Fréttablaðið - 21.08.2004, Qupperneq 42

Ég á James Brown að þakka það
að ég sá bæði mörkin í leik Ís-
lands og Ítalíu í sjónvarpinu. Ég
sat hér við tölvuna mína á Frétta-
blaðinu bíðandi eftir símtali frá
guðföður fönksins þegar ég leit á
sjónvarpsskjáinn og sá Eið Smára
pota boltanum í netið. James var
ekki búinn að hringja á tilsettum
tíma og því lítið annað að gera en
að bíða. Ég veit að þessi leikur
hefði farið algjörlega framhjá
mér ef það væri ekki imbakassi
hér í vinnunni.
Allt í einu potar einhver annar
fótboltakappi boltanum inn og
þjóðin verður best í heimi. Meira
að segja ég verð stoltur af þessum
spriklandi mönnum á vellinum,
sem ég gæti ekki nefnt með nafni
til þess að bjarga lífi mínu. Fót-
boltagenin mín fóru í lakið.
Mínar hetjur vita að maður
meiðir sig bara í íþróttum og kjósa
því margar þeirra í staðinn að
sturta lífi sínu niður í salernið með
stöðugu partístandi. Aðrir finna
einhvern kraft til þess að halda
stöðugt áfram. Enginn hefur verið
jafn duglegur og herra James
Brown, sem vann sig upp úr fá-
tækt með tónlist sinni og hefur lagt
sig allan í spilið eftir það. Á síðasta
ári fagnaði hann hálfrar aldar af-
mæli sínu í bransanum. Fótbolta-
leikurinn var því algjört aukaatriði
fyrir mér þennan dag því ég hugs-
aði með mér að nú gæfist mér
tækifæri til þess að þakka mannin-
um fyrir framlag sitt.
„Þú talar lélega ensku“
„Halló, hvað segir þú gott?,“ spyr
James Brown mig, með sterkum
Suðurríkjahreim sem gerir það
erfitt að skilja hann.
Ég segi nú bara allt gott, svara
ég hálf hlæjandi með mínum
harða harðfisksmálrómi.
„Hvað get ég eiginlega gert
fyrir þig, góði herra?“
Tja, mig langaði nú bara að
spyrja þig nokkra spurninga ef ég
mætti. Hvar ertu staddur í heim-
inum?
„Fyrirgefðu?“
Hvar ertu staddur?
„Ég er heima. Í Suðurríkjun-
um.“
Ég sá viðtal við þig fyrir svona
tíu árum síðan þar sem þú talaðir
um að hiphoppið væri komið und-
an þér.
„Hvað segirðu?“ segir James
hálfmuldrandi.
Ég var í raun að spyrja hvort
þér fyndist hipphoppið vera frá
þínum rótum?
„Ég skil bara ekki hvað þú seg-
ir.“
Fyrirgefðu, ég skal reyna aftur.
Finnst þér að hipphopptónlist
skuldi þér eitthvað?
„Hvaða hljómsveit ertu að tala
um?“
Enga hljómsveit, bara hipp-
hopptónlist yfir höfuð.
„Já, hipphopp!“ hrópar James
upp yfir sig. „Þú segir þetta ekki
rétt! Hvað segirðu? Þú talar ekki
mjög góða ensku. Ég uppgötvaði
hiphop fyrir mörgum, mörgum
árum. Vegna þeirra hluta sem ég
var að gera þróaðist hipphoppið.
Þessi tónlist er byggð á soul og
fönki og ég þakka Guði fyrir að
hafa gefið mér þessar hugmyndir.
Ég notaði þær eins og Einstein
gerði við eðlisfræðina, eða eins og
Ford uppgötvaði bílinn eða Bell
uppgötvaði rafmagnið!,“ segir
Brown en ég kann ekki við að
segja honum að það hafi alls ekk-
ert verið Bell sem uppgötvaði raf-
magnið. Það gerði í raun enginn,
en vísindamennirnir Otto van
Guericke og Benjamin Franklin
eru þekktastir fyrir rannsóknir
sínar á þessu fyrirbæri náttúr-
unnar.
Ekki lengur Ísland eftir tónleik-
ana, heldur Hitavík!
Það sem einkennir tónlist James
Brown er ótrúleg tjáning hans.
Það getur ekki nokkur maður sagt
að kallinn leggi sig ekki allan
fram við það sem hann gerir.
Hæfileikar hans eru óumdeilan-
legir, hvort sem tónlist hans fellur
að skapi ykkar eður ei.
Það eru fáar tónlistarstefnur
sem krefjast þess jafn mikið af
flytjendum að þeir leggi alla lífs
og sálarkrafta í flutninginn.
Þannig komast þeir hæfileikarík-
ustu áfram. Annað hvort er sál í
tónlistinni eða ekki, hana er ekki
hægt að falsa. Eða hvað segir guð-
faðirinn sjálfur?
„Þú getur falsað sjálfan þig en
ekki þegar þú ert að spila tónlist-
ina. Soul tónlist er aldrei spiluð
með sama hættinum tvisvar.
Kannski með sömu stælunum en
útkoman verður aldrei nákvæm-
lega eins. Þetta snýst allt um til-
finningu. Það var lagið Papa’s Got
a Brand New Bag sem hrinti öllu
þessu af stað. Rappinu og hipp-
hoppinu. Ég er ekki eftirherma og
ég þakka Guði fyrir það. Ég á
sand af seðlum en ég fæ þá líkleg-
ast aldrei vegna þess fólk er ekki
sanngjarnt! MC Hammer er sá
eini sem borgaði mér fyrir það að
notast við bút úr lagi eftir mig.
MC Hammer var frábær ungur
maður. Þegar ég byrjaði þá var ég
að syngja ryþma og blús en ég
komst aldrei upp með það. Mér
fannst það ekkert leiðinlegt en ég
náði ekki að þróa mig nægilega
mikið áfram í því. Ryþmi, blús og
djass eru náttúrulega alveg það
sama.“
Þú talar mikið um Guð, hefurðu
alltaf verið svona trúaður?
„Ég hef alltaf verið kristinn og
fór í kirkju þegar ég var yngri en
ég var aldrei eins trúaður og ég er
núna. Nú er ég 71 árs gamall og lít
út fyrir að vera rétt rúmlega fer-
tugur. Ég þakka Guði fyrir það!“
Hvernig er svo heilsan?, spyr
ég vitandi það að kallinn hefur
verið að berjast við sykursýki.
Hann er sagður þrjóskur og við
það að missa hæfnina til þess að
ganga. Samkvæmt erlendu blöð-
unum neitar hann sér um nær alla
læknishjálp.
„Hún er nokkuð fín. Ég er með
slæm hné eins og BB King. En það
er í lagi. Ég kem frá mjög fátækri
fjölskyldu, pabbi minn hætti í
skóla í öðrum bekk og mamma
mín í fjórða. Þess vegna sá ég til
þess að krakkarnir mínir myndu
klára skólann, þó þau hafi ekkert
viljað gera það. En að fara þá leið
sem ég fór í lífinu er nánast
ómögulegt. En ekkert er ómögu-
legt fyrir Guð. Þess vegna þakka
ég honum mikið fyrir, sama
hvernig heilsan er.“
Hvað veistu eiginlega um Ís-
land?
„Ég veit ekkert um Ísland
nema það að fyrir mörgum árum
síðan þá brotlenti gamall umboðs-
maður minn flugvél sinni þarna.
Hann hét Jack Barnes en hann dó
ekki í flugslysinu. Þetta verður í
fyrsta skipti sem ég kem til Ís-
lands en ég skal sko segja þér eitt.
Þetta verður ekki Ísland né
Reykjavík þegar ég kem til baka.
Þetta verður Hitavík!“
„Mig langar ekkert að vera
svartur maður!“
Samkvæmt goðsögninni vann
James Brown fyrir sér sem mellu-
dólgur áður en hann náði að fram-
fleyta sjálfum sér í tónlistar-
bransanum. Auðvitað varð ég að
spyrja hann hvort það væri eitt-
hvað til í þessu.
„Þetta var á þeim tíma sem
svartir menn þurftu að gera allt,
bara til þess að koma af. Svart
fólk átti ekki neitt og þurfti þess
vegna að lifa nánast á götunni.
Það var búið að byggja allt utan
um hvíta fólkið. Þetta var svona
þá og þótti ekkert óeðlilegt. Í dag
sjáið þið kannski í heimilidamynd
að ég hafi unnið á hóruhúsi og
finnst það svakalega merkilegt. Í
sjónvarpinu í dag sér maður allt
það sem var í gangi í hóruhúsinu í
gamla daga. En þetta er fortíðin
og ef fólk vill kynnast minni fortíð
getur það nú bara lesið ævisöguna
mína. Ég vil ekki tala um hana
núna, ég vil bara tala um tónlist-
ina.“
Þar með útilokaði James fjölda
spurninga sem ég vildi vita um
fortíð hans. Eins og hvernig hafi
verið í fangelsinu árið 1988?
Hvernig stæði á því að dætur
hans hefðu farið í mál við hann
nýlega? Hvort það hafi verið satt
að hann hafi sektað hljóðfæraleik-
ara í sveit sinni fyrir að gera vill-
ur upp á sviði? Hvort hann sé með
lögleiðingu kannabisefna, sem
hann hefur verið handtekinn fyrir
að nota? Er það satt að ein dóttir
hans hafi lagt hann inn á geð-
sjúkrahús árið 1998? Og hvernig
standi á því að jafn trúaður maður
og hann komi sér sífellt upp á
kant við lögin?
Allt í lagi, við höldum okkur þá
við tónlistina. Segðu mér, eftir 50
ár í bransanum, færðu aldrei leið
á því að spila þessi sömu lög, aft-
ur og aftur?
„Nei, ég fæ sko aldrei leið á
þessu. Maður fær ekki leið á því
að syngja þjóðsönginn, er það?
Maður fær heldur aldrei leið á því
að syngja „Guð blessi Ameríku“.
Mér leiðist aldrei, ég verð bara
stoltur. Ég þakka Guði, ríkis-
stjórninni og landinu sem ég bý í
fyrir velgengni mína. Að fátækur
svartur maður eins og ég var geti
komist á þennan stað. Ég vil ekk-
ert vera svartur maður en ég er
heldur ekkert að reyna flýja það.
Mig langar heldur ekkert að vera
hvítur, gulur eða rauður. Mig
langar bara að vera maður! Ég hef
aldrei séð manneskju sem ég ber
ekki kærleika til. Ég hef séð fullt
af fólki sem hefur sóað tækifær-
um sínum. Það sem við þurfum
þessa dagana, meira en nokkurn
tímann áður, er að sýna kærleika.
Heimurinn þarf á ást að halda,
eins og Burt Bacharach sagði í
texta sínum. Við þurfum að tjá
ást, sýna hana og dreifa henni yfir
sem flesta.“
Hvað finnst þér um nútíma
popptónlist?
„Popptónlist er ekki til. Það er
farið. Popp í dag er rapp. Okkur
vantar fönk, því rapptónlist er
númer eitt í heiminum í dag. Flest
hvíta fólkið botnar ekkert í því.
En þeir þurfa að skilja það því það
er mjög mikil ást í fönkinu. Rapp-
ararnir eru hættir að rappa um
glæpi. Núna syngja þeir um ást-
ina. Mér finnst að það mætti alveg
stroka út suma af þeim textum
sem hafa sloppið út. Það þarf að
beina hugsunarganginum aftur að
kærleikanum. Þegar rappararnir
sjá mig missa þeir vatnið því þeir
geta ekki gert það sem ég geri.
Þeir eru þó að gera góðar plötur
og gera vinnu sína vel. Mig langar
til þess að fá konuna mína til þess
að rappa með mér því að ég get
ekki gert það. Þannig langar mig
til þess að sýna fólki hvað er á
seyði í heiminum í dag. Sýningin
mín er svona vinsæl vegna þess
að það er mikið lagt í hana. Hún er
ekki rétt, hún er hárrétt! Það eiga
allir eftir að vera heillaðir af því
sem þeir sjá. Við vorum að koma
frá Austurríki og Englandi. Við
fengum um 500 þúsund manns á
Glastonbury-hátíðina. Ég fékk að
hitta konungsfjölskylduna og
svona, þetta var alveg frábært.“
Þannig að þú fylgist vel með því
sem er að gerast í tónlist í dag?
„Ég er enn oná. Ég og kona mín
hlustum á rapp í svefnherberginu.
Ég hlusta á þetta, met þetta og
rannsaka.“
Áttu einhverja uppáhaldslista-
menn af yngri kynslóðinni?
„Já, fullt en ég ætla ekki að
segja það. En ég skal segja þér
það að ég vil að allir mæti með
góða skapið. Því Pappi er kominn
með splúnkunýjan poka, Mér líð-
ur vel! Alveg eins og kynlífsvél.
Gerðu það, gerðu það, gerðu það!
Þetta er karl, karl, karlsmanns
heimur! Það hefur verið gaman að
tala við þig en aðrir blaðamenn
bíða. Ég elska þig mjög mikið og
þegar ég mæti skal ég sýna þér
smá rapp frá strætinu. Þú ert góð-
ur maður, og Guð blessi þig.“
Þar hafið þið það, James
Brown elskar mig. Ég mun deyja
hamingjusamur maður.
biggi@frettabladid.is
30 21. ágúst 2004 LAUGARDAGUR
James Brown elskar mig
JAMES BROWN Leiðist aldrei á sviði, enda líkir hann lögum sínum við þjóðsöng Bandaríkjanna.
EKKI ALLTAF Á
TOPPNUM
Þessi mynd var tekin
árið 1988 eftir að
hann var handtekinn
fyrir heimilisofbeldi og
að eiga marijuana.
Brown sat inni í
nokkra mánuði í kjöl-
farið en Georgía
hreinsaði sakaskrá
hans fyrir stuttu þegar
hann var gerður að
heiðursborgara.
Þetta verður í fyrsta
skipti sem ég kem til
Íslands en ég skal sko segja
þér eitt. Þetta verður ekki
Ísland né Reykjavík þegar
ég kem til baka.
Þetta verður Hitavík!
,,
42-43 (30-31) Helgarefni 20.8.2004 19:49 Page 2