Morgunblaðið - 04.09.2005, Qupperneq 8

8 SUNNUDAGUR 4. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Launakönnun Verzl-unarmannafélagsReykjavíkur með-
al félagsmanna hefur leitt
í ljós að laun verslunar-
fólks hafa að jafnaði
hækkað um 10% frá fyrra
ári. Fram hefur komið í
fréttum undanfarna daga
að víða er mikil eftirspurn
eftir fólki til starfa í versl-
un og þjónustu og skv. ný-
birtum niðurstöðum úr áð-
urnefndri launakönnun
kemur í ljós að ánægja
meðal félagsmanna í VR
með launin hefur aukist
verulega frá síðasta ári.
Þrátt fyrir þetta er staðreyndin
engu að síður sú að yfir 900 fé-
lagsmenn VR hafa verið atvinnu-
leysisskrá að undanförnu. Þó
dregið hafi úr atvinnuleysi á um-
liðnum mánuðum er atvinnuleysi
enn töluvert meðal félagsmanna
flestra stéttarfélaga innan ASÍ.
1.209 á skrá hjá
úthlutunarnefnd
Þegar leitað er skýringa á þess-
ari þverstæðu á uppgangstímum í
efnahags- og atvinnulífi, stingur
strax í augu að um eða yfir 70% at-
vinnulausra eru konur.
Atvinnuleysisbótadeild VR sér
um að greiða atvinnulausum fé-
lagsmönnum bæði VR og fjöl-
margra annarra félaga atvinnu-
leysisbætur úr Atvinnuleysis-
tryggingasjóði. Skv. nýjustu
upplýsingum sem fengust sl.
föstudag eru nú 1.209 einstakling-
ar á skrá úthlutunarnefndar yfir
atvinnulausa. Hefur atvinnulaus-
um fækkað umtalsvert eftir því
sem liðið hefur á sumarið.
Konur eru 73% en karlar 27%.
Að jafnaði eru atvinnulausar kon-
ur töluvert yngri en karlarnir.
Gunnar Páll Pálsson, formaður
Verzlunarmannafélags Reykja-
víkur, bendir á að skv. skráning-
um hafi fjöldi atvinnulausra ein-
staklinga farið mest í 1.300–1.400
manns. Hann var spurður um
ástæður þess að svo margir eru
enn á atvinnuleysisskrám þrátt
fyrir mikla eftirspurn eftir vinnu-
afli. „Við höfum helst hallast að
þeirri skýringu að þau störf sem
hafa boðist séu fremur karlastörf
t.d. í byggingar- og vinnuvélageir-
anum,“ segir hann.
Spurður hvort sú breyting sé að
verða að fólk sækist síður í þessi
störf, t.d. við afgreiðslu og þjón-
ustu en áður segir Gunnar Páll að
þetta séu þau störf þar sem launin
eru hvað lægst. „Hér er um að
ræða þetta klassíska vandamál að
fólk er að leita sér að hærra laun-
uðum störfum og stekkur kannski
ekki á hvaða starf sem er á lág-
markslaunum, sem eru kannski
lítið hærri en atvinnuleysisbæt-
ur,“ segir hann.
Hvað borgar sig?
Gylfi Dalmann Aðalsteinsson,
vinnumarkaðssérfræðingur og
lektor við viðskiptadeild Háskóla
Íslands, segir erfitt að benda á
einhlítar skýringar á atvinnu-
leysinu. Að hluta til snúist þetta
um þá spurningu sem t.d ungar
konur sem eiga börn standa
frammi fyrir. Hvað kostar það að
fara út á vinnumarkaðinn og
greiða dagmömmu fyrir barna-
gæsluna á móti því að vera heima
hjá barninu og fá atvinnuleysis-
bætur. Kannanir sem gerðar hafa
verið bendi til að þessi ástæða
vegi oft þungt. Hagfræðilega
spurningin sé einfaldlega hvað at-
vinnuleysisbæturnar eigi að vera
háar svo þær virki ekki letjandi á
að fara út á vinnumarkaðinn og
leita sér að starfi.
Gylfi segir einnig ljóst að áhugi
fólks á að ráða sig til ýmissa starfa
sem eru verr launuð hefur minnk-
að verulega. „Það hefur sýnt sig í
fleiri samfélögum en okkar að það
eru til störf sem enginn vill
vinna,“ segir Gylfi og bendir m.a.
á þann vanda sem upp er kominn
vegna skorts á starfsfólki til
umönnunarstarfa. Sú umræða sé
þó ekki ný af nálinni. Af athugun
sem gerð var fyrir fimm árum
megi sjá að þá var nákvæmlega
sama umræða uppi vegna mann-
eklu í umönnunarstörfum. „Þetta
kemur í bylgjum. Þegar spenna
og uppsveifla er á vinnumarkaði
og eftirspurn er eftir fólki, skap-
ast svona ástand um láglaunuðu
störfin. Kjarasamningar eru svo
miðstýrðir að það virðist ekki vera
hægt að brjótast út úr henni og
greiða laun skv. lögmálinu um
framboð og eftirspurn.“
Kanna hvað stendur til boða
Launakönnun VR bendir til
þess að starfandi félagsmenn séu
ekki eingöngu sáttari við launin
heldur ánægðari í störfum sínum
almennt séð. Gunnar Páll bendir á
að VR hafi sjaldan upplifað jafn
rólegt sumar hvað varðar kvart-
anir frá félagsmönnum. „Við heyr-
um sögur af því að fyrirtækin eru
að bæta í og reyna að tryggja það
að missa ekki mannskap. Það er
meira um að fólk sem er að leita
sér að vinnu fer á milli og kannar
hvað býðst í launum og kjörum.
Þeir sem eru að skipta um vinnu
er fljótari en áður að fá annað
starf.“
Ánægja með launin er þó mis-
jöfn eftir atvinnugreinum. Merkja
má minni ánægju í störfum sem
heyra til samgöngum og flutning-
um og ferðaþjónustu.
Fréttaskýring | Margir eru án atvinnu í
borginni þrátt fyrir mikið framboð starfa
Konur 73%
atvinnulausra
Fólk sem leitar að vinnu fer á milli og
kannar hvað býðst í launum og kjörum
Eftirspurn er víðast hvar eftir starfsfólki.
Ánægja með launakjörin
fer vaxandi innan VR

Mun fleiri félagsmenn VR eru
sáttir við launin sín í ár en í fyrra
eða 51% á móti 40%. Einn af
hverjum fjórum er ósáttur nú á
móti einum af hverjum þremur
2004. Karlarnir eru ánægðari en
konurnar. Þetta er meðal þess
sem kemur fram í launakönnun
VR 2005. Mest er óánægjan hjá
starfsfólki í fyrirtækjum í sam-
göngum, flutningum og ferða-
þjónustu. Í fjármálaþjónustu og
annarri sérhæfðri þjónustu er
starfsfólk ánægðast.
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
SKÓLARNIR eru komnir í fullan gang og börnin fagna
því langflest að vera komin aftur í félagsskap bekkjar-
systkina sinna. Blíðir dagar haustsins eru nýttir í hvers
kyns skemmtilega leiki, að minnsta kosti á meðan hann
hangir þurr.
Kólnandi vindar og björt sól einkenna haustdagana í
Reykjavík og fæst sjaldan betra veður til að sprikla um
og leika sér, hvort sem um er að ræða snúsnú, eltingar-
leik eða gamnislag.
Þessir krakkar í Vogaskóla voru að minnsta kosti vel
hressir með félagsskap hver annars og glöddust eins og
börnum einum er lagið.
Morgunblaðið/Ásdís
Spriklað í hressandi haustvindum
LITLAR breytingar hafa orðið á af-
stöðu Íslendinga til aðildar að Evr-
ópusambandinu að undanförnu skv.
niðurstöðum nýrrar könnunar sem
IMG Gallup gerði fyrir Samtök iðn-
aðarins.
Þegar þátttakendur í könnuninni
voru spurðir hvort þeir væru hlynnt-
ir eða andvígir aðild Íslands að Evr-
ópusambandinu sögðust 43% svar-
enda hlynnt, 37% andvíg en 20%
hvorki hlynnt né andvíg.
Sé litið yfir hvernig afstaða Ís-
lendinga hefur breyst til ESB-aðild-
ar á sl. fimm árum kemur í ljós að
dregið hefur úr stuðningi við aðild en
í átta af hverjum tíu skiptum, sem
spurt hefur verið, hafa þó fleiri verið
hlynntir aðild en á móti. Mest hefur
stuðningur farið í 52% í febrúar 2002
en minnst í 36% í febrúar 2003. Að
sama skapi reis andstaðan við aðild
hæst í 48% í febrúar 2003 en varð
minnst 25% í febrúar 2002.
55% hlynnt því að teknar
verði upp aðildarviðræður
Svarendur voru einnig spurðir
hvort þeir væru hlynntir eða andvíg-
ir því að teknar yrðu upp aðildarvið-
ræður við ESB. 55% svarenda sögð-
ust hlynnt því að teknar yrðu upp
viðræður, 30% voru andvíg því en
15% sögðust hvorki vera hlynnt né
andvíg því. Þeim sem eru hlynntir
því að taka upp aðildarviðræður hef-
ur fækkað nokkuð á síðustu misser-
um.
Þá kom fram í könnuninni að 54%
svarenda eru andvíg því að evran
verði tekin upp sem gjaldmiðill á Ís-
landi í stað krónunnar, 37% eru
hlynnt því en 9% hvorki hlynnt né
andvíg. 45% sögðust telja gott fyrir
efnahags landsins að ganga í ESb en
38% töldu það slæmt. Úrtakið í
könnuninni var 1.350 manns og svar-
hlutfallið 61,1%.
43% hlynnt aðild að
ESB en 37% á móti