Fréttablaðið - 09.11.2005, Síða 10

9. nóvember 2005 MIÐVIKUDAGUR10
Sævarhöf›a 2 Sími 525 8000 www.ih.is Opi›: Mánudaga – föstudaga kl. 9:00-18:00 og laugardaga kl. 12:00-16:00
ENDIST ENDALAUST
OG FER ALLT, Í ÖLLUM VE‹RUM, ME‹
ALLT OG ALLA, ALLAN ÁRSINS HRING.
F
í
t
o
n
/
S
Í
A
Tegund Ver›
Patrol Luxury beinskiptur 4.090.000.-
Patrol Luxury sjálfskiptur 4.190.000.-
Patrol Elegance beinskiptur 4.390.000.-
Patrol Elegance sjálfskiptur 4.490.000.-
STÓRLÆKKA‹ VER‹
N† SENDING Á N†JU GENGI
PATROL
NISSAN
BANDARÍKIN Hæstiréttur Banda-
ríkjanna ákvað í fyrradag að taka
til umfjöllunar hvort sérstakir
herdómstólar í málum grunaðra
hermdarverkamanna sem ríkis-
stjórnin hyggst setja á fót standist
lög.
Málið snýst í raun um þrískipt-
ingu ríkisvaldsins í svonefndu
stríði gegn hryðjuverkum en
hingað til hefur framkvæmda-
valdið nánast einokað þá baráttu.
George W. Bush Bandaríkjafor-
seti hefur ávallt haldið því fram
að sem æðsti yfirmaður herafl-
ans hefði hann völd til að ákveða
hverjir yrðu hnepptir í varðhald,
hvernig yfirheyrslum yfir þeim
yrði háttað og hvaða dóm þeir
myndu að lokum hljóta.
Ákvörðun hæstaréttar um að
taka mál Salim Ahmed Hamdan,
bílstjóra Osama bin Laden, sýnir
að mati dagblaðsins Washington
Post að dómararnir telji að dóms-
valdið eigi að hafa sitt að segja í
þessum efnum. Dómararnir segj-
ast einkum ætla að svara þeirri
spurningu hvort Bush hafi vald
til að setja á fót herdómstólana
og hvort borgaralegir dómstólar
í Bandaríkjunum geti fjallað um
mál fanga í haldi stjórnarinnar
og þannig fært þeim þau réttindi
sem þeir nytu undir Genfarsátt-
málanum.
Ákvörðun réttarins gæti varla
komið á verri tíma fyrir ríkis-
stjórn Bush. Öldungadeild þings-
ins samþykkti á dögunum breyt-
ingatillögu repúblikanans John
McCain þar sem blátt bann er lagt
við pyntingum og grimmilegri
meðferð á föngum. Frá því hefur
verið greint að Dick Cheney vara-
forseti hefur þrýst mjög á þing-
menn að breyta reglunum á þann
veg að leyniþjónustan CIA fái
undanþágu frá þeim. Hvíta húsið
hefur hótað að beita neitunarvaldi
til að koma í veg fyrir að málið nái
fram að ganga. Til að bæta gráu
ofan á svart hafa umræður um
leynifangelsi CIA í Austur-Evr-
ópu og víðar þar sem grunaðir
hermdarverkamenn eru að líkind-
um pyntaðir komið sér mjög illa
fyrir stjórnina.
Allt frá hryðjuverkaárásunum
11. september 2001 hefur forset-
inn gripið til umdeildra meðala
í stríðinu gegn hryðjuverkum.
Meðal annars hefur hann haldið
því fram að borgaralegir dóm-
stólar hafi ekki getu til að fjalla
um mál hryðjuverkamanna og
að grunaðir liðsmenn al-Kaída
sem handsamaðir hafa verið, til
dæmis í Afganistan, njóti ekki
verndar Genfarsáttmálans þar
sem þeir eru ekki stríðsfangar
heldur „ólöglegir vígamenn“. Því
mega herdómstólar fjalla um mál
þeirra.
Þessu eru hins vegar lögmenn
Hamdam hins vegar ekki sam-
mála. Þeir segja að Bandaríkja-
þing hafi heimilað forsetanum
að hneppa hermdarverkamenn
í varðhald en ekki að rétta yfir
þeim. Til þess þarf aðra samþykkt
þingsins. sveinng@frettabladid.is
Völd forsetans
til skoðunar
Hæstiréttur Bandaríkjanna ætlar að skera úr um
hvort ríkisstjórnin hafi vald til að stofna herdóm-
stóla sem rétta yfir meintum hryðjuverkamönnum.
VIÐ PYNTUM ENGAN George W. Bush sagði á blaðamannafundi í Panamaborg í fyrradag,
þar sem hann ræddi við Martin Torrijos Panamaforseta, að ríkisstjórn hans léti ekki pynta
nokkurn mann. „Óvinurinn liggur í leyni og leggur á ráðin um hvernig hann geti klekkt
aftur á Bandaríkjunum. Við gerum allt sem í okkar valdi stendur til að stöðva þennan óvin,
en það gerum við hins vegar innan ramma laganna.“ FRÉTTABLAÐIÐ/AP
SJÁVARÚTVEGUR „Á því leikur eng-
inn vafi að þrátt fyrir miklar fjár-
festingar vegna kolmunnaveiða þá
hafa þær veiðar borgað sig þótt
minna veiðist nú en áður,“ segir
Friðrik Arngrímsson hjá Lands-
sambandi íslenskra útvegsmanna.
Mörg sjávarútvegsfyrirtæki á
Íslandi skuldsettu sig nokkuð um
miðjan síðasta áratug til að fjár-
magna kaup á nýjum skipum og
búnaði sem dyggði til kolmunna-
veiða sem hófust hér við land árið
1997. Veiðin fyrstu þrjú árin var
dræm en Friðrik segir veiðarnar
engu að síður hafa verið mikilvæg-
ar fyrir sjávarútveginn.
„Vissulega þurfti að fjárfesta
í öflugri vélum og öðrum búnaði
til að hefja veiðar á kolmunna
en á það ber einnig að líta að þau
skip sem þannig voru sérútbúin
eru nothæf í aðrar veiðar líka og
því ekki hægt að tala um slæmar
fjárfestingar. Veiðin hefur dregist
saman síðustu tvö ár en sökum
þeirrar veiðireynslu sem við
höfum í dag fengum við úthlutað
úr stofni strandríkjanna nú fyrir
skömmu.
- aöe
Útvegsmenn segja fjárfestingar vegna kolmunnaveiða hafa borgað sig:
Veiðarnar eru afar mikilvægar
DRÆMAR KOLMUNNAVEIÐAR Á þessu ári hafa aðeins veiðst rúm 250 þúsund tonn af
kolmunna samanborið við 500 þúsund tonn árið 2003.
MANNANÖFN Nafnavenjur breyt-
ast víðar en á Íslandi og foreldrar
virðast tilbúnir að gera allt til að
skapa börnum sínum sérstöðu í
samkeppnisheimi.
Í Svíþjóð hafa menn þann-
ig veitt því eftirtekt að æ fleiri
sænskir foreldrar taka upp á því
að nefna stúlkubörn sín Ikea eftir
samnefndri húsgagnaverslun og
einu þekktasta sænska vörumerki
heims.
Í Bandaríkjunum varð frægt
þegar leikkonan Gwyneth Paltrow
nefndi barn sitt Apple eða Epli.
Af öðrum óvenjulegum erlendum
nöfnum má nefna Bambi, Aprí-
kósa, Karamella og Paprika. ■
Mannanöfnin breytast:
Stúlkur eru
nefndar Ikea
BRETLAND Charles Clarke, innanrík-
isráðherra Bretlands, kveðst von-
góður um að neðri deild þingsins
muni í dag sam-
þykkja lagafrum-
varp stjórnarinnar
sem kveður meðal
annars á um að
halda megi grun-
uðum hryðjuverka-
mönnum í allt að
níutíu daga án
ákæru.
Stjórnin dró frumvarpið til baka
í síðustu viku þegar allt stefndi í að
allmargir þingmenn Verkamanna-
flokksins greiddu atkvæði gegn
því, auk þingflokka frjálslyndra
demókrata og íhaldsmanna. Nú
hefur endurskoðunarákvæði verið
bætt inn í frumvarpið og því býst
ráðherrann við að það verði sam-
þykkt. ■
Breska ríkisstjórnin:
Níutíu daga
ákvæði haldið
CHARLES CLARKE
NORDICPHOTOS/AFP
VIÐ KVIKMYNDAGERÐ Umhverfisverndar-
sinnar í Ungverjalandi mótmæla kvikmynd-
un bandarísku myndarinnar The Eragon.
Myndin á að gerast á miðöldum. AP
AKUREYRI KB banki á Akureyri
færði á dögunum öllum grunn-
skólunum átta á Akureyri tafl-
menn og taflborð að gjöf en hver
skóli fékk fjögur til átta töfl eftir
fjölda nemenda.
Taflborðin eru viðurkennd af
Skáksambandi Íslands og nýtast
því sem keppnisborð en bank-
inn stendur einnig fyrir árlegu
barna- og unglingaskákmóti á
Akureyri í samstarfi við Skák-
félag Akureyrar.
- kk
Nýir taflmenn og borð fyrir árlegt skákmót barna og unglinga:
Grunnskólunum gefin töfl
GJÖFIN AFHENT Fulltrúar frá skólunum komu í aðalútibú bankans á Akureyri og tóku við
gjöfinni. FRÉTTABLÐIÐ/KK