Fréttablaðið - 11.12.2004, Blaðsíða 36

Halldór Ásgrímsson, forsætisráðherra lýðveldis-
ins Íslands, vitnaði (bæði í Kastljósinu og í
umræðum á Alþingi) svo oft að ekki verður
tölu á komið í ályktun öryggisráðs Sameinuðu
Þjóðanna númer 1456. Þegar nánar er að gáð
fjallar sú ályktun hins vegar alls ekki um „upp-
byggingu í Írak að stríði loknu“, hvað þá að
hún veiti „fjölþjóðaliði umboð“ til hersetu í
Írak eins og Halldór hélt fram. Ályktun 1456
var reyndar samþykkt áður en Bandaríkja-
menn réðust inn í Írak og fjallar um hryðjuverk
Talíbana og Al Kaída. Enginn stjórnarandstæð-
ingur á þingi virðist hafa tekið eftir þessu og
raunar fjölmiðl-
ar ekki heldur.
Skýringin er
einföld: Halldór
meinti ályktun
1546 en hún
fjallar sannar-
lega um Írak.
Bergdís Ellertsdóttir,
hringdu í forsætisráðherra, strax!
Alkunna er að stjórnmálamenn, að ekki sé
talað um forsætisráðherra þjóðríkis, treysta
mjög á aðstoðarmenn sína. Þannig tóku þeir
Halldór Ásgrímsson og Davíð Oddsson með
sér aðstoðarmannalið sitt þegar annar hélt
upp á Rauðarárstíg og hinn niður á Lækjar-
torg í stólaskiptunum í haust. Albert Jónsson
var skipaður sendiherra og fór með herra sín-
um upp Hverfisgötuna og inn á Rauðarárstíg.
Bergdís Ellertsdóttir var svo skipuð sendi-
herra og gerð að utanríkismálasérfræðingi,
„Alberti“, Halldórs. Hún skundaði að vísu ekki
rakleiðis niður Laugaveginn í Stjórnarráðið til
að taka stöðu Alberts stjórnmálafræðigúrús
Jónssonar enda þunguð af þriðja barni henn-
ar og eiginmannsins Jóns Óskars Sólnes, fyrr-
verandi fréttamanns. Ályktanaruglið í fjarveru
Bergdísar sýnir hins vegar svart á hvítu nauð-
syn þess að hafa slíkan aðstoðarmann.
Dollarinn orðinn að kúbönskum
peseta
Um fátt er
meira rætt á
alþjóðlegum
vettvangi en
veikingu dollar-
ans og er nú svo komið að virt tímarit á borð
við The Economist ræða í fullri alvöru um að
evran kunni að taka við af amerísku myntinni
í alþjóðlegu hagkerfi. Við þetta rifjast upp orð
Davíðs Oddssonar fyrir nokkrum árum í við-
tali við Eggert Skúlason á Stöð 2:
„Hin nýja Evrópumynt hefur runnið alveg á
rassinn eins og sagt er. Hún átti að vera jafn-
sterk gamla markinu en hefur lækkað yfir
20% á 16 mánuðum og hefur reynst veikari
mynt heldur en kúbanski pesetinn og norð-
ur-kóreski daminn og þetta hafa náttúrulega
verið heilmikil vonbrigði.“
Jamm.
36 11. desember 2004 LAUGARDAGUR
Stjórnmál á Íslandi snúast í
sívaxandi mæli um að
stjórnmálamenn kannast
ekki við eigin orð. Umræð-
ur um helstu mál þingsins í
vikunni, Írak og tekjuskatt
einkenndust af átakanlegu
minnisleysi þingmanna.
Stjórnmálaátök á Íslandi virðast
af umræðum á Alþingi að dæma
snúast að verulegu leyti um túlk-
un orða stjórnmálaforingja sem
virðast annað hvort ekki muna
eða vilja muna hvað þeir hugsuðu
og sögðu. Það er að vísu ekkert
einsdæmi, hvorki á Íslandi fyrr á
árum né úti í hinum stóra heimi.
Bæði stóru málin á þingi þessa
viku, annars vegar Íraksmálið og
hins vegar skattalækkanafrum-
varp ríkisstjórnarinnar, hafa snú-
ist upp í karp um hvort tiltekinn
stjórnmálamaður sagði eitthvað
einhvern tímann um eitthvað, og
ef svo er, hvað hann meinti.
Halldór Ásgrímsson forsætis-
ráðherra lenti í kröppum dansi
þegar hann reyndi að útskýra
ástæðurnar fyrir því að Ísland
lýsti yfir stuðningi við árás Banda-
ríkjanna og Bretlands á Írak.
Grípum niður í Kastljósið síð-
astliðinn mánudag:
-Sigmar Guðmundsson:
„Hefðirðu vitað það sem þú
veist í dag, að það voru ekki ger-
eyðingarvopn í Írak og það voru
engin tengsl við al-Kaída af hálfu
Íraka, hefðirðu þá samþykkt
þetta?
Halldór Ásgrímsson: Ég ætla
nú ekkert að segja um það. Ég
býst við því að ég hefði gert það
já. Vegna þess að ég hef lengi ver-
ið þeirrar skoðunar að það væri
gífurlega mikið atriði að koma
Saddam Hússein (frá)...“
Hvort Halldór hefur tekið hug-
myndafræðilega kollsteypu á
einni nóttu, eða að Davíð Odds-
son, þáverandi forsætisráðherra,
tók ákvörðun um stuðning við
Bandaríkin og lét Halldór standa
frammi fyrir gerðum hlut, skal
ósagt látið.
Halldór sneri við blaðinu og
svaraði svo engu þegar Mörður
Árnason, Samfylkingu, rifjaði
upp eftirfarandi ummæli í þing-
inu í vikunni. Halldór Ásgrímsson
sagði 27. janúar 2003, tveimur
mánuðum fyrir stríð: „Það er al-
veg ljóst af okkar hálfu að við
teljum algjörlega nauðsynlegt að
þetta mál komi til umfjöllunar ör-
yggisráðsins á nýjan leik, það höf-
um við margsagt. En ég held að
allir geti verið sammála um það
að ef þessi maður býr yfir gjör-
eyðingarvopnum með þeim af-
leiðingum sem það gæti haft í för
með sér, þá stendur alþjóðasam-
félagið frammi fyrir mjög erfiðri
stöðu. Það hlýtur að vera krafa
okkar Íslendinga eins og annarra
að þeir afvopnist. Það er krafa
Sameinuðu þjóðanna. Hins vegar
ef í ljós kemur að hann býr ekki
yfir gjöreyðingarvopnum, þá er
málið væntanlega leyst.“
Umræðurnar um skattalækk-
anir ríkisstjórnarinnar fóru að
sama skapi um víðan völl og end-
uðu í miklum deilum um hver
sagði hvað, hvenær. Ef menn við-
urkenndu almennt að hafa látið
þau orð falla sem andstæðingarn-
ir héldu fram, var viðkvæðið að
orðin merktu eitthvað annað en
hitt liðið vildi vera láta.
Mýmörg dæmi mætti um þetta
nefna en það besta er þó úr við-
skiptum Geirs H. Haarde fjár-
málaráðherra og Össurar Skarp-
héðinssonar, formanns Samfylk-
ingarinnar.
Össur hafði eftir Geir úr þætti
þar sem þeir báðir voru viðstadd-
ir að Geir hefði sagt Framsóknar-
flokkinn hafa lagst gegn lækkun
matarskattsins. Geir hrópaði úr
sæti sínu: „Þetta er ósatt!“ og
skundaði síðan í ræðustól til and-
svara vopnaður útskrift úr við-
komandi sjónvarpsþætti. Dæmið
sem Geir las úr pontu:
„Þórhallur Gunnarsson:
Þannig að það eru framsóknar-
menn sem stoppa þetta?
Geir H. Haarde: Nei, það er
ekki hægt að kenna neinum um.
Það er ekki heiðarlegur málflutn-
ingur.
Jóhanna Vilhjálmsdóttir: Þú
segir að það séu framsóknarmenn
að í rauninni...
Geir H. Haarde: Nei, ég segi
ekki neitt um það.“
Svona var samtal Geirs, Jó-
hönnu og Þórhalls í Íslandi í dag
samkvæmt endursögn fjármála-
ráðherra.
Geir sleppti því hins vegar að
geta þess eftir að hafa hrópað sár-
hneykslaður „þetta er ósatt“ úr
sæti sínu í Alþingi að nokkrum
sekúndum fyrr í þættinum sagði
hann orðrétt:
„Geir H. Haarde: Við vildum
lækka matarskattinn um 7%,
Framsóknarflokkurinn vildi fara
aðra leið...“
Dagný Jónsdottir, Framsókn-
arflokki, sakaði Össur líka um að
ljúga en hitti síðan naglann á höf-
uðið þegar hún sagði að Fram-
sókn hefði einfaldlega sett hlut-
ina í aðra forgangsröð og vitnaði
síðan í hversu miklu meira fólk
hagnaðist á tekjuskattslækkun en
matarskattslækkun.
Sigurður Kári Kristjánsson,
Sjálfstæðisflokki, gagnrýndi svo
Samfylkinguna fyrir hentistefnu
í skattamálum og Össur sérstak-
lega fyrir að skýla sér á bak við
„litla símastrákinn“ sem sagði
Samtökum vöru og þjónustu í
mars 2003 að flokkurinn vildi
ekki breyta virðisaukaskattnum.
Þetta gæti bent til þess að
Samfylkingin hafi tekið upp
stefnumálið um helmingslækkun
matarskattar hrátt úr kosninga-
stefnuskrá Sjálfstæðisflokksins.
Nú var komið að Össuri Skarp-
héðinssyni að missa minnið.
Enn skal hér vitnað til viðtals-
ins við Geir og Össur í Íslandi í
dag.
„Jóhanna: 2003 vilduð þið ekki
lækka matarskattinn.
Össur: Jú.
Jóhanna: Þá voruð þið spurðir
að þessari spurningu um virðis-
aukaskattkerfið og þið sögðuð
nei.
Össur: Þetta er einhver vit-
leysa í ykkur.
Þórhallur: Það var fyrir kosn-
ingar 2003.
Össur: Ég held að það hafi ver-
ið einhver símastrákur hjá Sam-
fylkingunni sem var spurður að
þessu með virðisaukaskattinn.
Það kannast enginn við að hafa
svarað þessu. Ég man ekkert eft-
ir þessu....“
Samtök vöru og þjónustu hafa
síðan upplýst að sú stefna sem
Samfylkingin kynnti þeim kom
frá þingflokki Samfylkingarinnar
og var undirrituð af Jóhanni Ár-
sælssyni, varaformannni þing-
flokksins.
a.snaevarr@frettabladid.is
stjornmal@frettabladid.is
Úr bakherberginu...
Atvinnusjúkdómur
íslenskra stjórnmála
nánar á visir.is
Það er stundum erfitt að vera
blaðamaður á Íslandi, sérstaklega
að skrifa um stjórnmál. Íslendingar
eru oft fljótir upp og eru hvorki
stjórnmálamenn né blaðamenn
undantekningar. Á dögunum af-
henti ég fréttaritstjóra mínum við-
tal við Stefán Jón Hafstein borgar-
fulltrúa. „Á dauða mínum átti ég
von en ekki að þú færir að tala við
Stefán Jón!“ sagði hann mér til
mikillar undrunar. „Ég hélt að þið
hefðuð lent í slagsmálum í gær.“
Og það var reyndar alveg rétt. Okk-
ur blaðamönnunum sem stefnt
hafði verið niður í ráðhús rann
mjög til rifja að þar tilkynntu þrír
borgarfulltrúar afsögn Þórólfs
Árnasonar en nýr borgarstjóri var
hvergi sjáanlegur, var farinn upp á
Stöð 2.
Blaðamenn og stjórnmálamenn
sennilega líka eru eins og Æsir í
Valhöll. Berjast á daginn, deyja á
kvöldin og vakna svo og berjast á
ný og eru búnir að steingleyma
skærum gærdagsins. Þetta sést vel
í kaffistofu Alþingis. Þar heyrir
maður menn borna hinum alvar-
legustu sökum og vændir um því-
líka siðferðisbresti að sumt telst
varla prenthæft. Síðan setjast
menn niður og fá sér kaffi og spjal-
la um nýjustu tíðindi að norðan.
Blaðamenn og stjórnmála-
menn eru síðan hvor sín hliðin á
sama peningnum. Að vísu þurfa
stjórnmálamenn meira á blaða-
mönnum að halda en vice versa.
Þess vegna er svo gaman að vera
blaðamaður. Býsna margir stjórn-
málamenn telja blaðamenn vera
úlfa í sauðargærum. Þannig hef
ég verið grunaður um að vera
fylgismaður fleiri flokka en Ólafur
Ragnar Grímsson hefur verið fé-
lagi í. Gömlu austantjaldskomm-
arnir kalla mig Heimdelling,
íhaldið telur mig vera komma,
samfylkingin framsóknarmann
(jæja kannski ekki...) og vinstri
grænir ég veit ekki hvað. Og
sömu sögu segja mér flestir
blaðamenn.
Auðvitað er maður settur í
frystinn þegar maður skrifar
óþægilegar fréttir, sumir svara
ekki í síma og Davíð Oddsson
ignorerar mann stundum af slík-
um krafti að maður efast um að
maður sé til. Í þessari viku í póli-
tík náði ég að reita nokkra menn
til reiði. Össur er fúll af því að ég
fann litla símastrákinn hans,
kannski að Geir og Halldóri mis-
líki minnisleysisgreinina hér við
hliðina og Alfreð Þorsteinssyni
linu.nets skrif. En allt verður þetta
gleymt von bráðar eins og flestar
vikur í pólítik og varla fer nú Al-
freð að skrúfa fyrir vatnið hjá mér
á Hjarðarhaganum þótt viðtal við
hann hafi ekki birst í blaðinu í
gær fyrir mistök, en ekki vegna
kunningsskapar míns við Gulla
Þór, setu frænda míns í nefnd
Samfylkingarinnar um málefni
aldraðra, ritdeilur afa míns við
Jónas frá Hriflu. Svona hugsa
nefnilega margir stjórnmála-
menn, en allt bjargast þetta því
þeir eru minnislausir. Þú ferð ekk-
ert að skrúfa fyrir heita vatnið hjá
mér á Hjarðarhaganum, Alfreð?
VIKA Í PÓLITÍK
ÁRNI SNÆVARR SKRIFAR
ALFREÐ ÞORSTEINSSON „Þú ferð ekkert að skrúfa fyrir heita vatnið hjá mér á
Hjarðarhaganum, Alfreð?“
Heitavatnslaust á Hjarðarhaga
UMMÆLI VIKUNNAR,, U MÆLI VIKUN AR ,,
„Það var einhver símastrákur hjá Samfylkingunni sem var
spurður að þessu með virðisaukaskattinn. Það kannast enginn
við að hafa svarað þessu.“
Össur Skarphéðinsson, formaður Samfylkingarinnar, í Íslandi í
dag um svar flokksins við spurningum Samtaka verslunar og
þjónustu sem Jóhann Ársælsson, varaformaður þingflokksins,
reyndist hafa skrifað.
„Þetta er hamingjudagur í sögu íslensku þjóðarinnar.“
Pétur H. Blöndal, alþingismaður í tilefni af því að hann sjálfur
mælti fyrir áliti meirihluta efnahags- og viðskiptanefndar þar
sem lagt er til að frumvarp um tekjuskatt verði samþykkt.
ALÞINGI Þingstörf hafa einkennst af átakanlegu minnisleysi helstu stjórnmálaforingja
lýðveldisins og tilraunum andstæðinga þeirra til að hressa upp á minni þeirra.
FRÉTTAB
LAÐ
IÐ
/G
VA
36-37 Stjórnmál 10.12.2004 14:36 Page 2