Morgunblaðið - 11.05.2005, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 11. MAÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
SKULDIR meðlagsgreiðenda við
Innheimtustofnun sveitarfélaga
námu samtals um 10,3 milljörðum
króna um áramótin. Framreiknaðar
námu skuldirnar, með dráttarvöxt-
um, rúmlega 13 milljörðum króna.
Alls 12.229 manns greiddu meðlag
um áramótin. Þar af voru 6.543 í
vanskilum eða 53,4% allra meðlags-
greiðenda. Þriðjungur þeirra átti í
verulegum erfiðleikum, svo sem
vegna gjaldþrots og árangurslausra
fjárnáma.
Þetta kom fram í svari félags-
málaráðherra, Árna Magnússonar,
við fyrirspurn þingmanna Samfylk-
ingarinnar, á Alþingi í gær. Þing-
mennirnir sögðu þetta sláandi tölur.
Vandinn væri stór og grípa þyrfti til
aðgerða. Lögðu þeir m.a. til að ráð-
herra léti gera úttekt á ástæðum
þessara vanskila.
Félagsmálaráðherra benti á að
um 40% þeirra sem væru á vanskila-
skrá hefðu gert sérstakan samning
við Innheimtustofnun sveitarfélaga,
skv. lagabreytingu frá árinu 1996,
um að þeir greiði lægri upphæð, en
til fellur mánaðarlega, sökum fé-
lagslegra erfiðleika. Sé staðið við
samninginn í að minnsta kosti þrjú
ár er heimilt að afskrifa höfuðstólinn
að hluta eða að öllu leyti.
„Við hljótum fyrst og fremst að
leita leiða til að komast til móts við
þarfir þessara skuldara,“ sagði ráð-
herra. „Það getur Innheimtustofnun
gert og það hefur hún gert.“ Ráð-
herra sagðist vita dæmi þess að
menn væru að greiða þessar skuldir
sínar í áratugi. Það væri vissulega
mjög alvarleg staða. „En það er
samt sem áður þannig að þessi
skylda hvílir á herðum meðlags-
greiðenda og undan henni verður
ekki vikist.“
Gat á velferðarkerfinu?
Pétur H. Blöndal, þingmaður
Sjálfstæðisflokks, sagði í umræðun-
um um þessar upplýsingar að hann
teldi að ákveðið „gat“ væri á velferð-
arkerfinu. Hann tók dæmi af at-
vinnulausum einstaklingi sem
greiddi meðlög með þremur börnum
og fengi 90 þúsund krónur í bætur á
mánuði. Hann sagði að það sem eftir
stæði, þegar búið væri að greiða
meðlögin, rúmlega sextán þúsund
krónur með hverju barni, dygði
skammt.
Siv Friðleifsdóttir, þingmaður
Framsóknarflokksins, sagði sömu-
leiðis að hugsanlega væri „gat“ á
velferðarkerfinu. Hún sagði að fylgj-
ast þyrfti grannt með þessum hópi
meðlagsgreiðenda sem ekki stæði í
skilum. „[...]Við höfum skoðað mjög
sterkt stöðu einstæðra mæðra en við
höfum svolítið gleymt þessum hópi.“
Katrín Júlíusdóttir, Björgvin G.
Sigurðsson og Helgi Hjörvar, þing-
menn Samfylkingarinnar, sögðu
brýnt að gripið yrði til aðgerða. Það
væri ekki eðlilegt að meðlagsgreið-
endur væru almennt í vanskilum.
Um 53,4% allra meðlags-
greiðenda eru í vanskilum
Skuldir við Inn-
heimtustofnun
sveitarfélaga um
10,3 milljarðar
Eftir Örnu Schram
arna@mbl.is
Skapa fötin
bankamanninn
á morgun
Kárahnjúkavirkjun | Tíðar bilanir, erfitt
berg og vatnsagi hafa tafið risabor-
ana þrjá sem heilbora aðrennslisgöng
Kárahnjúkavirkjunar verulega það
sem af er ári. Borun aðrennslisgang-
anna er einn meginþáttur Kára-
hnjúkavirkjunar. Skv. bortölum sem
Landsvirkjun birtir á heimasíðunni
karahnukar.is virðist sem borunum
gangi nú að meðaltali allt að fjórðungi
hægar við verkið en í fyrra. Mjög er
þó misjafnt hvernig borunum vinnst,
en bornum sem vinnur sig inn eftir
Fljótsdalsheiði frá Axará og að Háls-
lóni hefur gengið hvað hægast.
Alls er búið að heilbora 16,6 km af
aðrennslisgöngunum en þau verða
48,3 km löng. Fyrsti borinn hóf borun
í apríl í fyrra í aðkomugöngum í
Glúmsstaðadal. Bor 2 hóf borun í júlí
sama ár í aðkomugöngum við Axará
og bor 3 í aðkomugöngum á Teigs-
bjargi í september í fyrrahaust.
Bergið torvelt
Um 180 metra afköst á viku þykja
meðalafköst risabors og hafa þau
undanfarnar vikur og mánuði verið
frá 0 metrum og upp í rúma 270
metra hjá bor nr. 2 þegar mest var.
Borinn á Teigsbjargi hefur átt góða
spretti og virðist hafa mætt minnstri
mótstöðu. Bergið á leið bors nr. 2 inn
eftir Fljótsdalsheiði hefur verið mjög
erfitt. Þeim bor hefur gengið hvað
verst og verið að bora samsíða jarð-
lögum sem ýmist eru mjög laus í sér
eða afar hörð og torveld og farið mik-
ill tíma í bergstyrkingar. Vatnsinn-
streymi í göngin sem bor 3 er í hefur
verið töluvert í vetur og vor, stundum
um 300–400 sekúndulítrar innst í
göngunum. Hefur þurft að stöðva
borinn og þétta bergið með tímafrek-
um aðgerðum. Komið hefur fyrir að
borinn hafi nánast ekki hreyfst úr
stað svo dögum skiptir. Borarnir,
einkum færiböndin aftan úr þeim sem
flytja bergmylsnuna út göngin og á
efnishauga hafa margbilað.
„Á heildina litið eru þessir borar að
standa undir væntingum við íslenskar
aðstæður og meðalafköstin hafa verið
í takt við áætlanir,“ segir Sigurður
Arnalds hjá Landsvirkjun. „Það er
nokkuð rými undir lokin til að taka við
hugsanlegum seinkunum, auk þess
sem hvenær sem er væri hægt að
hraða greftri ganganna með hefð-
bundnum borunum og sprengingum,
en hluti þessara ganga er unninn
þannig. Vinna Arnarfells austan við
Snæfell er dæmi um það, þeir grafa á
móti einni borleiðinni og einnig er
verið að bora og sprengja á móti bor
númer 1. Á síðasta ári var borað og
sprengt frá Hálslóni á móti bor núm-
er 3, það var reyndar vegna þess að sá
kafli verður heilfóðraður með steypu.
Þetta lítur því í heildina nokkuð vel
út, en auk þess eru úrræði til reiðu ef
bergið reynist erfitt seinna á árinu.“
Úrræði möguleg ef tafir við heilborun
við Kárahnjúka reynast of miklar
Tíðar bilanir
og vatnsagi
Eftir Steinunni Ásmundsdóttur
steinunn@mbl.is
STURLA Böðvarsson samgöngu-
ráðherra sagði við eldhúsdagsum-
ræður á Alþingi í gærkvöldi að ekki
væri hægt að hætta við gerð Héð-
insfjarðarganga, því að þau væru
loforð sem fyrir löngu hafi verið
gefið.
„Það er skylda stjórnmálamanna
að standa við gefin fyrirheit, það er
útilokað í mínum huga að bjóða út
verk á borð við Sundabraut, sem
borgaryfirvöld eiga enn eftir að
ákveða hvar eigi að liggja. Það er
líka útilokað í mínum huga að
svíkja þau loforð, sem stjórnvöld
hafa fyrir löngu gefið um gerð Héð-
insfjarðarganga, og er ég sann-
færður um að bæði arðsemi þeirra
og mikilvægi þeirra fyrir atvinnu-
lífið og ferðaþjónustuna birtist þeg-
ar til lengri tíma er litið,“ sagði
hann.
Sturla sagði, aðspurður í samtali
við Morgunblaðið í gærkvöld, að
ávallt hefði verið gert ráð fyrir því
að Héðinsfjarðargöng yrðu tvíbreið.
„Það hefur alltaf verið gert ráð fyr-
ir tvöföldum göngum. Þau eru það
löng. Það var því mat okkar og
Vegagerðarinnar að annað væri
ekki forsvaranlegt en að göngin
væru tvöföld. Allar kostnaðaráætl-
anir hafa verið miðaðar við það.“
Sturla sagði einnig aðspurður að
arðsemi ganganna hefðu verið
reiknuð út frá mörgum forsendum,
m.a. út frá einbreiðum göngum og
tvíbreiðum göngum. „Stærsti þátt-
urinn í arðsemi þessarar fram-
kvæmdar liggur hins vegar í hags-
bótunum fyrir fólkið sem ekki
verður auðveldlega reiknað með
beinum venjulegum arðsemisút-
reikningum.“
Ekki hægt að svíkja
loforð um Héðins-
fjarðargöngin
Morgunblaðið/Þorkell
Sturla Böðvarsson í ræðustóli á Alþingi í gærkvöld. Halldór Blöndal er í
forsæti og við hlið hans Þorsteinn Magnússon.
BJARNI Benediktsson, þingmað-
ur Sjálfstæðisflokks, sagði í eld-
húsdagsumræðu á Alþingi í gær-
kvöldi, að það væri spurning
hvort ákjósanlegra hefði verið að
tryggja almenningi möguleika á
því að taka þátt í einkavæðing-
arferli Símans, með beinum
hætti, frá upphafi.
Orðrétt sagði hann:
„Virðingarvert er að við fram-
kvæmd einkavæðingarinnar sé
lögð megináhersla á að rík-
issjóður fái hæsta mögulega verð
fyrir fyrirtækið. Hins vegar er
spurning hvort ákjósanlegra
hefði verið ef almenningi hefði
verið tryggður möguleiki á því að
taka þátt í einkavæðingarferlinu,
með beinum hætti, frá upphafi.“
Hugsanlega ákjósanlegra að tryggja
almenningi beina þátttöku
STURLA Böðvarsson samgönguráð-
herra segir að breytingartillögur
Gunnars Birgissonar, þingmanns
Sjálfstæðisflokks, við tillögu sína að
samgönguáætlun fyrir næstu fjögur
árin, skapi engan frið. Þvert á móti
skapi þær ófrið.
Gunnar hefur, eins og fram hefur
komið, gagnrýnt samgönguáætlun
ráðherra harðlega. Hann leggur m.a.
til í breytingartillögum sínum að fjár-
magn til vegamála verði fært frá
Norðurlandi eystra og Norðurlandi
vestra til höfuðborgarsvæðisins.
Jafnframt leggur hann til að hætt
verði við byggingu Héðinsfjarðar-
ganga.
„Ég tel að þetta sé mjög vond til-
laga og að hún skapi engan frið, ef það
er tilgangurinn, ég tel að hún skapi
miklu fremur ófrið,“ sagði ráðherra í
samtali við Morgunblaðið í gærkvöld.
„Í tillögunni eru hugmyndir um nið-
urskurð tiltekinna verkefna sem eru
óraunhæfar.“
Samgönguáætlun ráðherra nær til
vegamála, hafnamála og flugmála. Í
nefndaráliti meirihluta samgöngu-
nefndar, eru lagðar til óverulegar
breytingar, á áætlun ráðherra.
Minnihluti nefndarinnar segir m.a.
í nefndaráliti sínu að í tillögu ráðherra
sé lagður til verulegur niðurskurður
frá gildandi áætlun. „Heildarniður-
skurðurinn er fjandsamleg aðgerð
fyrir alla byggð í landinu og er höf-
uðborgarsvæðið þá ekki undanskilið,“
segir minnihlutinn í áliti sínu. Þar
segist hann einnig leggja sérstaka
áherslu á „öflugar tengingar við höf-
uðborgarsvæðið eins og Sundabraut“.
Atkvæði verða greidd í dag.
Segir tillög-
ur Gunnars
ekki skapa
neinn frið
STEFNT er að því að fundum Al-
þingis verði frestað í dag til sept-
emberloka. Þingfundur hefst kl.
10.30 í dag. Þrjátíu og tvö mál eru á
dagskrá þingsins. Gert er ráð fyrir
því að fjölmörg mál verði afgreidd
sem lög frá Alþingi, m.a. frumvarp
viðskiptaráðherra til nýrra sam-
keppnislaga og samgönguáætlun
samgönguráðherra.
Þingi frestað
í dag