Morgunblaðið - 11.05.2005, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. MAÍ 2005 11
FRÉTTIR
SÉRFRÆÐINGUR á
sviði sjálfbærrar þróunar
í ferðaþjónustu, Eugenio
Yunis, segir í samtali við
Morgunblaðið að Íslend-
ingar geti verið í far-
arbroddi á þessum vett-
vangi ef rétt er á málum
haldið, bæði af hálfu
stjórnvalda og fyrirtækja
og einstaklinga í ferða-
þjónustu. Yunis er aðal-
fyrirlesari á ráðstefnu
sem fer fram á Grand
hótel í dag um umhverf-
isvottun í ferðaþjónustu.
Ferðamálaráð og sam-
gönguráðuneytið standa
að ráðstefnunni ásamt
fleiri aðilum tengdum
ferðaþjónustunni.
Eugenio Yunis er
Chilebúi en hefur undanfarin ár
starfað hjá Alþjóðaferðamálaráðinu í
Madríd, WTO. Síðustu 20 ár hefur
hann fengist við þróun og stjórnun
ferðamála á alþjóðagrundvelli út frá
sjónarhóli opinberra aðila. Af ýmsum
störfum má nefna að hann er fulltrúi
WTO gagnvart Sameinuðu þjóðunum
hvað varðar sjálfbæra þróun og bar
t.d. ábyrgð á undirbúningi alþjóðaárs
vistvænnar ferðamennsku árið 2002.
Þá stýrir Yunis samskiptum WTO við
aðildarríki samtakanna vegna sjálf-
bærrar þróunar, vistvænnar ferða-
mennsku og uppbyggingar vanþró-
aðra ríkja í ferðaþjónustu.
Yunis segist hafa nokkur skilaboð
fram að færa í Íslandsferð sinni. Í
fyrsta lagi leggi hann ríka áherslu á
að ferðaþjónusta verði viðurkennd
sem sjálfbær atvinnugrein og litið
verði á hana út frá sjónarhóli um-
hverfisverndar, félagslegra þátta,
efnahagsmála og menningar. Sé
þetta ekki gert nái ferðaþjónustan
ekki að blómstra til langs tíma.
Yunis segir að svo virðist sem Ís-
lendingar hafi áttað sig á þessu, mið-
að við fund sem hann átti í gær í sam-
gönguráðuneytinu með
embættismönnum og forsvars-
mönnum íslenskrar ferðaþjónustu.
Þar hafi hann m.a. verið upplýstur
um þingsályktunartillögu fyrir Al-
þingi um áætlun í ferðamálum til árs-
ins 2015, þar sem fram komi m.a. að
Ísland stefni að því að ná forystu í
umhverfisvænni ferðaþjónustu. Þetta
sé góðs viti, sem og að staðið sé fyrir
stórri ráðstefnu um þessi mál.
„Það er ykkar lán hvað búa hér fáir
á stórri eyju, fjöldi ferðamanna er
ekki svo mikill og þess vegna er mun
auðveldara að hafa stjórn á þróun
ferðaþjónustunnar. Hægt er að beina
henni inn á ákveðna markaði og þið
hafið öll tækifæri til að þróa hér öfl-
uga sjálfbæra ferðaþjónustu. Þið get-
ið miðlað áfram af ykkar reynslu og
verið í fararbroddi,“ segir Yunis.
Stjórnvöld skapi umgjörðina
Hann segist í öðru lagi leggja
áherslu á hlutverk og mikilvægi
stjórnvalda í því að skapa rétta um-
gjörð fyrir umhverfisvæna þjónustu.
Einkaaðilar skipti þar vissulega máli
en stjórnvöld geti ekki verið stikkfrí.
Skapa þurfi aðstæðurnar og um leið
rétta löggjöf. Margs konar verkfæri
þurfi að vera við höndina til að koma
á sjálfbærri ferðaþjónustu. Ekki sé
hægt að komast langt á eldmóðinum
einum saman.
Hugtakið sjálfbær ferðaþjónusta á
sér ekki langa sögu í raun. Yunis
bendir á að á sjöunda og áttunda ára-
tug síðustu aldar hafi fyrst verið orðið
vart við áhyggjur fólks af umhverfinu
og umgengni mannsins við það. Með
umhverfisráðstefnu Sameinuðu þjóð-
anna í Rio de Janeiro árið 1992 hafi
tekist að skilgreina þetta hugtak bet-
ur og loks árið 1995 hafi Staðardag-
skrá 21 verið komið á um sjálfbæra
ferðaþjónustu. Ekki sé lengur litið á
ferðaþjónustu sem einangrað fyr-
irbæri heldur sé farið að fjalla um
hana í víðara samhengi.
Spurður um áhrif stórra fram-
kvæmda á viðkvæmum svæðum á
borð við Kárahnjúkavirkjun á ferða-
þjónustu segist Yunis ekki hafa kynnt
sér þá framkvæmd ítarlega. Almennt
verði að taka mið af áhrifum virkjana
eða námugerðar á nánasta umhverfi,
ferðaþjónustu þar á meðal. Allar at-
hafnir mannanna orki tvímælis og
nefnir Yunis þar dæmi um áform í
Evrópu um að virkja vindorku í stað
olíu eða gass. Þá hafi komið fram
mótmæli vegna sjónrænnar meng-
unar af vindmyllum. „Ef viðbrögðin
eru alltaf í þessa veru getum við alveg
eins setið kyrr og ekki aðhafst neitt.
Við þurfum bara að reyna að lág-
marka áhrif okkar athafna á um-
hverfið og taka tillit til þess,“ segir
Eugenio Yunis.
Eugenio Yunis um sjálfbæra þróun í ferðaþjónustu
Íslendingar geta
verið í fararbroddi
Morgunblaðið/Eyþór
Eugenio Yunis, annar frá hægri, á fundi í samgönguráðuneytinu í gær með Magnúsi
Oddssyni ferðamálastjóra, Ragnhildi Hjaltadóttur ráðuneytisstjóra og Elíasi Bj. Gísla-
syni, forstöðumanni upplýsinga og þróunarsviðs Ferðamálaráðs. Auk þeirra sat fund-
inn Valur Þór Hilmarsson, umhverfisfulltrúi Ferðamálaráðs.
Eftir Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
Vestmannaeyjar | Hestamannamót eru ekki það
fyrsta sem fólki dettur í hug þegar Vest-
mannaeyjar eru annars vegar enda hesta-
eign ekki algeng þar á bæ. Þó eru nokkrir
frístundabændur í Eyjum sem halda bæði fé
og hross og er Magnús Kristinsson, útgerð-
armaður með meiru, í þeirra hópi. Hann læt-
ur ekki landfræðilegar aðstæður aftra sér
detti honum eitthvað í hug. Sem áhugamaður
um hesta vill hann færa mót í heimahagana
og um síðustu helgi stóð hann fyrir þriðja
mótinu frá 1994. Hann fékk hesta og hesta-
menn af fastalandinu í heimsókn auk heima-
fólks en hápunktur mótsins var brúðkaup
Ásu Birgisdóttur og Páls Heiðars Högnason-
ar. Þau hafa búið saman í tíu ár en Páll bað
Ásu að loknu mótinu á föstudeginum og ná-
kvæmlega 24 tímum síðar skáru þau brúð-
artertuna í veislu sem Magnús og Lóa kona
hans héldu brúðhjónunum.
Magnús var ánægður í mótslok og sagði að
hingað hefðu komið tuttugu hestamenn og
sextán hestar af fastalandinu en um tíu
heimamenn tóku þátt í mótinu. Á föstudeg-
inum var riðið vítt og breitt um Heimaey og
endað á sveitarsetri Magnúsar, Lyngfelli, en
þar fór fram töltmót þar sem um tuttugu
hestar og knapar kepptu, bæði heimamenn
og gestir af fastalandinu. Dómarar voru
Kristján Björnsson, sóknarprestur í Landa-
kirkju, og Bergur Elías Ágústsson bæjar-
stjóri. Sigurvegari mótsins varð Ármann Ár-
mannsson útgerðarmaður og þótti Magnúsi
ekki verra að hann er ættaður frá Látrum í
Vestmannaeyjum. Um kvöldið var borðhald í
veislusal Eyjabústaða og á efir stjórnaði Árni
Johnsen brekkusöng við mikinn fögnuð við-
staddra.
Þriðja hestamótið í Eyjum
„Þetta er þriðja mótið sem haldið er hér í
Eyjum, fyrsta var haldið 1994 en þá kom
hingað hópur frá Mosfellsbæ, annað mótið
var 2003, að hluta til sami hópur og kom
hingað núna. Þessi mót eru miklu minni í
sniðum en þessi hefðbundnu hestamannamót
en þar eru nokkur þúsund manns þannig að
þetta er gjörólíkt og miklu persónulegra.
Fólkið sem hingað kom var mjög ánægt með
móttökurnar, veðrið og aðstæður og mest er
um vert að það á góðar minningar frá ferð-
inni til Eyja,“ sagði Magnús.
„Við höfum búið saman í tíu ár og stundum
verið að tala um að láta pússa okkur saman
en ekkert orðið úr því fyrr en núna,“ segir
Ása þegar hún er spurð út í brúðkaupið.
„Palli bað mín eftir mótið á föstudeginum og
við ákváðum að gifta okkur daginn eftir en
þetta var allt mjög skemmtilegt því sr. Krist-
ján var dómari á mótinu.“
Hjónin Ása Birgisdóttir og Páll Heiðar Högnason
koma út úr kirkjunni með syni sínum Sveini Andra.
Brúðkaup á hestamannamóti í Eyjum
Hér eru þeir sem unnu til verðlauna í töltkeppninni.
Dómarar í töltkeppninni voru þeir séra Kristján Björns-
son sem situr við stýrið og Bergur Ágústsson bæjarstjóri.
Morgunblaðið/Sigurgeir
„VIÐ botnum ekkert í þessari um-
gengni. En það virðist eins og ein-
hverjir komi þarna af og til og hendi
ýmsu rusli og alls kyns dóti á borð
við ónýta ísskápa og sófa,“ segir Þór-
ólfur Jónsson, garðyrkjustjóri
Reykjavíkur, þegar Morgunblaðið
leitaði viðbragða hjá honum við þeim
fréttum að fólk væri að losa sig við
rusl í Öskjuhlíð.
Spurður hvort hann telji fólk með
þessum hætti vera að komast undan
því að borga förgunargjald hjá
Sorpu segist Þórólfur eiga erfitt með
að sjá það þar sem almenningur geti
notað stöðvar Sorpu endurgjalds-
laust þegar um almennan heimilis-
úrgang er að ræða. Aðspurður sagði
Þórólfur ástandið í Öskjuhlíð ekki
verra nú en oft áður. „Þetta er ekki
stöðugt ástand, en gerist þó af og til
og þá helst á kvöldin og um helgar,“
segir Þórólfur og bendir á að starfs-
menn garðyrkjustjóra bregðist ætíð
fljótt við þegar þeir verði varir við
rusl á svæðinu eða fái ábendingu
þess efnis og fjarlægi það um hæl.
Að sögn Þórólfs er alltaf eitthvað
um að fólk skilji eftir einnota grill og
umbúðir því tengdu, en einnig sé
greinilegt að einhverjir komi með
rusl sitt á bílum gagngert í þeim til-
gangi að losa sig við það í Öskjuhlíð-
inni, því yfirleitt sé ruslið skilið eftir í
Austurhluta Öskjuhlíðar, nálægt
veginum sem liggi þar í gegn eða ná-
lægt útskotum þar sem gert er ráð
fyrir hægt sé að snúa bílum. „Einnig
er líka eitthvað um það að fólk fari
með ruslið inn á gangstíga þrátt fyrir
að við höfum lokað stígunum með
stórum steinhnullungum, þá er þeim
einfaldlega velt til hliðar og keyrt inn
á lokaða stíga,“ segir Þórólfur og
tekur fram að þar á bæ hafi menn
ekki tök á að vera með vaktmann
stöðugt á svæðinu. „Þannig að við
eigum engin augljós úrræði, önnur
en að höfða til samvisku almenn-
ings.“
Húsgögn meðal þess
sem skilið hefur ver-
ið eftir í Öskjuhlíð
HREPPSNEFND Akrahrepps
kom nýlega saman til fundar þar
sem fjallað var um fyrirhugaðan
flutning hringvegarins um Norður-
árdal í Skagafirði. Fjórir af fimm
nefndarmönnum samþykktu þá leið
sem Vegagerðin hefur viljað fara
en með nokkrum skilyrðum þó.
Einn nefndarmanna skilaði séráliti
og vildi halda sig við þá útfærslu
sem hreppurinn vildi upphaflega
fara.
Eins og fram hefur komið í
Morgunblaðinu hafa deilur verið
um vegarstæðið milli heimamanna
og Vegagerðarinnar. Um nokkurt
skeið hefur framkvæmdin verið
inni á samþykktri vegaáætlun en
að sögn Jóns Rögnvaldssonar vega-
málastjóra er vonast til að und-
irbúningur verksins komist nú á
fullt og útboð fari fram í haust. Jón
segist aðeins hafa heyrt af niður-
stöðu Akrahrepps munnlega en
þegar hún berist skriflega verði
skilyrði hreppsins skoðuð betur.
Vonandi verði hægt að fá endan-
lega niðurstöðu í málið.
Að sögn Agnars Gunnarssonar,
oddvita Akrahrepps, eru skilyrðin
þau helst að gerð verði tvenn und-
irgöng undir nýja veginn fyrir ábú-
endur á Fremri-Kotum, reið- og
rekstrarleið um gamla veginn verði
afgirt, reynt verði að hafa veg-
svæðið mjórra en staðið hefur til og
tryggt verði að landbrot verði sem
minnst við færslu Norðurár í landi
bæjanna Egilsár, Flatatungu og
Tungukots. Agnar segir þetta mál
hafa verið erfitt fyrir hreppinn en
vonandi takist nú sættir.
Akrahreppur um Norðurárdalsveginn
Leið Vegagerðarinn-
ar samþykkt með
nokkrum skilyrðum