Fréttablaðið - 10.04.2004, Blaðsíða 12

Fyrir Alþingi liggur nú frum-varp til breytinga á lögum um
atvinnuleysisbætur. Fullyrða má
að þar er um að ræða stærsta
stökk til hækkunar bótanna
nokkru sinni. Um er að ræða
14,6% hækkun og fara bæturnar
upp um um 89.000 krónur. Sannar-
lega eru það ekki háar ráðstöfun-
artekjur en staðreyndin er engu
að síður sú að aldrei fyrr hafa
bætur hækkað jafn mikið í einu.
Reyndar er það svo að frá árinu
1995 hafa bæturnar hækkað um
nærri 130%. Voru um 43.000 krón-
ur 1995 en verða nú um 89.000
krónur.
Engar hækkanir frá
Jóhönnu!
Í ljósi þessa er undarlegt að
heyra tón ýmissa Samfylkingar-
manna þar sem því er haldið fram
að ríkisstjórnin sé atvinnulausu
fólki fjandsamleg. Jóhanna Sig-
urðardóttir gerði sig m.a. seka um
slíkar dylgjur við fyrstu umræðu
frumvarpsins. Össur Skarphéð-
insson spurði í blaðagrein hvort
Árni Magnússon gæti lifað af
89.000 krónum. Þvílík hræsni.
Bæði sátu þau í ríkisstjórn á árun-
um 1991-1995. Nú skyldi maður
ætla að göfuglyndi þeirra gagn-
vart atvinnulausu fólki hefði kom-
ið fram í verkum á þessum tíma –
þegar þau höfðu tækifærið. Með-
fylgjandi tafla lýsir staðreyndum
málsins.
Bæturnar stöðugt hækkað
Í raun þarf ekkert frekar að
segja. Frá því að Framsókn tók
við félagsmálaráðuneyti hafa
bæturnar stöðugt hækkað og
nema þær yfir 130% á tímabilinu.
Vert er að benda sérstaklega á
„hækkanir“ á árunum 1993 og
1994 þegar sú Jóhanna Sigurðar-
dóttir, er nú birtist vandlætingar-
söm og rík af umhyggju, sat í rík-
isstjórn. Þá sat líka í ríkisstjórn sá
sami Össur er spyr hvort Árni
Magnússon gæti lifað af 89.000
krónum. Verk þeirra tala af töfl-
unni hér að framan. Verk Fram-
sóknarflokksins tala líka af sömu
töflu. Trúverðugleiki SF er ekki
mikill í þessum málaflokki, tónn-
inn er holur í umvöndunum þeirra
enda sýndu þau í verki vilja sinn
sinn á árunum 1991-1994 – þegar
þau sátu í ríkisstjórn.
130% hækkun frá 1995
Framsóknarflokkurinn sýnir í
verki að hann hugar að stöðu
fólksins. Hækkunin núna er á einu
ári helmingi hærri en fjögur ár
krata í ríkisstjórn. Að auki hefur
félagsmálaráðherra ýtt úr vör
sérstöku átaki í þágu atvinnu-
lausra í samstarfi verkalýðs-
hreyfingar, atvinnurekenda,
skóla. Inntak þess er að virkja
fólk með átaksverkefnum eða
starfsnámi gegn atvinnuleysi og
til starfa á vinnumarkaði að nýju.
Besta vörn gegn atvinnuleysi
er markviss atvinnustefna þar
sem hjól snúast, skapa verðmæti
og störf fyrir vinnufúsar hendur.
Ríkisstjórnin hefur einmitt stað-
ið fyrir slíkum aðgerðum, ýmist í
gegnum lagasetningu eða með
annarri ákvarðanatöku. Vert er
að rifja upp hin neikvæðu við-
brögð stjórnarandstöðu í þeirri
umræðu allri. Svo mikið er víst
að sá úrtölutónn skapaði ekki
mörg störf og var ekki til að
hreyfa hjól atvinnulífsins. Sú
stefna hefði leitt alvarlegt at-
vinnuleysi yfir þjóðina og um
kjör þess hóps segir reynslan frá
1991-1994 að þar væri alvarlegt
ástand. Tilraun Samfylkingarinn-
ar til að gera hækkunina núna
(14%) ótrúverðuga er því algjör-
lega marklaus. Jóhanna og Össur
fengu tækifæri til að sýna vilja
sinn í verki. Þau einfaldlega féllu
á því prófi. Síðan þau fóru frá
hafa atvinnuleysisbætur hækkað
um 130%. Frekari vitna er ekki
þörf. ■
Björn Bjarnason, dómsmálaráð-herra og hluthafi í Morgunblað-
inu, heldur áfram að hrakyrða sam-
keppnisblöð Moggans á bloggsíðu
sinni. Þar kallar hann Fréttablaðið og
DV vanalega Baugstíðindi; líklega til
að gefa þá mynd að þessi blöð séu
ekki dagblöð í venjulegum skilningi
heldur eins konar fyrirtækjablöð
sem flytji fréttir af tilteknu fyrir-
tæki og lýsi afstöðu þess til manna
og málefna. Björn var lengi vel
blaðamaður á Mogganum og þar
lærði hann sína blaðamennsku milli
þess sem hann vann fyrir Sjálfstæð-
isflokkinn í stjórnarráðinu og síðar á
þingi, borgarstjórn og ríkisstjórn. Í
bloggi sínu í páskavikunni finnur
Björn að þeirri reglu sem gildir á DV
að ummæli eru ekki send viðmæl-
endum í textaformi heldur lesin
fyrir viðmælendur í síma og geta
þeir gert athugasemdir ef þau eru
ekki rétt eftir höfð eða skýrt mál sitt
frekar. Birni finnst þessi regla óþol-
andi, ætlar ekki að svara blaðamönn-
um DV héðan í frá nema bréfleiðis
og vill láta það sama gilda um blaða-
menn Fréttablaðsins, þar sem sama
regla gildir. Ástæða þess er auðvitað
sú að þetta er góð regla sem lang-
flestir almennilegir fréttamiðlar á
Vesturlöndum halda í heiðri.
Samtal blaðamanns við viðmæl-
anda sinn er opinbert samtal. Blaða-
maðurinn spyr og viðmælandinn
svarar – eða svarar ekki. Til að
tryggja að rétt sé eftir viðmælandan-
um haft les blaðamaðurinn ummælin
fyrir viðmælandann ef þess er óskað.
Þegar svör eru stutt og skýr og
samtalið hljóðritað er þessi yfirlest-
ur formsatriði. En oft vinnur blaða-
maður tiltölulega stuttan texta úr
löngu samtali og við það getur mis-
skilnings gætt – blaðamaður getur
einfaldlega misskilið viðmælandann
eða flutt merkingu úr einu svari yfir
í óskylt atriði. Viðmælandinn getur
þá leiðrétt slíkt í símtalinu eða hert á
óljósum útskýringum.
Ef viðmælanda eru send svörin
sem hann gaf og gefið færi á að
svara upp á nýtt verða svörin ekki
lengur skráning á því samtali sem
fram fór. Viðmælandinn getur sett
nýjar staðhæfingar inn í textann sem
blaðamaðurinn getur ekki spurt nán-
ar út í þar sem samtalinu er slitið og
viðmælandinn situr einn við að end-
ursemja það. Frásögn blaðsins er þá
orðin frásögn viðmælandans en ekki
blaðamannsins. Við á Fréttablaðinu –
og reyndar DV einnig – teljum það
grundvallaratriði í blaðamennsku að
blaðamaðurinn skrifi sjálfur textann
og meti hvernig mál eru skýrð fyrir
lesendum. Hann á ekki að flytja það
hlutverk yfir á viðmælandann – jafn-
vel þótt sá sé ráðherra. Sjónarmið
Björns tilheyra gömlum tíma þegar
fjölmiðlar voru háðir pólitísku valdi
og voru aðeins eitt af valdatækjum
ráðamanna. Þessir gömlu siðir ráða
enn ferðinni hjá sumum fjölmiðlum
en ekkert getur stöðvað þá þróun að
íslenskir fjölmiðlar taki upp bestu
siði miðla í nágrannalöndum okkar. ■
Dómsmálaráðherra, BjörnBjarnason, lét sér sæma að
tala um að jafnréttislög væru
„barn síns tíma“ þegar kæru-
nefnd jafnréttismála hafði kveðið
upp þann úrskurð að hann hefði
gerst brotlegur við þau. Til um-
fjöllunar var dæmalaus skipan
hans í stöðu hæstaréttardómara
frá því í sumar. Þar var gengið
þvert gegn umsögn Hæstaréttar
eins og frægt er. Með því var brot-
ið blað því aldrei áður hafði um-
sögn réttarins verið hundsuð. Nið-
urstaða kærunefndar jafnréttis-
mála er sú að jafnréttislög hafi
einnig verið brotin.
Nauðvörn ráðherrans
Látum nú vera hvaða pólitísku
afleiðingar slíkur úrskurður hefði
í nágrannalöndum okkar. Látum
líka vera að félagsmálaráðherra
taldi eðlilegt að forstöðukona
jafnréttisstofu segði af sér vegna
sambærilegs úrskurðar áður en
Hæstiréttur hafði kveðið upp dóm
þar sem hún var raunar sýknuð.
Dómsmálaráðherra boðar
nefnilega ekki að hann muni
áfrýja úrskurðinum. Þvert á móti
gengst hann nánast við því að hafa
gerst brotlegur við jafnréttislög.
En að axla ábyrgð vegna ólög-
mætrar skipunar í æðsta dómstól
landsins? Hvarflar ekki að ráð-
herranum. Það eru lögin sem eru
vitlaus! Barn síns tíma.
Heyr á endemi! Fæstum er lík-
lega fallin úr minni nauðvörnin
fyrir embættisveitingunni. Þar
gekk ráðherra svo langt að segja
að þar sem Hæstiréttur hafi ekki
talið kandidat sinn vanhæfan
hefði honum verið frjálst að skipa
hann! Að telja að allir sem upp-
fylla lágmarksskilyrði séu gjald-
gengir í Hæstarétt er fyrst og
fremst vitlaus skoðun. Eins og
hitt, að ekki þurfi að færa mál-
efnaleg rök fyrir ráðningum dóm-
ara. Það er hins vegar beinlínis
hættulegt ef ráðherra heldur að
hann sé hafinn yfir lögin ef hann
er ósammála efni þeirra.
Skipar sér á fornaldarbás
Er það minn misskilningur
eða er það ekki dómsmálaráð-
herra sem er öðrum fremur ætl-
að að tryggja að allir séu jafnir
fyrir lögunum? Eiga jafnrétt-
islög ekki að tryggja jöfn tæki-
færi karla og kvenna til emb-
ætta og leiðrétta það misvægi
sem víða ríkir að þeim efnum?
Telur ráðherra jafnréttissjón-
armið heyra fortíðinni til? Ég
hélt að það væru embætt-
isveitingar á grundvelli flokks-
skírteina eða fjölskyldutengsla
sem heyra ættu sögunni til. En
nei.
Börn okkar tíma eru því
miður miðaldra karlmenn sem
fyrtast við þegar sanngjarnar
leikreglur setja þeim skorður
við að viðhalda vinnubrögðum
gamla tímans. Þetta eru fyrir-
greiðslustjórnmálamenn flokks-
skírteinanna, helmingaskipta-
karlar kalda stríðsins. Dóms-
málaráðherra hafði í fyrri störf-
um getið sér orð fyrir vandaða
stjórnsýslu og nútímalega hugs-
un í ýmsum efnum. Það er sorg-
legt að sjá hann skipa sér á
þennan fornaldarbás. ■
Mín skoðun
GUNNAR SMÁRI EGILSSON
■ skrifar um ónot Björns Bjarnasonar
út í Fréttablaðið og DV.
12 10. apríl 2004 LAUGARDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúar: Steinunn Stefánsdóttir
og Jón Kaldal
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Rafpóstur auglýsingadeildar:
auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslunum á lands-
byggðinni. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
Tengsl sem enginn nefnir
Tökum dæmi um tengsl sem eng-
um dettur í hug að minnast á í
fréttum. Í fyrradag sendi svoköll-
uð Kærunefnd jafnréttismála frá
sér niðurstöðu vegna skipunar
hæstaréttardómara. Áliti nefnd-
arinnar er víða tekið eins og
hinu vandaðasta plaggi sem ekki
verði deilt á. Samt er það nú svo
að það eru einstaklingar af holdi
og blóði sem standa að því. Þeg-
ar dómsmálaráðherra kynnti
ákvörðun sína síðastliðið haust,
urðu ýmsir reiðir.
Einn þeirra sem ekki varð mjög
ánægður var til dæmis Sif Kon-
ráðsdóttir nokkur, skeleggur lög-
maður á lögmannsstofunni
Mandat í Reykjavík. Hún skrif-
aði strax grein í Lögmannablaðið
þar sem hún lýsti þeirri skoðun
að nærtækt væri að álykta sem
svo að dómsmálaráðherra hefði
brotið lög með því að velja þann
mann sem hann kaus en ekki til-
tekinn kvenkynsumsækjanda,
Hjördísi Hákonardóttur. Næst
gerist það að Hjördís Hákonar-
dóttir fer af stað og kærir emb-
ættaveitinguna til kærunefndar
jafnréttismála en svo skemmti-
lega vill til að þar sat í forsæti
Björn L. Bergsson nokkur, skel-
eggur lögmaður á lögmannsstof-
unni Mandat í Reykjavík. Hann
og þær tvær konur sem sátu með
honum í nefndinni komust svo
einróma að sömu niðurstöðu og
Sif var búin að skrifa í Lög-
mannablaðið.
Hefur nokkur maður heyrt
minnst á það í fréttum að for-
maður hinnar óumdeildu úr-
skurðarnefndar sé félagi og sam-
eigandi lögmanns sem sérstak-
lega hafi beitt sér með þessum
hætti í máli sem svo kom til úr-
skurðar hjá nefndinni?
VEFÞJÓÐVILJINN Á ANDRIKI.IS
Afnema lögin
Réttast væri að afnema lögin
[um jafna stöðu og jafnan rétt
karla og kvenna] með öllu. Allir
tilraunir ríkja til að ná fram
jafnstöðu hafa endað með hörm-
ungum. Frjáls samskipti fólk á
jafnréttisgrundvelli hafa hins
vegar skilað mörgum miklu.
Þess háttar fyrirkomulag er ekki
aðeins hagfelldara heldur einnig
réttlátara. Jafnrétti og réttlæti
er einmitt það sem viðhafa ber.
SNORRI STEFÁNSSON Á FRELSI.IS
Um daginnog veginn
HJÁLMAR
ÁRNASON
■
alþingismaður skrifar
um atvinnuleysis-
bætur.
Hækkun atvinnu-
leysisbóta, risastökk!
■ Af netinu
BJÖRN BJARNASON
„Börn okkar tíma eru því miður miðaldra karlmenn sem fyrtast við þegar sanngjarnar leik-
reglur setja þeim skorður.“
Moggaráðherrann kennir blaðamennsku
Engjateigi 5, sími 581 2141
Opið virka daga frá kl. 10.00-18.00, laugardaga frá kl. 10.00-16.00.
SPARIDRAGTIR
OG -KJÓLAR
SUMARPILS OG BLÚSSUR
Skoðundagsins
DAGUR B.
EGGERTSSON
■
skrifar um ummæli
Björns Bjarnasonar
um jafnréttislögin.
Börn okkar tíma