Morgunblaðið - 29.04.2005, Qupperneq 18

18 FÖSTUDAGUR 29. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
FRAMTÍÐ hefðbundinnar fegurðar-
samkeppni virðist nú vera í hættu í
landinu þar sem slíkar uppákomur
náðu fyrst fótfestu, Bandaríkjunum.
Ekki tekst lengur að fá öflugar sjón-
varpsstöðvar til að senda beint frá
þessum keppnum; miklu fleiri áhorf-
endur vilja svonefnda raunveru-
leikaþætti. Ef til vill verður lausnin
að láta ungfrú Texas slást á sviðinu
við ungfrú Arkansas, einnig kemur
til greina að efna til leðjuslags eða
láta stúlkurnar ganga yfir sviðið í
bikini-baðfötum, þaktar blóðsugum.
Paula Shugart, sem veitir forstöðu
Ungfrú alheimur, einni af mörgum
keppinautum Ungfrú Bandaríkin-
keppninnar, segir að atburðurinn og
keppendur séu að verða of fágaðir
fyrir venjulega áhorfendur.
„Ungfrú Bandaríkin hefur þurft
að hafa ímynd hinnar heilbrigðu,
betri-en-þú-konunnar á stallinum,“
segir hún. „Við lifum nú á tímum
raunveruleikaþáttanna, fólk vill per-
sónuleg smáatriði og vill fá að sjá
gallana, þetta er allt önnur veröld,“
segir Shugart og telur mikilvægt að
meðal keppenda séu konur sem ekki
séu hræddar við að brjóta nögl.
ABC-stöðin ákvað að hætta útsend-
ingum frá keppninni Miss America,
Ungfrú Bandaríkin, sl. haust enda
reyndist áhorfendafjöldinn vera
kominn niður fyrir 10 milljónir. Þá
glata auglýsendur líka áhuganum.
Hann hefur ekki aukist meðal al-
mennings þótt reynt sé að minnka
áhersluna á útlit og sundföt en
hampa meintum eða raunverulegum
hæfileikum keppenda eða áhuga
þeirra á friði.
Lítill áhugi á hæfileikunum
Nú er að sögn AP-fréttastofunnar
rætt í örvæntingu um að endurvekja
áhugann með grófari atriðum, til
dæmis gæti einn liður keppninnar
verið að stúlkurnar gengju yfir sviðið
í bikini-baðfötum en væru þaktar
blóðsugum. Ekki skortir fyrirmyndir
í þessum efnum. Haldin var annars
konar keppni, kennd við „ótta-
þáttinn“, fyrr á árinu þar sem stúlk-
urnar áttu að sýna að þær væru
óhræddar. Fimm bikini-klæddar feg-
urðardísir urðu að láta sig hafa það
að steypt var yfir þær lifandi ormum,
fiski og lýsi úr stórum tunnum.
En er þetta framtíðin sem ungfrú
Bandaríkin verður að takast á við?
„Drottinn minn, það vona ég ekki,“
segi Bob Arnhym, sem stýrir fegurð-
arsamkeppni er kennd er við skóla-
styrki og fer fram í Kaliforníu. „Ég
held að þeir sem horfa á raunveru-
leikaþætti hafi svipað hugarfar og
Rómverjar til forna. Þeir standa með
ljóninu, ekki skylmingaþrælnum. Ég
veit ekki hvað við viljum fórna miklu
til að þóknast slíkum áhorfendum.
En það er ekki hægt að sætta sig við
neitt sem veldur þeim hneisu, við
viljum enga auðmýkingu, ekkert sem
veldur því að þær verði að athlægi,“
segir Arnhym.
En ekki er síður hugað að því að
veita áhorfendum innsýn í innra líf
keppninnar. Hart er að sjálfsögðu
barist á bak við tjöldin og dæmi um
að keppendur hafi beitt ýmsum
óþverrabrögðum til að komast fram-
ar í röðina. Þannig mætti láta falda
myndavél koma upp um tilraunir
ungfrú Alaska til að semja við ungfrú
Maine um að hrekja ungfrú Tenn-
essee úr keppninni. Fyrsta Ungfrú
Bandaríkin-keppnin var haldin á
baðströndinni í Atlantic City í New
Jersey árið 1921 og var markmiðið
ekki síst að laða að ferðamenn. En
keppnin náði fyrst tryggri fótfestu
1954 og var árum saman eitt vinsæl-
asta sjónvarpsefnið vestra, þegar
mest gekk á horfðu um 80 milljónir
manna á úrslitakeppnir á sjöunda
áratugnum. Sigurvegarinn varð fyrst
og fremst að vera fulltrúi hefðbund-
inna gilda, brosa blítt – og vera hvít.
Stúlkan átti að eiga þá ósk heitasta
að ganga í hjónaband og verða góð
húsmóðir. Smám saman varð
kvennabarátta og mótmæli gegn
misrétti kynþátta til að breyta fellda
og slétta yfirbragðinu. Blökkustúlk-
um var leyft að vera með á áttunda
áratugnum. Árið 1974 vann laganem-
inn Rebecca Ann King en hún studdi
ákaft rétt kvenna til fóstureyðinga.
En í The New York Times kemur
fram að kannanir sýni að sá hluti
keppninnar sem bætt var við til að
reyna að svara gagnrýni af hálfu
femínista, hæfileikakeppnin og viðtöl
þar sem dregið var fram að kepp-
endur hafi skoðanir á þjóðmálum,
nýtur minnstra vinsælda meðal
áhorfendanna. Þeir vilja bara sjá
ungar stúlkur í baðfötum.
Myndu slor og blóðsugur hjálpa?
Bandarískir sjónvarpsáhorfendur
farnir að hunsa fegurðarsamkeppnir
AP
Ungfrú Alabama, Deidre Downs,
sigraði í keppninni um titilinn
ungfrú Bandaríkin á þessu ári.
’Þannig mætti látafalda myndavél koma
upp um tilraunir ungfrú
Alaska til að semja við
ungfrú Maine um að
hrekja ungfrú Tenn-
essee úr keppninni.‘
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
ÞAÐ þykir nokkuð kaldhæðnislegt
að tilurð nýrrar ríkisstjórnar í Írak
skuli hafa borið upp á afmælisdag
Saddams Husseins, fyrrverandi for-
seta Íraks, en hann varð 68 ára í
gær. Ríkisstjórnin nýja hefur að
geyma fulltrúa allra helstu þjóðar-
brota í Írak sem heyrir óneitanlega
til tíðinda en á valdatíma Saddams
var bæði sjía-múslímum og Kúrdum
haldið markvisst niðri, súnnítum var
hins vegar hyglað og skipuðu þeir öll
helstu valdaembætti í landinu.
Enn vantar sjö ráðherra
Greidd voru atkvæði á íraska
þinginu í gær um ráðherralista sem
Ibrahim al-Jaafari, forsætisráðherra
Íraks, lagði fram. Mikill meirihluti
þingmanna lýsti yfir stuðningi við
skipan ríkisstjórnarinnar, eða 180
þingmenn af þeim 185 sem mættir
voru. Alls verða ráðherrar ríkis-
stjórnarinnar 37, auk al-Jaafaris
verða fjórir aðstoðarforsætisráð-
herrar og 32 fagráðherrar. Sex kon-
ur eiga sæti í ríkisstjórninni, sex
súnnítar og átta Kúrdar, sextán eru
hins vegar sjítar.
Eftir er að skipa í sjö ráðherra-
embætti en al-Jaafari fullyrti í
gær að öllum meiri háttar hindr-
unum fyrir skipan ríkisstjórnar-
innar hefði verið rutt úr vegi og að
tilkynnt yrði um það hverjir
mundu fylla ráðherrastólana sjö
innan fárra daga.
Sú staðreynd að ekki hefur ver-
ið gengið frá þessum útnefning-
um þykir þó til marks um þau ljón
sem hafa verið á veginum fyrir því
að hægt yrði að mynda starfhæfa
stjórn.
Marga mánuði hefur tekið að
mynda stjórn, en einkum hefur
vafist fyrir mönnum hvernig
tryggja ætti aðild súnníta; þeir
hunsuðu að mestu þingkosning-
arnar sem fóru fram í janúar en
eru hins vegar allt að 20% lands-
manna og mikilvægt þótti því að
tryggja þátttöku þeirra.
Skiptir líka máli í þessu sambandi
að uppreisnarmenn í Írak eru flestir
taldir koma úr röðum súnníta.
Eigi að takast að stöðva ofbeld-
isverk þeirra og andspyrnu þarf
að skapa sátt meðal súnníta.
Með allt þetta í huga eru því
flestir sáttir við niðurstöðuna,
bent er á það á fréttasíðu BBC
að hér ræðir um fyrstu lýðræð-
islega kjörnu ríkisstjórnina í
Írak í hálfa öld; jafnframt hafa
sjítar nú tögl og hagldir í fyrsta
sinn, en þeir eru um 60% íbúa
Íraks; og þá er þetta í fyrsta
sinn sem Kúrdar fá umtalsverð
völd.
Sagði al-Jaafari að hann hefði
„lagt nótt við dag“ til að mynda
ríkisstjórn „sem væri í samræmi
við þjóðernislega og trúarlega
fjölbreytni írasks samfélags“.
Ekki er búið að skipa tvo af
fjórum aðstoðarforsætisráðherrum
og þá er eftir að útnefna varnarmála-
ráðherra. Hins vegar hefur verið
ákveðið að það valdamikla embætti
skuli súnníti skipa og er vonast til
þess að með því að fela súnníta það
megi slá á tortryggni súnníta í Írak
sem margir hverjir óttast ofsóknir
gegn öllum þeim sem gegndu emb-
ættum eða störfuðu í gömlu súnníta-
stjórninni hans Saddams.
Þá er vonast til að sú staðreynd, að
súnníti verði varnarmálaráðherra,
grafi undan starfsemi uppreisnar-
manna í Írak – sem drápu að
minnsta kosti sautján í árásum í gær.
Chalabi til áhrifa
Fram kom að al-Jaafari, sem er
sjía-múslími, myndi sjálfur gegna
varnarmálaráðherrastarfinu til
bráðabirgða og þá mun Ahmed Chal-
abi, sem verður aðstoðarforsætis-
ráðherra, gegna störfum olíumála-
ráðherra fyrst um sinn, eða þar til
búið er að skipa annan í starfið.
Þykir upphefð Chalabis eftirtekt-
arverð; hann var á sínum tíma skjól-
stæðingur Bandaríkjamanna en lenti
upp á kant við ráðamenn í Wash-
ington og naut aukinheldur lítils álits
meðal venjulegra Íraka. En nú hefur
hann hins vegar verið skipaður til
áhrifastarfa í hinu nýja Írak.
Reuters
Ibrahim al-Jaafari, forsætisráðherra Íraks.
Ný ríkisstjórn skipuð á
afmælisdegi Saddams
Eftir Davíð Loga Sigurðsson
david@mbl.is
London. AFP. | Tony Blair, forsætisráðherra Bret-
lands, neyddist í gær til að birta í heild álit Peters
Goldsmiths lávarðar og ríkislögmanns um lög-
mæti innrásarinnar í Írak en hingað til hefur því
að hluta til verið haldið leyndu. Því var hins vegar
lekið til fjölmiðla í fyrradag og nú, tæpri viku fyrir
kosningar, standa öll spjót á Blair, sem sakaður er
um að hafa logið að þjóðinni.
Íraksmálið hefur ekki vegið þungt í kosninga-
baráttunni í Bretlandi fram að þessu en stjórn-
arandstaðan hefur nú gripið lögfræðiálit Gold-
smiths tveim höndum og segir það sýna, að Blair
hafi ekki sagt þjóðinni satt í aðdraganda innrás-
arinnar.
Á blaðamannafundi í gær varðist Blair þessum
árásum og sagði, að það, sem mestu skipti, væri, að
Goldsmith hefði lagt blessun sína yfir innrásina.
Það gerði hann raunar í því áliti, sem lesið var upp
á þingi á sínum tíma, en margir vilja vita hvort fyr-
irvörum hans hafi þá verið sleppt eða hvort hann
setti saman nýtt álit og þá jafnvel undir þrýstingi
frá Blair.
Efaðist um lögmætið
Í álitinu, sem nú hefur verið birt, virðist Gold-
smith efast um, að innrás í Írak sé lögleg án nýrrar
ályktunar í öryggisráðinu og hann segist búast við,
að andstæðingar innrásarinnar muni láta reyna á
lögmæti hennar. Ekki sé víst, að þeir töpuðu slíku
máli. „Blair hefur fullyrt, að áliti ríkislögmanns
hafi ekki verið breytt,“ sagði Michael Howard,
leiðtogi Íhaldsflokksins, í gær, „en nú vitum við án
nokkurs vafa, að það var gert.“ Charles Kennedy,
leiðtogi frjálslyndra demókrata, tók undir þetta
með Howard en frjálslyndir gera sér hvað mestar
vonir um að hagnast á óvinsældum Íraksstríðsins.
Hart sótt að Blair í Íraksmálum
Reuters
Fjöldi manns skartaði Tony Blair-andliti í miðborg London í gær en Blair hélt þar fréttamannafund.
Neyddist til að birta
álit ríkislögmanns um
lögmæti innrásarinnar
Tókýó. AFP. | Leit í flaki far-
þegalestarinnar sem fór út af
sporinu í borginni Amagasaki í
Japan á mánudag var hætt í
gær. 106 týndu lífi í slysinu og
margir eru alvarlega slasaðir.
„Björgunarflokkanir hafa
verið leystir upp eftir að stað-
fest hafði verið að engin merki
væru sjáanleg um að fleiri
væru á lífi í flakinu,“ sagði tals-
maður slökkviliðsins í Amaga-
saki. Leitað hafði verið nótt og
dag í fjóra sólarhringa að fólki
sem kynni að vera á lífi. Brakið
hefur nú verið afhent lögreglu
sem fer með rannsókn málsins.
Lík 23 ára gamals manns
sem ók lestinni fannst í flakinu
í gær. Fullyrt er að hann hafi
ekið lestinni alltof hratt, á rúm-
lega 100 km hraða þar sem
hámarkshraðinn var 70 km á
klukkustund. Í japönskum fjöl-
miðlum segir að trúlega hafi
ökumaðurinn ekið svo glanna-
lega til að bæta upp 90 sek-
úndna töf sem orðið hafði við
það að hann ók framhjá einni
biðstöðinni og neyddist til að
bakka lestinni inn á hana.
Fram hefur komið að stjórn-
endum lesta sé refsað standist
þeir ekki tímaáætlanir.
106 fórust
í Japan