Tíminn - 02.03.1975, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Sunnudagur 2. marz 1975
Ingólfur Davíðsson:
Byggt og búið
í gamla daga LXm
Litum á reisulegan bæ,
Brandsstaði i Blöndudal, 1929.
Baðstofuhliðin blasir við okkur
og hádegissólinni, en burstir
snúa i vestur. Jósafat Jónsson
bóndi stendur hjá hesti sinum,
en ösk Sigurðardóttir situr i
baðstofugluggastéttinni. Bað-
stofan var 6x14 álnir, skipt i
tvennt, hvor hluti 6x7 álnir. Við
framhlið bæjarins sér i kjall-
aradyr t.h. við bæjardyrnar
(ullarpoki fyrir kjallaradyr-
um). Til vinstri er stofa með
geymslulofti yfir, en skáli yzt og
hlóðaeldhús bak við, en aðaleld-
hús inn af stofu. Þessi bær var
byggður á árunum 1925—1927,
en brann 1957 og var siöan byggt
steinhús. Fyrir 1925 stóð þarna
gamall torfbær vel gerður. Ekki
fraus i honum isaveturinn 1918.
Talsverður halli var frá bæjar-
dyrum inn og upp til baðstofu til
varnar kulda. Ég kom að
Brandsstööum 1932 eða þar um
bil og sá mjög fallegt gamalt
skatthol, sennilega útlent að
uppruna. Þetta skatthol var
meðalageymsla Jónasar á
Tunguhálsi, föður séra Jónasar
á Hrafnagili. Skattholið komst i
eigu Þorgrims Bjarnasonar á
Starrastöðum (sbr. kvæði séra
Matthiasar „Þorgrimur á
spitalanum”). Þorgrimur var
afi „Starra i Garði”. Jósafat á
Brandsstöðum keypti skattholið
á uppboði á Starrastöðum á 15
kr. Orgel var lika á Brandsstöð-
um. Þeir voru margir söngvnir i
húnventsku dölunum, sungu
Bellamannssöngva, Jónasar-
heftin og „Fjárlögin”.
Bregðum okkur til Eyjafjarð-
ar. 1 gili utan við Eyrarland,
gegnt Akureyri, hefur fjár- og
hestaeigandi hróflað upp húsum
og borið upp hey, þótt hann búi
ekki á staðnum.
A Melum utan við Grenivik
virðast þeir vel birgir með hey
31/8. 1974. Hlaðan full og hey
borin upp úti á velli. Á
Stóru-Hámundarstöðum sjást
ársgamlir, haustbornir hrútar
við gamla sauðhúsið, sem vera
mun frá þvi fyrir aldamót nema
blikkið á gaflinum. Heyið er
þyngt niður með grjóti (sig-
steinum).
Fiskaðgerðarmyndin kemur
hér aftur með skýringum Þór-
eyjar Þorsteinsdóttur. Til
vinstri sést Einar Sveinsson is-
hússtjóri afhausa fisk, þá tekur
við Þorsteinn Þorvarðarson
verzlunarmaður og slægir,
Högni Ketilsson og Jón Valdi-
marsson fletja og þvo fiskinn.
Einar Sigmundsson lengst til
hægri. Húsið, sem næst ber á,
hét Norðfjörðshús, siðar ung-
mennafélagshús. Miðpakkhús,
hellulagt lengst t.h. æði gam-
alt. Fyrir miðju sést svarta
pakkhúsið. Það var flutt frá
Bátsendum eftir flóðið mikla.
T.v. er gamla bakariið o.fl hús.
Lengst t.v. Edinborgarverzlun,
nú horfin. Duus átti Keflavik.
Hann lét taka myndir af at-
vinnuháttum um 1910.
„Barnasjónleikurinn” 19. júni
1916, sbr. siðasta þátt, mun vera
„óli smaladrengur”. Þar lék
Anna Borg „draumaprinsinn”.
Þarna léku lika Ragnheiður og
Elin, dætur Hannesar Haf-
steins, einnig Asta Norðmann
o.fl. siðar kunnar konur, Gamlir
Reykvikingar kunna sjálfsagt
skil á þeim öllum.
Litum að lokum á gamla hey-
ið, sem blessuðum karlinum var
svo sárt um i frægri smásögu
Guðmundar Friðjónssonar.
Menn voru þá ekki farnir að
rækta vallarfoxgras!
Kýr voru sárafáar i Keflavik
um 1910, en kannski er mjólkur-
póstur frá Ytri-Njarðvik á leið-
inni heim til fiskimannanna
með brúsann sinn á bakinu!
*
#

2 ársgamlir haustbornir hrútarvið sauðhús Stóru-Hámundar-
stöðum (1974)
Melar utan við Grenivik (1974).
Arsgamalt hey og vallarfoxgras Stóru-Hámundarstöðum (1974) Fiskaðgerö (Keflavik)