Morgunblaðið - 11.05.2005, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. MAÍ 2005 31
MINNINGAR
✝ Kjartan Ólafssonfæddist á Þóru-
stöðum í Bitrufirði í
Strandasýslu 27. jan-
úar 1931. Hann lést á
Landspítalanum við
Hringbraut 5. maí
síðastliðinn. Foreldr-
ar hans voru Ólafur
Elías Einarsson og
Friðmey Guðmunds-
dóttir. Systkini hans
eru Elísabet, f. 10
mars 1932, Ásta
Kristjana, f. 24 ágúst
1936, og Ingþór, f.
21. september 1945.
Árið 1952 kvæntist Kjartan
Guðmundu Haraldsdóttur, f. 31.
ágúst 1928, d. 19. sept. 1989, og
eignuðust þau fjögur börn. Þau
eru: Óla Friðmey, f. 24 október
1952, Ólafur Har-
aldur, f. 3. apríl
1954, d. 20. maí
1979, Ingvar Einar,
f. 22. des. 1957, d. 9.
okt. 2004, og Gísli
Kristján, f. 23. okt.
1965.
Kjartan bjó alla
sína tíð að Sandhól-
um í Bitrufirði og
gegndi ýmsum trún-
aðarstörfum fyrir
sveit sína og var
organisti í Óspaks-
eyrarkirkju um
tíma.
Útför Kjartans verður gerð frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13. Jarðsett verð-
ur á Óspakseyri laugardaginn 14.
maí.
Mér er alltaf mikils virði
mega geyma fagran sjóð.
Björt er sól í Bitrufirði,
bjart er yfir æskuslóð.
Lék ég mér sem lítill strákur,
labbað var þá upp á brún
eða líkt og fimur fákur
frjáls ég hljóp um fjöll og tún.
Lífið var mér létt í spori,
ljúfu æskuárin góð.
Allt varð þá að einu vori,
ættjörð þér ég syng mín ljóð.
Minningar sem gleði geyma,
gleðja augun tindaskörð.
Þar sem ljúfar lindir streyma
og líða hljótt í Bitrufjörð.
(Har. Haraldsson yngri.)
Nokkur orð um mág minn látinn.
Okkar kynni eru orðin löng og
margs að minnast. Það mun hafa
verið um 1950, að systir mín Guð-
munda og kona mín unnu saman í
Heyrnleysingjaskólanum einn vet-
ur, og það atvikaðist þannig að þær
náðu mjög vel saman, og það verður
úr að Elísabet, sem er frá Þórustöð-
um í Bitrufirði, kemur því að að
Guðmunda verður ráðin sem kaupa-
kona um sumarið eftir að Óspak-
seyri og það verður svo að bróðir
hennar Kjartan verður svona hrifinn
að það varð ekki aftur snúið. Þau
trúlofa sig og það verður úr að þær
ráða sig svo að Reykholti í Borg-
arfirði. Veturinn eftir og að næsta
sumri fara báðar svo að Þórustöð-
um, og þar er talað um að þau fari að
byggja sér nýbýli sem síðar varð að
Sandhólum. Ég fór þarna í heim-
sókn þá um sumarið og við Elísabet
fórum að líta hvort á annað, og
svona endaði þetta, við gift í kross.
Kjartan og Guðmunda gifta sig í
febrúar 1952 og eignast sitt fyrsta
barn það sama ár. Það mun hafa
borið í milli að við byggðum saman
nýbýli þarna að Sandhólum en úr
því varð ekki. Við Ella giftum okkur
1955 og eignumst okkar fyrsta barn
1954. Það verður úr að ég hætti hjá
Slippfélaginu í Rvík hf. og við Ella
fórum norður í Bitru að byrja bú-
skap og jafnframt byggja með
Kjartani þetta nýbýli að Sandhólum.
Komum snemma um vorið og við
Kjartan ásamt einum smið og bónda
þarna, Gísla í Gröf, byggjum að
mestu íbúðarhúsið, fjósið og hlöður
og fjárhús. Þetta var mikið verk, en
Kjartan var laginn maður mjög, allt
sem að þessu laut, trésmíði, mæl-
ingar og allt þetta, lá mjög fyrir hon-
um en ég er ekki smiður góður eins
og sagt er, get varla rekið nagla rétt,
en svo komu sveitungarnir þegar
steypt var. Það hefur oft verið
minnst á þetta átak Kjartans og það
er ekki furða, unnið fram á nætur
allt vorið og fram á haust, með bú-
skapnum á Þórustöðum, en þar
bjuggu foreldrar hans, Ólafur Elías
Einarsson og Friðmey Guðmunds-
dóttir. Þarna voru þá líka foreldrar
Ólafs, Einar Ólafsson og Ingunn
Helga Gísladóttir, og tvö önnur
systkini hans, Ásta Kristjana og
Einar Ingþór. Svona var þetta í
sveitum hér áður að það þekktist
ekki annað en öll fjölskyldan væri
saman.
Ég verð að segja að þetta mótar
mann eins og Kjartan sem var nátt-
úrubarn mikið, hafði náttúrlega alist
upp við þetta og var mikill fjöl-
skyldumaður alla tíð.
Við Kjartan náðum vel saman og
unnum þetta allt með dugnaði hans í
fyrirrúmi. Eins var með okkar eig-
inkonur, þar var sko vinskapur í
góðu lagi, og það þurfti krafta og þor
til að hafa við honum, þvílíkur dugn-
aðarforkur var hann.
Ég verð að segja að mér leist ekki
mjög vel á mig þarna fyrir norðan í
fyrstu, en þetta landslag grípur
mann og heillar þegar maður hefur
verið þarna nokkurn tíma. En bú-
skaparhugleiðingar hverfa hjá okk-
ur Ellu og látið var nægja að fara á
haustin í leitir og fórum við alltaf
þessi ár á eftir og um páska og jafn-
vel jól, og svo líka á rjúpu. Þetta var
heimavöllur Dadda, rjúpnaveiðar og
tófuveiðar, og allt sem hægt var að
nýta til bjargar. Skektan notuð við
rauðmagaveiði og svo silungur í ánni
þarna, ein sú besta bleikja sem mað-
ur smakkar. Svo var þetta fólk allt
mjög söngelskt og allir sungu þarna
við öll tækifæri og það var oft gleð-
skapur og gaman. Daddi hafði mjög
góðan bassa og var lagviss mjög,
lærði að spila á orgel hérna fyrir
sunnan og spilaði í kirkjunni á
Óspakseyri lengi.
En svo ég komi nú að Þórustöðum
aftur, þar var alltaf mjög gest-
kvæmt, stundum meira en nóg að
mér fannst. Pabbi Dadda, Ólafur,
var oddviti, síðan hreppstjóri og
endaði sem kaupfélagsstjóri. Þetta
bauð upp á mjög mikið af gestakom-
um, og eftir að þau flytja þarna
burtu, helst þetta aftur við Sand-
hóla. Þar var oft mjög margt um
manninn og fjör og gaman, og sung-
ið mikið. Daddi þá hrókur alls fagn-
aðar, en fyrst og fremst var mað-
urinn mikil búmaður, fjárglöggur
með afbrigðum og náttúrubarn, vel
lesinn og þekkti alla bæi nánast á Ís-
landi. Maður kom sko ekki að tóm-
um kofunum þar, allar kirkjur og
presta flesta, og svo lesinn um ætt-
fræði að maður gat flett bara upp í
honum.
En þetta gerist ekki án áfalla,
sonur þeirra Ólafur ferst með svip-
legum hætti 1979 og svo missir hann
konu sína 1989 og stuttu síðar fer
hann að minnka við sig smátt og
smátt og Ingvar sonur hans tekur
við búskapnum að mestu leyti. Fyrir
tveimur árum greindist hann með
illvígan sjúkdóm og verður svo fyrir
einu áfallinu enn er Ingvar sonur
hans varð bráðkvaddur í leitum síð-
asta haust.
Það er komið að leiðarlokum og
við Ella vottum nánustu aðstand-
endum samúð okkar. Hafðu þökk
fyrir allt, mágur og bróðir.
Haraldur Haraldsson.
Í dag er til moldar borinn móð-
urbróðir minn Kjartan Ólafsson
bóndi á Sandhólum í Bitrufirði í
Strandasýslu. Það er mér bæði ljúft
og skylt að minnast hans nokkrum
fátæklegum orðum.
Hann fæddist 27 janúar árið 1931
að Þórustöðum í Bitru, og hóf síðar
búskap að Sandhólum nýbýli á land-
areign Þórustaða þar sem hann bjó
alla sína tíð.
Hann kvæntist Guðmundu Har-
aldsdóttur frá Reykjavík föðursyst-
ur minni og eignuðust þau fjögur
börn. Ég var ekki hár í loftinu þegar
ég var í sveit hjá honum afa mínum
Ólafi Elíasi Einarssyni og ömmu
minni Friðmeyju Guðmundsdóttur,
foreldrum Kjartans, og ég man hvað
ég var stoltur þegar Kjartan frændi
hringdi í afa og bað um að fá mig í
vinnu niður í Sandhóla. Það var alla
tíð alveg einstaklega gaman að
koma þar á bæ.
Kjartan var náttúrubarn og það
sem skipti hann mestu máli var fólk
og fjöll og búskapurinn var honum í
blóð borinn. Hann var fróður mjög
og vel lesinn um land og þjóð. Minn-
isstæðustu ferðalög sem ég hef farið
um landið var með honum, hann
þekkti flesta bæi og sögustaði á
landinu þó að hann hefði aldrei kom-
ið þar áður.
Kjartan var hrókur alls fagnaðar
á mannamótum og hafði yndi af söng
og orgel var hans hljóðfæri sem
hann lærði ungur á og fallegri söng
og spil hef ég aldrei heyrt en einmitt
heima hjá honum í sveitinni minni.
Hagmæltur var hann og vel
pennafær þó hann flíkaði því aldrei
og gestrisinn með afbrigðum og það
var hrein upplifun að ræða við hann
um lífið og tilveruna og hlusta með
honum í kvartett og karlakór flytja
ættjarðarlög sem voru honum mjög
hjartfólgin.
Það er komið að leiðarlokum hjá
Dadda frænda sem mér þótti alveg
óendanlega vænt um og söngur
þagnar seint í byggð sem átti slíkan
mann.
Það eru margir sem eiga um sárt
að binda núna, systkini hans,
mamma, Ásta og Ingþór og Didda
og Gísli og fjölskyldur, afabörn,
Siggi Óli, Ingunn og Guðmundur
Kjartan. Guð veri með ykkur á þess-
ari sorgarstund en það er guð sem
vísar okkur veginn áfram og það er
vor í lofti og þó að skýjað sé í dag þá
er sólin alltaf björt í Bitrufirði þar
sem ekki bara fólk heldur líka fjöll
syrgja í dag einn af bestu sonum
þessa lands.
Blessuð sé minning þín, kæri
frændi, og hafðu þökk fyrir allt.
Haraldur Haraldsson.
Elsku Daddi, nú er komið að
kveðjustund og tregt er tungu að
hræra en eftir stendur þakklæti fyr-
ir allar yndislegu stundirnar hjá þér
í sveitinni. Þú varst alltaf besti
frændi í heimi og hafðir nógan tíma
fyrir okkur krakkana og alltaf var
stutt í grínið og glensið og sögurnar
margar sem við fengum að heyra.
Söknuður okkar er mikill og við er-
um svolítið fátækari núna þegar
vantar „æðsta prestinn“ eins og ég
kallaði þig oft í gríni.
En Daddi minn, það deyfir sárin
að eiga dásamlega minningu um
liðnu árin og ég bið guð að vera með
þínum nánustu á þessari sorgar-
stund og læt hér fylgja nokkrar lín-
ur úr ljóði sem bróðir minn sendi
þér eitt sinn:
Ég línur skrifa lítið kann,
læt þó flakka brag
um heiðursfrænda og hestamann
sem hyllum við í dag.
Hugur leitar heim til þín,
heyrist sungið lag
þar sem fögur fjallasýn
faðmar þig í dag.
Ei er lífið alltaf vor,
er því stundum hark.
Gengnu spor þín geyma þor,
geyma mikinn kjark.
Öll þín störf og öll þín tryggð
eilífð meta kann.
Söngur þagnar seint í byggð
sem á slíkan mann.
(Har. Har.)
Hafdís Haraldsdóttir (Haddý).
Elsku frændi, nú þegar þú ert
horfinn frá okkur rifjast upp margar
góðar minningar frá veru minni í
Sandhólum í gegnum tíðina. Alltaf
fannst mér leiðin norður alveg
skelfilega löng og við Bjarki vorum
farin að spyrja strax í Hvalfirðinum
hvort við værum ekki að verða kom-
in því að við vorum svo spennt. Og
seinna þegar ég var farin að vinna í
Staðarskála voru þær ófáar frívakt-
irnar sem ég keyrði til ykkar. Alltaf
fannst mér ég vera að koma heim,
svo vel var tekið á móti mér. Og þó
að heimsóknunum hafi fækkað þessi
seinustu ár fann ég samt alltaf þessa
tilfinningu þegar ég kom, það var
eins og ég væri að koma heim.
Þegar ég kom til þín á spítalann
og sá þig í þessum hvítu spítalaföt-
um þá fannst mér þú svo ólíkur sjálf-
um þér. Ég saknaði þess að sjá þig
ekki í lopapeysu og helst hefði ég
viljað hitta þig heima á Sandhólum
eða í fjörunni þar sem að þér fannst
svo gott að vera. Mér fannst svo sárt
að heyra þig segja að þú mættir ekki
fara heim aftur í vor því að ég vissi
að það yrði þér erfitt að vera fastur
fyrir sunnan þegar allt væri að fara
á fullt í sveitinni, sauðburður að
byrja og allt að lifna við. En nú veit
ég að þú ert kominn heim í sveitina
þína og getur fylgst með þegar krían
kemur og í þetta skipti getur hún þó
allavega ekki goggað í skallann á þér
eins og hún gerði þó svo oft hér áð-
ur.
Mikill er okkar missir, á innan við
átta mánuðum eruð þið Brói báðir
farnir frá okkur.
Elsku Didda og fjölskylda, Gísli
og fjölskylda og Lilli minn. Ykkur
votta ég mína dýpstu samúð og vona
að guð gefi ykkur nægan styrk til að
takast á við þessa erfiðu tíma.
Ingibjörg.
Elsku Daddi frændi, mig langar
til þess að kveðja þig með örfáum
orðum. Það var dýrmætt að fá að
eiga frænda eins og þig. Þú varst
ákaflega fróður og skemmtilegur
maður. Það var alltaf jafn yndislegt
að koma í Sandhóla, alltaf skemmti-
legar minningar um hverja einustu
ferð þangað.
Nú er orðið tómlegt í Sandhólum
en þú varst orðinn veikburða og ég
trúi því að þér líði vel þar sem þú ert
núna í faðmi ástvina þinna er farnir
eru. Ég og fjölskylda mín biðjum
góðan Guð að veita þeim Diddu og
Gísla, börnum og öðrum ástvinum
styrk um alla framtíð.
Hvíl í friði, elsku besti frændi
minn.
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vörn í nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Þýð. S. Egilsson.)
Elísabet (Ellý).
Nú er minn kæri vinur, Kjartan
Ólafsson, bóndi á Sandhólum í Bitru,
hættur að búa. Þar er dauft yfir bæ
því að sonur hans Ingvar lést síðast-
liðið haust og er stórt skarð höggvið
í lítið samfélag, Bitruna.
Kjartan var afburða vel af guði
gerður. Einn af þessum mönnum
sem náðu að lifa tímana tvenna.
Hann virtist vita, geta og kunna
flest. Hann sagði stundum af sinni
einstöku gamansemi að fólk fætt
fyrir stríð væri miklu merkilegra, en
hinir sem á eftir komu.
Ungur lærði hann organleik suður
í Reykjavík og lék á orgel árum sam-
an í litlu kirkjunni sinni á Óspaks-
eyri. Þetta var ein af fáum dvölum
hans af bæ. Var sístarfandi og tókst
af fádæma dugnaði að sjá sér og sín-
um farborða, enda bóndi af bestu
gerð.
Hann var einstakur söng- og
gleðimaður, frábær sagnaþulur og
þekkti sveitir og jarðir á landinu af
bókum betur en margur, er þar
hafði dvalið, þótt hann hefði ekki þar
komið.
Gestrisinn var hann með eindæm-
um og virtist alltaf hafa stund til að
sinna þeim, sem hjá garði fóru og
var mjög umhugað um að veita vel.
Þá við kynntumst var hann orðinn
mjög slitinn enda búinn að taka vel
til hendinni árin öll. Sagaði rekavið
miskunnarlaust í höndunum í sín
hús. Afburða veiðimaður var hann
bæði til sjós og lands og var léttur í
spori er hann hélt til fjalla að sækja
sér rjúpu til búdrýginda.
Mörg voru þau heimili er nutu
góðs af hans snilldar kjötvinnslu.
Reykti frábært kjöt hvert haust. Gaf
vinum og vandamönnum sér til mik-
illar gleði. Ég er ekki viss að fá tæki-
færi til að kynnast öðrum eins snill-
ingi á lífsleiðinni og mun ég sakna
hans sárt, því að það voru algjör for-
réttindi að fá að vera gestur slíks öð-
lings. Aðstandendum bið ég Guðs
blessunar.
Magnús Sigurðarson,
Indriðastöðum.
KJARTAN
ÓLAFSSON
Hjartans þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlý-
hug við andlát og útför eiginmanns míns, föður
okkar, tengdaföður og afa,
JÚLÍUSAR HELGA GUÐMUNDSSONAR
frá Garðhúsum,
Garði,
Smáraflöt, Garði.
Sérstakar þakkir færum við Björgunarsveitinni
Sigurvon, Sandgerði, og Björgunarsveitinni Ægi, Garði, sr. Birni Sveini
Björnssyni og Richard D. Woodhead.
Guð blessi ykkur öll.
Sólveig Óskarsdóttir,
Óskar Júlíusson, Linda Birgisdóttir,
Friðbjörn Júlíusson, Sveinbjörg Gunnlaugsdóttir,
Agnar Trausti Júlíusson, Neli Traskeviciute,
Kjartan G. Júlíusson, Helena Piechnik
og barnabörn.
Innilegar þakkir til allra þeirra, sem sýndu
okkur samúð og hlýhug við andlát og útför,
HALLDÓRS BIRGIS OLGEIRSSONAR
vélstjóra,
Gullsmára 7,
Kópavogi.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hins
látna.
Anna Borg,
María Halldórsdóttir, Bjarni H. Matthíasson,
Elín Ósk Halldórsdóttir, Guðmundur Þ. Björnsson,
Ásta Halldórsdóttir, Ómar Ásgeirsson,
Garðar Halldórsson, Hólmfríður Pálsdóttir,
Ragnar Halldórsson,
Óskar Elvar Guðjónsson, Hallbjörg Thorarensen,
afabörn og langafabörn.