Fréttablaðið - 07.10.2004, Blaðsíða 8

8 7. október 2004 FIMMTUDAGUR
Kennaraverkfall á þingi:
Aðeins 30 á þingpalla
STJÓRNMÁL Aðeins 30 kennurum
var hleypt á þingpalla á meðan
utandagskrárumræður stóðu yfir
um kennaradeiluna. Meinuðu
þingverðir nokkrum fjölda kenn-
ara inngöngu í Alþingishúsið.
Jóhanna Sigurðardóttir, vara-
forseti Alþingis, varð síðan að
grípa til þess ráðs að biðja kenn-
ara um að láta ekki skoðanir sín-
ar í ljós á meðan umræður
stæðu yfir.
Kennarar fögnuðu tvívegis
með lófataki. Annars vegar þeg-
ar Guðmundur Árni Stefánsson
Samfylkingunni sótti hart að
forsætis- og menntamálaráð-
herra og hins vegar þegar Ög-
mundur Jónasson Vinstri græn-
um sendi verkfallsmönnum í
kennaradeilunni og sjómanna-
hreyfingunni kveðjur í barátt-
unni við útgerðarmenn fyrir
norðan.
„Nú er kominn tími til að for-
sætisráðherra fari af afneitun-
arstiginu. Ríkisvaldið verður að
tryggja sveitarfélögum fé til að
geta greitt starfsfólki mann-
sæmandi laun,“ sagði Ögmund-
ur og fékk lófatak að launum. ■
Ný víglína hefur verið
dregin á vinnumarkaði
Brim og Iceland Express gera aðför að kjarasamningum að mati Alþýðusambandsins. Fyrirtæki
sögð í stéttarfélagatukthúsi. Verkalýðsforystan segir þetta leiða til átaka.
Ný víglína hefur verið dregin á ís-
lenskum vinnumarkaði. Fyrirtæki
sem leita hagræðingar ráða
starfsfólk utan almennra kjara-
samninga og utan þess skipulags
sem hér hefur viðgengist
þar sem launafólk og fyr-
irtæki mynda með sér
samtök til að
semja um
kaup og kjör. Alþýðusambandið
hefur boðað baráttu gegn þessari
þróun með öllum tiltækum ráðum.
Brim
Nýlega samdi útgerðarfélagið
Brim sérstaklega við sjómenn á
Sólbaki EA, utan við kjarasamn-
inga sjómanna, á sama tíma og
samtök þeirra standa í harðri
kjarabaráttu við útgerðamenn og
eru samningslausir. Guðmundur
Kristjánsson, forstjóri Brims,
sagði þá að forystumenn sjó-
manna hefðu þrásinnis verið beðn-
ir um nútímalegri kjarasamninga
til að nýta mætti tækninýjungar
um borð í fiski-
s k i p u n u m
og fækka
um leið sjó-
mönnum í áhöfnum.
Miðstjórn Alþýðusam-
bandsins brást harðlega við og
taldi þetta aðför að skipulögðum
vinnumarkaði og umsömdum lág-
markskjörum. Í ályktun frá sam-
bandinu sagði að þó að stundum
hefði komið til ágreinings væri
það einkenni þessa fyrirkomulags
að ágreiningur væri leystur við
samningaborðið en ekki á einstök-
um vinnustöðum eða í borðsal ein-
stakra skipa.
Iceland Express
Nýjasta dæmið um þessa þró-
un er uppsögn allra flugfreyja hjá
Iceland Express. Þeim var í stað-
inn boðið að ráða sig hjá bresku
flugrekstrarfélagi. Ólafur Hauks-
son, upplýsingafulltrúi Iceland
Express, segir félagið í stéttarfé-
lagatukthúsi. ,,Við þurfum að
lengja vinnutíma flugfreyjanna
og treystum okkur ekki til að ná
viðunandi lausn með hefðbundn-
um aðferðum hér innanlands, það
er með kjarasamningi.“ Hann
segir að kjarasamningar flug-
freyja muni alltaf miðast við
hagsmuni Flugleiða þar sem níu
af hverjum tíu flugfreyjum séu
starfsmenn fyrirtækisins. ,,Þetta
er eins og að draga úlfalda í gegn-
um nálarauga því ef okkar litli
hópur samþykkir tilslakanir þá
koma Flugleiðir á eftir og fara
fram á það sama.“
Ólafur segir lággjaldaflug-
félög verða að vera sveigj-
anleg í rekstri og þau þurfi
að laga sig að alþjóðlegum
aðstæðum. Hins vegar
sé tregðulögmálið
allsráðandi við gerð
kjarasamninga. ,,Það
er ágætt að búa við
stöðugleika en við
verðum að geta samið beint við
okkar starfsfólk án milligöngu
heildarsamtaka.“
Heimsvæðing bitnar á flug-
freyjum
Ásdís Eva Hannesdóttir, formað-
ur Flugfreyjufélagsins, segir flug-
freyjur Iceland Express vilja gera
hefðbundinn kjarasamning á ís-
lenskum forsendum. Ef ekki verði
breyting á viðhorfi flugfélagsins
muni það standa uppi með breskt
starfsfólk um áramót. Hún segir
þetta nýja stöðu í verkalýðsbaráttu
hér á landi. ,,Það hefur ekki gerst
áður að íslenskt fyrirtæki segi upp
íslenskum starfsmönnum sínum til
þess að ráða það aftur hjá erlendu
rekstrarfélagi og á erlendum kjör-
um. Heimsvæðingin er farin að
bitna á okkur.“
Hún segir Iceland Express ekki
líða fyrir fjölda flugfreyja hjá Flug-
leiðum. ,,Í fyrsta lagi hafa Flugleið-
ir ekki alltaf fengið sitt fram eins og
gerist og gengur í kjaraviðræðum
og í öðru lagi hefur Iceland Express
fengið tilslakanir af okkar hálfu
sem Flugleiðir hafa ekki fengið.“
Gylfi Arnbjörnsson, fram-
kvæmdastjóri Alþýðusambands Ís-
lands, segist víða sjá tilhneigingu
hjá atvinnurekendum til að komast
undan kjarasamningum. Með því
séu þeir að færa kjarabaráttuna á
það stig sem hún var árið 1920.
,,Deila okkar við Brim á Akureyri
er af sama meiði, einnig deilan við
Iceland Express. Að ógleymdum
ágreiningi okkar við Landsvirkjun
og Impregilo vegna erlendra starfs-
manna við Kárahnjúka og launa
þeirra.“
Hann segir þetta mikið áhyggju-
efni sem verið sé að fjalla um inn-
an Alþýðusambandsins. ,,Þetta
verður þema á ársfundi sambands-
ins og þetta hlýtur að kalla á breytt
viðhorf og ný vinnubrögð að hálfu
v e r k a l ý ð s h r e y f i n g a r i n n a r.
Kannski er hægt að bregðast við
þessu innan ramma kjarasamninga
en á endanum hljóta að verða um
þetta átök. Verkalýðs-
hreyfingin getur ekki set-
ið hjá og fylgst með þessu
fara í þetta far. Við mun-
um ekki skilja fólk eftir óvarið
fyrir þessum ágangi.“
Gylfa þykir undarlegt að vinnu-
veitendur tali um að þeir séu í stétt-
arfélagatukthúsi. ,,Ef þeir geta ekki
komið fram við starfsmenn sína
eins og þeim sýnist þá telja þeir sig
vera í tukthúsi. Ef það er tukthús þá
hafa þessi fyrirtæki ekkert hér að
gera. Bara af því að þeir þurfa að
fara eftir lögum og kjarasamning-
um þá séu þeir þvingaðir. Ég veit
ekki hvað aðrir landsmenn segja
um lög sem þeir þurfa að fara eftir.
Atvinnurekendur verða að fara eft-
ir lögum eins og hver annar.“
Ari Edwald, framkvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins, telur að
samskipti verkalýðsfélaga og at-
vinnurekenda séu ekki að taka
breytingum. ,,Mér hugnast ekki að
útgerðarfélag Sólbaks hafi sagt sig
úr okkar samtökum. Það breytir því
samt ekki að félagið verður að fara
eftir kjarasamningum sem gilda.
Hvað Iceland Express varðar, sem
er ólíkt Sólbaksmálinu, þá stendur
erlent flugrekstrarfélag að baki því.
Það er því ekkert sem rekur félagið
til að gera kjarasamninga hér og í
raun má segja að flugfreyjurnar
hafi verið undantekning í þeirra
starfsmannastefnu, því að til að
mynda eru flugmennirnir með er-
lenda samninga.“
Ný víglína, sömu vopnin
Þrátt fyrir að víglínan í vinnu-
markaðsdeilum hafi færst þá eru
vopnin sem beitt er enn þau sömu.
Sjómenn voru handteknir á Akur-
eyri þegar þeir reyndu að stöðva
löndun úr Sólbaki. Þeir láti líklega
ekki staðar numið og kunna að
draga upp verkfallsvopnið. Hvort
Guðmundur Kristjánsson, for-
stjóri Brims, flýi þá af hólmi skal
ósagt látið en staðan í kjaravið-
ræðum sjómanna og útvegs-
manna er viðkvæm. Samúðar-
verkföll koma líka til greina
því um þotur og skip gildir
það sama, þau þarf að þjón-
usta af láði. Það má því reik-
na með vígaferlum á íslensk-
um vinnumarkaði á næst-
unni ef svo fer fram sem
horfir. ■
ASÍ:
Stuðningur á
láði og legi
KJARAMÁL Miðstjórn Alþýðusam-
bands Íslands lýsti í gær yfir fullum
stuðningi við Sjómannasambandið í
aðgerðum sínum gegn Brimi og við
flugfreyjur og flugþjóna í kjarabar-
áttu þeirra við Iceland Express.
Miðstjórnin segir að verið sé að
gera tilraun til að brjóta lögvarin
lágmarkskjör og réttindi kjara-
samninga.
Þá segir að ASÍ muni beita sér af
fullum þunga gegn öllum tilraunum
í þessa veru og hvetur þess vegna
launafólk, verkalýðsfélög og einnig
samtök atvinnurekenda til að gera
hið sama. ■
Íbúðalánasjóður:
Hámarkslán
að hækka
LÁN Íbúðalánasjóður hefur hækkað
hámarkslán vegna kaupa á notuðum
íbúðum.
Ráðherra hefur ákveðið að
hækka hámarkslánin úr 9,2 milljón-
um króna í 11,5 milljónir. Hámarks-
lán vegna nýbygginga hækka einnig.
Þau hækka úr 9,7 milljónum króna í
11,5 milljónir. Auk þessa hefur ráð-
herra ákveðið að almennt lán að við-
bættu viðbótarláni geti að hámarki
orðið 13 milljónir króna. Þessar
breytingar hefa þegar tekið gildi. ■
SVONA ERUM VIÐ
SVÍNAKJÖTS-
FRAMLEIÐSLA
– hefur þú séð DV í dag?
Hrottalegur
ferill Annþórs
handrukkara
Friðrik Þór hefur ástæðu
til að óttast þennan mann
HEIMILD: HAGTÖLUR LANDBÚNAÐARINS
1970
402
1.000
2.533
3.330
6.205
1980 1990 1995 2003 BEÐIÐ FYRIR UTAN
Töluvert margir kennarar urðu að gera sér
að góðu að bíða fyrir utan Alþingishúsið.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/P
JE
TU
R
GUÐMUNDUR H. GUÐMUNDSSON,
BLAÐAMAÐUR
FRÉTTASKÝRING
VINNUDEILUR
SJÓMANNA OG
FLUGFREYJA