Morgunblaðið - 14.12.2005, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. DESEMBER 2005 55
MENNING
MÁLIÐ
MOGGANU
M Á MOR
GUNMÁLIÐ FY
LGIR MEÐ
HRAFNHIL
DUR ARNA
RDÓTTIR
A.K.A. SH
OPLIFTER
MYNDLIST
ARKONA,
HÖNNUÐU
R OG STÍL
ISTI Í NEW
YORK
MÝRIN, eftir Arnald Indriðason,
kom út í Bandaríkjunum fyrir
skömmu og hefur talsvert verið
fjallað um bókina vestra.
Mýrin er ein af tíu
áhugaverðustu glæpa-
sögum sem komu út í
Bandaríkjunum á
árinu að mati rit-
stjórnar bandaríska
blaðsins Kansas City
Star. Er Arnaldur þar
í hópi kunnra rithöf-
unda á borð við Mich-
ael Connelly og P.J.
James.
Gagnrýnandi Balti-
more Sun segir Arn-
ald sýna vel hvers
vegna verk hans hafi
sópað til sín verðlaunum erlendis
og að Mýrin dragi allt í senn fram
framandleika Íslands og það
hversu líkir íbúar þess eru öðrum
íbúum jarðarinnar.
„Það eru allir sammála um að
hér er á ferð heimsklassa rithöf-
undur,“ segir gagnrýnandi Boul-
der Bookstore.
Gagnrýnandi Bookpage segir
lýsingarnar á Reykjavík og ná-
grenni heillandi og fléttu sögunnar
æsispennandi.
Gagnrýnandi Publishers Weekly
segir bókina hafa óvenjulegt yf-
irbragð, hún sé vel skrifuð og vel
sé unnið úr fléttu og úrlausn.
Gagnrýnandi Boston Globe segir
Mýrina myrka og áleitna. „Klass-
ísk ráðgáta, bæði full samúðar og
spennu. Arnaldur Indriðason er að
verða ein skærasta stjarnan á
myrkum himni glæpa-
sagnaheimsins,“ segir
John Connolly, höf-
undur Dark Hollow.
Michael Malone, höf-
undur Uncivil Seasons,
segir Mýrina líkasta
góðri Ingmar Bergman-
mynd: „Hún dregur
okkur inn í einkennilega
fallegan heim sorga og
hættulegra leyndarmála
sem grafin eru í fortíð-
inni. Rannsóknarlög-
reglumaður Arnaldar
er, eins og fyrirrenn-
arar hans Philip Marlow og So-
merset í Seven, einkar viðkunn-
anleg söguhetja, tilfinningaríkur,
greindur, siðsamur, einmana og
mjög, mjög, mjög fær í því sem
hann gerir.“
Og Marshall Browne, höfundur
The Eye of the Abyss, lét þessi
orð falla um Mýrina:
„Heillandi lögreglusaga þrungin
sálarflækjum og ásæknum leynd-
armálum úr fortíðinni. Fléttan er
margslungin, sögusviðið einstakt
og einkalíf Erlendar er jafnvel enn
nöturlegra en íslenska haustið. Er-
lendur er lögga sem vert er að
fylgjast með. Og það ætla ég að
gera.“
Bækur | Mýrin fær góðar viðtökur í
Bandaríkjunum
„… ein skærasta stjarn-
an á myrkum himni
glæpasagnaheimsins“
Arnaldur Indriðason
SVISSNESKI ljósmyndarinn
Marco Paoluzzo sýnir nú ljós-
myndir frá Íslandi og Færeyjum í
Þjóðminjasafni. Hann hefur einnig
gefið út aðra ljósmyndabók sína
með myndum frá Íslandi, sú fyrri
kom út fyrir áratug og bar einfald-
lega nafnið Ísland, nýja bókin heit-
ir Norður/North, og í henni er að
finna myndir frá Íslandi og Fær-
eyjum eins og sjá má á sýning-
unni. Paoluzzo er reyndur í sínu
fagi og hefur gefið út ljós-
myndabækur frá fleiri löndum,
m.a. Kína, Kúbu og Bandaríkj-
unum. Það er töluverður fjöldi
svart/hvítra mynda sem nú er til
sýnis í Þjóðminjasafninu.Flestar
sýna stefnumót hafs og lands,
hvíts og svarts, ljóss og myrkurs.
Svartir sandar, dökkir klettar,
hvítfyssandi brim. Bráðnandi ís-
jakar, eitt andlit, leiri smurt í Bláa
lóninu. Eins og allir gera sem
hingað koma eða hér búa, skapar
Paoluzzo sér sína eigin mynd af Ís-
landi, hann hrífst af þessum sér-
stöku þáttum landslagsins og það
er athyglisvert hvernig honum
tekst að mýkja drætti hafsins í
myndum sínum. Með því að taka
myndir sínar á einhverjum tíma
verður brimið ekki ógnvekjandi
heldur mjúkt og áferðarfallegt.
Undantekning á þessu er Dettifoss
sem birtist í hrikaleik sínum, enda
tæpast hægt að sjá hann í öðru
ljósi. Myndir Paoluzzos eru und-
antekningarlaust afar vel unnar og
tæknilega fullkomnar, þær birta
fallega og dulúðuga mynd af ís-
lensku landslagi. Tæpast er hægt
að segja að ljósmyndarinn komi
með nýja sýn á landið enda varla
hægt að búast við eða fara fram á
slíkt, þetta eru klassískar myndir
og í því felst gildi. Einstaka mynd
birtir mannlegt umhverfi, eft-
irminnileg er t.a.m. mynd innan úr
stórum tanki og sýningin væri
einsleitari ef slíkrar fjölbreytni
nyti ekki við. Myndir Paoluzzos
njóta sín vel á þessum árstíma
þegar hvítt og aðallega dökkt og
svart er ríkjandi í náttúrunni, og
heimsókn á sýninguna verður eins
og ganga við ströndina, alltaf birt-
ist önnur alda, nýr klettur, annað
sjónarhorn. Sérhæfing Paoluzzos
hvað varðar myndefni og úrvinnslu
þess gefur sýningu hans heil-
steyptan svip og okkur Íslend-
ingum er fengur í þessari klass-
ísku og fögru sýn á svipmót lands
og sjávar sem hér birtist, á okkar
myrka og elskaða norður.
Svipmót lands og sjávar
MYNDLIST
Þjóðminjasafnið
Ljósmyndir, Marco Paoluzzo
Til 20. febrúar. Opið alla daga nema má-
nud. frá kl. 11–17
Norður/North
Marco Paoluzzo: Baulárvallavatn á Snæfellsnesi.
Ragna Sigurðardóttir
SAMBÚÐ samanstendur af 34 ljóð-
um sem eru ýmist ort með rími eða
ekki og eru þau æði misjöfn að gæð-
um. Umfjöllunarefnin eru allt frá
Jónasi Hallgrímssyni til góðrar þjón-
ustu og erfitt er að finna nokkurn
heildarþráð í bókinni.
Ljóðin hér eru mörg hver full ein-
föld eða þá að meiningin er einfald-
lega ekki nógu vel orðuð til að hægt
sé að lesa úr þeim hvert höfundur er
að fara. Þannig virkar bókin und-
arlega á mann, ljóðin sem eiga að
vera súrrealísk ná því einhvern veg-
inn ekki og ef einhver meining er á
bak við þau skilar hún sér ekki í gegn.
Eins og í ljóðinu sem hér fer á eftir,
„… nema stundum“: „Á túninu/sá
hún mjólkina/koma úr baulinu/og
baulið/(nei ekki úr kúnni)/úr/
húsbóndanum/litla stúlkan grét undir
sænginni.“ Á þennan hátt tekst höf-
undi sem sagt að fara offörum í ein-
faldleikanum, svo mótsagnakennt
sem það hljómar. Sambúð býr yfir
ákveðinni glettni sem stundum fer á
mis og bera sum ljóðin keim af því
sem væri hægt að kalla aulahúmor.
Þegar höfundi tekst vel upp skín frá-
sagnargleðin í gegn og formfestan
virðist fara Unni best eins og í ljóðinu
„Dagrenning“: „Ef þú einn með sorg-
inni situr/þú sérð hve dökkklædd hún
er/með brostin augu og bitur/og bág-
indin utan á sér./Bjódd’ enni bjartari
klæði/brostu til hennar hlýtt/veittu
svo voninni næði/til að verma allt upp
á nýtt.“ Sambúð er bók sem nær eng-
an veginn til mín, hún er bæði sund-
urleit og ruglingsleg. Titillinn kemur
mér spánskt fyrir sjónir miðað við
efni bókarinnar og gefur til kynna að
verkið sé hreinlega ekki fullunnið. Ég
hef þó sterklega á tilfinningunni að
með frásagnargleðinni að vopni geti
höfundur vel gert betur.
Einleikur á ljóð
BÆKUR
Ljóð
Höfundur: Unnur Sólrún Bragadóttir. 39
bls. Höfundur gefur út. 2005.
SAMBÚÐ
Móheiður Hlíf Geirlaugsdóttir