Fréttablaðið - 21.03.2004, Blaðsíða 26

26 21. mars 2004 SUNNUDAGUR
Uppbygging háskólanáms álandsbyggðinni er orðið eitt
brýnasta byggðamálið,“ segir
Ólína Þorvarðardóttir, skóla-
meistari á Ísafirði, en hún hefur
sett fram hugmynd að stofnun há-
skóladeilda við framhaldsskólana
á landsbyggðinni. „Það leysir eng-
an vanda fyrir Vestfirðinga þótt
það sé háskóli á Akureyri því
hann er jafn langt í burtu þaðan
og háskólarnir í Reykjavík. Stytt-
ing námstíma til stúdentsprófs úr
fjórum árum í þrjú kallar auk
þess á að skilin milli skólastiga
verði hugsuð upp á nýtt. Það má
segja að þetta tvennt hafi orðið
meginkveikjan að hugmynd minni
um háskóladeild við Menntaskól-
ann á Ísafirði. Ég var beðin um að
leggja eitthvað til málanna á mál-
þingi sem haldið var um uppbygg-
ingu háskólanáms á Vestfjörðum
fyrir skömmu og þá spurði ég
sjálfa mig: Hvað er það sem ungu
fólki nýtist hvað best meðan það
býr enn í heimahúsum og er óráð-
ið um það hvert það stefnir og
hvað það vill læra? Það hlýtur að
vera góður kostur að geta hafið
háskólagönguna á tiltölulega
breiðum grunni heima í héraði,
það er að segja að hefja inngangs-
og undirbúningsnámið sem há-
skólarnir veita nemendum sínum,
áður en farið er í sérhæft háskóla-
nám á síðari stigum.
Þetta er grunnhugmyndin sem
menntamálaráðherra og fleiri
hafa tekið mjög vel. Ég hef að
vísu heyrt þær raddir að þetta
geti orðið erfitt vegna reglna sem
gilda um það hvaða menntunar-
stig stjórnendur og kennarar á há-
skólastigi þurfa að hafa. Mennta-
skólinn á Ísafirði býr hinsvegar
svo vel að hafa fólk með þá
menntun og þyrfti þess vegna
ekki að auglýsa eftir mörgum
kennurum til að geta staðið við
faglegar kröfur um framboð
náms á háskólastigi. Í þeim fram-
haldsskólum þar sem tilskilið
menntunarstig er hugsanlega
ekki til staðar mætti hugsa sér að
ráðnir væru verkefnisstjórar með
tilskilda menntun til að sjá um
kennsluna og skipuleggja hana.
Þá er ekkert um það að ræða að
slegið sé af menntunarkröfunum.
Í öllu falli þyrfti að opna þennan
möguleika þar sem aðstæður eru
fyrir hendi, eins og tvímælalaust
á við um Ísafjörð.“
Mörg sóknarfæri
Í skólamálaumræðu undanfar-
inna vikna hafa komið fram
áleitnar spurningar um hlutverk
skólastiganna þriggja. Hvernig
sér Ólína hlutverk Menntaskólans
á Ísafirði sem hún veitir forstöðu?
„Menntaskólinn á Ísafirði er
æðsta menntastofnunin á Vest-
fjörðum og eini framhaldsskólinn
á öllu svæðinu. Það segir sig sjálft
að hann gegnir afar þýðingar-
miklu hlutverki. Kannanir sýna
það ennfremur að menntunarstig
mætti vera hærra á Vestfjörðum,
og að umtalsverður hluti ungs
fólks á framhaldsskólaaldri sækir
nám sitt utan héraðs. Það eru því
mörg sóknarfæri fyrir Mennta-
skólann á Ísafirði og áríðandi að
bæði þeir sem hafa fjárveitingar-
vald með höndum og samfélagið
hér vestra styðji dyggilega við
þessa stofnun og greiði götu henn-
ar. Eins og sakir standa má segja
að menntun sé einn skynsamleg-
asti fjárfestingarkosturinn í þess-
um landshluta.“
En hvaða augum lítur hún á
það viðhorf að gæði náms á lands-
byggðinni standist ekki saman-
burð við það sem sé í Reykjavík?
„Þetta er þjóðsaga. Auðvitað
eru skólarnir á landsbyggðinni
misgóðir en það eru þeir líka fyr-
ir sunnan. Með tilkomu sam-
ræmdra stúdentsprófa fáum við
sameiginlegan mælikvarða á
þetta atriði, og þá mun þetta ann-
aðhvort sannast eða afsannast.
Einmitt þess vegna er ég fylgj-
andi samræmdum stúdentspróf-
um. Ég skal ekkert fullyrða um
það hvernig landsbyggðarskól-
arnir stóðu að vígi hér á árum
áður, en eftir kjarasamningana
sem gerðir voru við framhalds-
skólakennara vorið 2001 gjör-
breyttist aðstaða framhaldsskól-
anna til þess að fá hæft starfsfólk
að kennslu. Fram að því hafði ver-
ið flótti úr stéttinni, og sá at-
gervisflótti kom illa niður á lands-
byggðinni. Nú er kennarastarfið
aftur orðið eftirsóknarvert starf
hvar sem er á landinu. Í dag óttast
ég ekki samanburð við Reykjavík-
urskólana.“
Brjóstvitið blífur
Ólína hefur verið skólameist-
ari Menntaskólans á Ísafirði í tvö
og hálft ár, en menntamálaráð-
herra ræður í stöðuna til fimm ára
í senn. Ólína segist ekki hafa
hugsað lengra en til fimm ára þeg-
ar hún sótti um starfið. „Ég mun
meta það þegar nær dregur þeim
tímamótum hvort ég sækist eftir
framhaldsráðningu. Það mun ráð-
ast af ýmsu, ekki síst persónu-
högum, hvort svo verður.“ Hún
segist hafa vitað að hverju hún
Fædd 8. september 1958
Ólína kom í heiminn í Reykjavík og er
dóttir Magdalenu Ólafsdóttur Thorodd-
sen, fyrrverandi blaðamanns, og Þor-
varðs Kjerúlfs Þorsteinssonar, sem var
sýslumaður.
Nám
Doktorspróf í íslenskum bókmenntum
og þjóðfræðum frá Háskóla Íslands.
Stúdentsprófið tók hún frá Mennta-
skólanum á Ísafirði árið 1979.
Starfsferill
1984–1990 starfaði Ólína sem blaða-
maður, dagskrárgerðarmaður og síðan
fréttamaður hjá RÚV, lengst af á frétta-
stofu Sjónvarpsins. Hún varð áberandi í
íslenskum stjórnmálum árið 1990, þeg-
ar hún varð borgarfulltrúi og borgar-
ráðsmaður fyrir Nýjan vettvang, nýtt
borgarmálaframboð, sem varð kveikjan
að stofnun Reykjavíkurlistans síðar.
Tímamót
Ólína var stundarkennari í þjóðfræðum
um níu ára skeið og um tíma var hún
forstöðumaður þjóðháttadeildar Þjóð-
minjasafns Íslands, en árið 2001 urðu
þau tímamót í hennar lífi að hún var
ráðin skólameistari Menntaskólans á
Ísafirði.
Fjölskylduhagir
Hún á fimm börn og er gift Sigurði
Péturssyni sagnfræðingi.
Annað
Ólína er annálaður hagyrðingur og var á
sínum tíma varaformaður Kvæða-
mannafélagsins Iðunnar.
FRÉTTAKONAN
Árið 1988 var Ólína fréttakona á RÚV og
leit þá svona út á skjánum.
Ólína í hnotskurn
Ólína Þorvarðardóttir skólameistari var um skeið áberandi í stjórnmálum og fjölmiðlum. Nú hefur hún lagt fram tillögur um uppbyggingu
háskólanáms á landsbyggðinni. Í viðtali við Fréttablaðið talar hún um skólamál, pólitíkina, forsetann og framtíðina.
Ljónið stekkur
fram af og til
ÓLÍNA ÞORVARÐARDÓTTIR
„Ég hef reyndar þannig lyndiseinkunn að ég þarf sitt lítið af hvoru, athygli og einveru. Stjörnuspekingarnir segja mér að það sé vegna
þess að ég er fædd í meyjarmerki en er rísandi ljón. Meyjan í mér krefst einveru og næðis, en ljónið í mér stekkur alltaf fram af og til
og krefst athyglinnar. Þetta gerist svona þrisvar á ári.“
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
Auðvitað eru skól-
arnir á landsbyggð-
inni misgóðir en það eru
þeir líka fyrir sunnan. Með
tilkomu samræmdra stúd-
entsprófa fáum við sameig-
inlegan mælikvarða á þetta
atriði, og þá mun þetta ann-
aðhvort sannast eða afsann-
ast. Einmitt þess vegna er ég
fylgjandi samræmdum stúd-
entsprófum.
,,