Tíminn - 23.06.1974, Blaðsíða 6

6
' toiinx
SÚrinudagur 23.’ júnl 1974
Ingólfur Davíðsson
XXVII
Saurbæjarkirkja i Eyjafirði (1932)
ana. Fyrrum var lif og fjör i
Krisuvik og vel búið. í seinni tið
hefur verið gert við forúfálega
kirkjuna. Á myndinni mun sjást
á leiði Arna Gislasonar sýslu-
manns.
1 þessum þætti koma fyrir
sjónir kirkjur á ýmsum aldri.
Myndina af torfkirkjunni gömlu
I Saurbæ i Eyjafirði tók Guðjón
Runólfsson sumarið 1932 (sbr.
22 þátt). Torfveggirnir hlaðnir
úr strengjum. Margir merkis-
prestar hafa þjónað Saurbæ og
sumir búið vel. Myndir af
timburkirkjunni gömlu I Krisu-
vik er tekin á vordögum 1946.
Björn Bjarnason enskumeistari
var þarna á ferð með nokkra
nemendur úr Gagnfræðaskóla
Reykvikinga. Nokkrum árum
áður haföi ég gist tvær nætur i
kirkjunni á jurtaskoðunarferð.
Þá bjó i kirkjunni gamall Krisu-
víkingur, Magnús aö nafni, ein-
búi, sem hélt tryggö við byggð
sina. Hann mundi tvenna tim-
var kirkjan vlgð haustið 1905.
Bændur I Grundarsókn kostuðu
að mestu flutning á timbrinu frá
Akureyri, en Magnús kostaði að
öðru leyti bygginguna, efni og
aðra vinnu.
Möðruvallakirkja I Hörgárdal
var byggð 1867. Yfirsmiður var
hinn þjóðkunni smiður og um-
bótamaður Þorsteinn Daniels-
son á Skipalóni. Myndin er tekin
18. ágúst 1968. 1 þættinum 19.
mai (XXIII.) var birt mynd af
þessari kirkju ranglega merkt
Reykjahlið. Á þeirri mynd sést
hliö sérkennilega þríkrossaða
sáluhlið. Möðruvellir I Hörgár-
dal er mikill sögustaður. Þar
var klaustur frá 1296 til siöa-
skipta, og þar var hinn kunni
Möðruvallaskóli frá
Höldum nú til Eyjafjarðar
aftur og ökum fram að stórbýl-
inu sögufræga, Grund. „Margs
þarf búið við”, sagði Sighvatur,
þegar jörðin var óðal Sturlunga.
Margir hafa heyrt getið um
Grundar-Helgu. „ítar buðu
Grund við Grýtu, Gnúpufell og
Möðruvelli” kvað Jón Arason I
skopi. Myndin af Grundar-
kirkju er frá 1932. Þessa
unglegu timburkirkju lét
Magnús Sigurðsson bóndi og
kaupmaður á Grund byggja og
Við kirkjuna i Krfsuvlk (1946)
Hins fyrsta, Helga Halldórsson-
ar, 1190, er getið I Sturlungu.
Hinn síðasti, Tómas Hallgrlms-
son, flutti að Völlum I
Svarfaðardal 1884, en þjónaði
áfram Arskógi. Myndin sýnir
kirkjuna 1968. Hún var byggð
1927 úr steini. Freymóður list-
málari málaði hana faguriega
innan, en Ijósaátikusúlu o.fl.
kirkjugripi hafa gert bræðurnir
Kristján og Hannes Vigfússynir
I Litla-Arskógi. Altaristaflan er
verk Arngrims Glslasonar mál-
ara. 1898 var byggð vegleg átt-
strend timburkirkja, en hún
skekktist I aldamótarokinu
mikla, svo setja varð stórar
sperrur að hliðum hennar. Nú
þjónar Hriseyjarprestur einnig
Árskógi.
1880-1902, er skólahúsið brann.
Skólinn var þá fluttur til Akur-
eyrar og er nú orðinn mennta-
skóli. Amtmannssetur var á
Möðruvöllum 1783-1874. Þar orti
Bjarni Thorarensen mikið af
ljóðum sinum. Möðruvellir eru
fæðingarstaður Hannesar Haf-
stein og Jóns Sveinssonar
(Nonna). Þar kenndi og bjó
Stefán Stefánsson og safnaði
miklu efni I Flóru íslands. Um
skeið var tvibýli á Möðruvöllum
og bjó presturinn á hálfri jörð-
inni. Á Möðruvöllum hafa orðið
margir brunar fyrr og slðar.
Brunnið hafa klaustur, kirkja,
skóli og ibúðarhús.
I Stærra-Árskógi á Arskógs
strönd hafa setið 36 prestar
'
Kirkjan I Stærra-Arskógi (1968)
Grundarkirkja I Eyjafirði (1932)
Möðruvallakirkja i Hörgárdal (1968)