Morgunblaðið - 14.12.2005, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 14. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
MARGIR Ástralar eru slegnir óhug
vegna óeirða sem hafa orðið síðustu
daga í stærstu borg landsins, Sydn-
ey, milli hópa ungra manna, annars
vegar innfæddra og hins vegar inn-
flytjenda frá Mið-Austurlöndum.
Stjórnvöld forðast eftir mætti að tala
um kynþáttaóeirðir í þessu sam-
bandi og feta þar í fótspor ráða-
manna í Frakklandi sem segja átök-
in þar ekki hafa snúist um
kynþáttahatur eða deilur milli trú-
flokka.
Morgunblaðið ræddi í gær við
Auði Aðalsteinsdóttur sem hefur
undanfarið hálft ár búið með íslensk-
um eiginmanni sínum og barni í há-
skólaborginni Wollongong, skammt
sunnan við Sydney. Hún segir að
átökin síðustu daga hafi verið milli
gengja sem noti farsímana til að
skipuleggja aðgerðir sínar og hóti
stöðugt hefndum.
„Mestu lætin hafa verið í úthverfi
sem heitir Cronulla en það er mitt á
milli miðborgar Sydney og Wollon-
gong þar sem við búum. Fólk er sleg-
ið og finnst eins og þetta geti ekki
gerst í samfélaginu hérna, sé ekki í
takti við það,“ sagði Auður. „En mér
virðist að hér hafi kraumað undir
niðri lengi þó að fólk hafi forðast að
ræða þessi mál.
Fólk er hrætt. Ég heyrði til dæmis
að aflýst hefði verið fjölskylduhátíð
sem haldin er reglulega á ströndinni
en nú þorir fólk ekki að hittast þar.
Venjulega getur
maður gengið um
göturnar án þess
að óttast mikið
glæpamenn en
nýlega var ráðist
á mann sem var
að fara út með
ruslið. Það fylgdi
sögunni að árás-
armennirnir
hefðu verið með
útlit Mið-Austurlandamanna.
Þannig frásagnir ýta undir
hræðsluna og tortryggnina. Sumir af
þeim sem ráðast á Mið-Austurlanda-
fólk segja að þeir séu sjálfir raun-
verulegir Ástralar en hinir ekki.
Nýlega voru sett lög gegn hryðju-
verkum og handtökur nokkurra
manna sem grunaðir eru um að hafa
verið að undirbúa slík verk hafa vak-
ið miklar umræður. Múslímum
finnst sem þeir séu lagðir í einelti.
Leiðtogar samfélags þeirra hér
kvarta undan þessu og það er mikið
rætt við þá í fjölmiðlum.“
Auður segist ekki hafa á tilfinn-
ingunni að múslímarnir safnist sam-
an í ákveðnum hverfum í Ástralíu
eins og algengt er í Evrópu. „Margar
Mið-Austurlandakonur ganga með
hefðbundna höfuðklúta sína á al-
mannafæri en ein þeirra segist ekki
lengur þora að fara í vinnuna af ótta
við árásir,“ sagði Auður Aðalsteins-
dóttir í Wollongong.
AP
Maður reynir að slá lögreglumann með bjórflösku í Sydney.
„Hefur lengi
kraumað
undir niðri“
Auður Aðalsteins-
dóttir
Salam Pax er dulnefni, ekki
satt? Hvað heitir maðurinn í
raun og veru? Hver er Salam
Pax?
Salam Pax er alter ego 32 ára
gamals Íraka sem lenti í þeirri
óþægilegu stöðu að vestrænir fjöl-
miðlar tilnefndu hann rödd írösku
þjóðarinnar í aðdraganda innrásar
Bandaríkjamanna 2003.
Blogg þitt á netinu varð mjög
umtalað haustið 2002 og 2003,
var það alltaf meining þín eða
kom þér það í opna skjöldu er
þú skyndilega varst orðinn fræg-
ur?
Nei, ég var einfaldlega að skrifa
vini mínum bréf og leita að vett-
vangi til að geta tjáð hug minn.
Þegar þú situr fyrir framan tölvu-
skjá í Bagdad ertu ekki að hugsa
um frægð og frama, það eina sem
þú hugsar um er hvort leyni-
lögregla Saddams sé að lesa blogg-
ið þitt.
Síðan þetta var hefur þú gert
heimildarmyndir um Írak fyrir
breska sjónvarpið og ferðast til
Bandaríkjanna til að skrifa um
forsetakosningarnar þar fyrir
The Guardian. Hversu mjög hef-
ur líf þitt tekið stakkaskiptum á
undanliðnum árum?
Líf mitt hefur tekið algerum
stakkaskiptum. Ég trúi því núna að rödd ein-
staklingsins geti skipt máli, ég trúi á mátt netsins til
að færa fólk nær hvert öðru. Áður leit ég á það sem
oflofað uppflettisafn.
Að hve miklu leyti hafa þessar breytingar sem þú
talar um orðið vegna brotthvarfs ríkisstjórnar
Saddams Hussein? Þú varst auðvitað enginn
aðdáandi Saddams en hverjar eru tilfinningar þín-
ar til hans núna?
Ég tala við þig núna án þess að óttast það að vera
úthrópaður föðurlandssvikari. Saddam ákvað upp á
sitt einsdæmi að við skyldum vera einangruð, það
var bannað að eiga samskipti við umheiminn. Að
dyrnar til umheimsins standi nú opnar; það er einn
af allra bestu þáttum hins nýja Íraks.
Hvaða tilfinningar bera Írakar al-
mennt til Saddams í dag?
Ég myndi segja að þeir væru
fyrst og fremst reiðir í hans garð,
einkum vegna þess hvernig hann
hagar sér í réttarsalnum þessa
dagana. Á hinn bóginn er það al-
gerlega óborganleg sjón að sjá
Saddam á bak við lás og slá.
En þó að Saddam sé farinn frá
völdum er útilokað að mála
fagra mynd af stöðu mála í Írak.
Hversu slæmt er ástandið? Og
hversu vongóður ertu um að það
verði brátt betra?
Svarið við þessum spurningum
ræðst af því hvar í Írak þú ert.
Íbúar í norður- og suðurhluta
landsins búa við tiltölulega gott
ástand. Það ríkir hins vegar algert
brjálæði í Bagdad. En maður verð-
ur að halda í vonina um að hlut-
irnir fari að batna. Núna standa
kosningar fyrir dyrum, fólk vill
gjarnan trúa því að þær verði til að
ástandið batni.
Hvaða tilfinningar bærast al-
mennt með fólki í dag vegna
innrásar Bandaríkjamanna?
Þessu er vandsvarað. Við hefð-
um aldrei losnað við Baathista-
stjórnina án íhlutunar erlendra
afla en Bandaríkjamenn hafa gert
svo mörg mistök og tekið svo ótal
margar rangar ákvarðanir síðan þeir komu hingað.
Sumt af því er ekki hægt að fyrirgefa þeim. Íraskur
almenningur treystir ekki bandarískum hermönnum
hérna lengur.
Munu kosningarnar breyta nokkru, tekur til dæm-
is ný ríkisstjórn við völdum?
Þetta eru mikilvægar kosningar. Við erum að
kjósa fyrstu alvöru ríkisstjórnina frá því að Saddam
var steypt af stóli (fram til þessa höfum við bara haft
bráðabirgðastjórnir). Persónulega er ég að vona að
það dragi úr áhrifum íslamista-flokkanna. Ég óttast
ennþá að við höfum losnað undan harðstjórn Saddam
til þess eins að lenda undir annarri tegund harð-
stjórnar.
Spurt og svarað | Salam Pax
Viljum trúa því að
ástandið geti batnað
Salam Pax varð heimsþekktur í aðdraganda innrásar Bandaríkjanna í
Írak 2003 eftir að hann tók að tjá sjónarmið sín á netinu. Morgunblaðið
spurði Salam Pax nokkurra spurninga um kosningarnar í Írak á morg-
un og afstöðu Íraka til Saddams Husseins og til Bandaríkjamanna.
Salam Pax
’ [...] Bandaríkja-menn hafa gert svo
mörg mistök og
tekið svo ótal marg-
ar rangar ákvarð-
anir síðan þeir
komu hingað. Sumt
af því er ekki hægt
að fyrirgefa
þeim. ‘
Davíð Logi Sigurðsson | david@mbl.is
San Quentin. AFP, AP. | Fyrr-
verandi foringi illræmds
glæpahóps í Los Angeles,
Stanley „Tookie“ Williams,
var tekinn af lífi með ban-
vænni sprautu í San Quentin-
fangelsinu í Kaliforníu í gær.
Arnold Schwarzenegger rík-
isstjóri synjaði beiðni fangans
um að milda dóminn. Með af-
tökunni lauk einni viðamestu
baráttu andstæðinga dauða-
refsinga til þessa fyrir því að
lífi fanga yrði þyrmt.
Williams var dæmdur til
dauða árið 1981 fyrir fjögur
morð. Hann hélt fram sak-
leysi sínu en viðurkenndi eft-
ir dauðadóminn að hafa
stofnað glæpahóp sem var ill-
ræmdur fyrir ofbeldi í Los
Angeles. Hópurinn hefur ver-
ið sakaður um hundruð
morða.
Eftir dauðadóminn hóf
Williams baráttu gegn of-
beldi. Hann skrifaði bækur
fyrir börn til að vara þau við
glæpagengjum og ofbeldi.
Hann var nokkrum sinnum
tilnefndur til friðarverðlauna
Nóbels.
Þessi umskipti urðu til þess
að kvikmyndaleikarar og
fleiri frægir Bandaríkjamenn
hófu baráttu fyrir því að
dauðadómnum yrði breytt í
lífstíðarfangelsi. Schwarze-
negger gagnrýndi Williams
fyrir að sýna ekki næga iðrun
og hafnaði beiðninni um að
dómurinn yrði mildaður.
Yfir 2.000 andstæðingar
dauðarefsinga söfnuðust
saman við San Quentin-
fangelsið þegar aftakan fór
fram. „Kaliforníuríki hefur
drepið saklausan mann,“
hrópuðu stuðningsmenn
Williams þegar tilkynnt var
að hann væri látinn.
Þetta var ellefta aftakan í
Kaliforníu frá því að hæsti-
réttur Bandaríkjanna heim-
ilaði dauðarefsingar að nýju
árið 1976.
Umdeild aftaka
í Kaliforníu
Reuters
Kona biður við San Quentin-fangelsið í Kaliforníu eftir að fanginn Stanley „Tookie“ Williams var tekinn af lífi fyrir morð.