Fréttablaðið - 29.04.2006, Blaðsíða 22

29. apríl 2006 LAUGARDAGUR22
*Lífeyrir fólksins eða lífeyrir ríkisins?* Ráðstefna um skatta og skerðingar í Öskju,
Náttúrufræðahúsi HÍ, miðvikudaginn 3. maí kl. 13-16.
LEB, ASÍ, BSRB, SGS, Samiðn, ÖBÍ og Félagsvísindastofnun HÍ
efna til Ráðstefnu um Skatta og Skerðingar 3. maí 2006,
Kl. 13:00 til 16:00 í Öskju, Náttúrufræðistofnun Háskóla Íslands.
Dagskrá:
13:00 Setning Ólafur Ólafsson, formaður LEB
13:10 Erindi Hildigunnur Ólafsdóttir hagfræðingur BSRB
Tekjuskattar og skattleysismörk
13:30 Erindi Einar Árnason, hagfræðingur
Tekjuskattar og skerðingar
13:50 Erindi Ólafur Darri Andrason, hagfræðingur ASÍ
Skattar og skerðingar, hvað er til ráða?
14:15 Erindi Stefán Ólafsson, prófessor
Velferðarríki á villigötum? Um stefnu stjórnvalda í lífskjaramálum
14:45 Hlé
15-15:45 Pallborðsumræður:
Ásmundur Stefánsson Ríkissáttasemjari verður fulltrúi Fjármálaráðherra, Árni Mathiesen og
heilbrigðisráðherra Siv Friðleifsdóttur, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir alþingismaður, Ögmundur
Jónasson, alþingismaður og Guðjón A. Kristjánsson alþingismaður, Margrét Margeirsdóttir
formaður FEB í Reykjavík og Ólafur Ólafsson, formaður LEB
15:45 Samantekt ráðstefnunnar,
Árni Gunnarsson, fv. framkvæmdastjóri
Fundarstjóri
Hjörtur Þórarinsson, formaður FEB Selfossi
Eitt sérkennilegasta fyrirbrigðið í
skólamenningu Reykjavíkurborg-
ar er útihúsin eða timburkofarnir
á skólalóðunum, sem á hátíðamáli
eru kallaðir „færanlegar kennslu-
stofur“. Í kofum þessum eru börn-
in vistuð í misjafnlega langan
tíma, sum jafnvel í nokkra vetur.
Hús þessi eru mjög misjöfn að
gæðum en flest þeirra halda illa
hita og í sumum þeirra er alltaf
rakt. Salerni er í þeim öllum, en
smám saman verða þau subbuleg
og frá þeim leggur salernisfnyk. Í
mörgum húsanna eru geymslur
en þær eru oftast yfirfullar, enda
allt of litlar. Kofar þessir eru ekki
tengdir skólabyggingunni og þarf
því að fara út úr húsi til að komast
þangað. Menn geta rétt ímyndað
sér hvort þessi skipan passi inn í
það skólaumhverfi sem grunn-
skólafólk er að reyna að byggja
upp og viðhalda.
R-lista flokkarnir hafa verið
einhuga um þá reglu, út frá fjár-
hagslegu sjónarmiði, að skóla-
byggingar í nýjum hverfum skuli
vera í þeirri stærð að þær passi
þeim nemendafjölda sem verður í
hverfinu þegar það eldist og börn-
unum fækkar og því sé réttlætan-
legt að sum börnin séu í útihúsum
einhver ár. Þessu erum við í F-
listanum ósammála. Börnin eiga
betra skilið. F-listinn í Reykjavík
ætlar að útrýma þessum kofum ef
hann fær til þess umboð eftir
kosningarnar í vor. Flestar grunn-
skólabyggingar í Reykjavík eru
of litlar, þær þarf að stækka. Til
að koma börnunum fyrir þarf að
byggja við skólana bæði stórar og
litlar stofur. Þar fyrir utan ætlum
við að byggja litla leiksýninga- og
ráðstefnusali og kennslusund-
laugar við nokkra skóla. Mark-
miðið er að grunnskólinn geti á
fullkominn hátt staðið undir hug-
takinu „heilsdagsskóli“, – með
máltíðum, íþróttum og list- og
verknámi frá upphafi skóla-
göngu.
Þó svo börnin vaxi úr grasi og
hverfi úr grunnskólunum, fara
þau ekkert, – þau eru þarna ennþá
og þurfa aðstöðu sem fullorðið
fólk í sínu hverfi til fundarhalda
og símenntunar. Á fullorðinsárun-
um þurfum við einnig aðstöðu í
hverfinu til námskeiða og mann-
fagnaðar. Með því að reisa við-
byggingar við grunnskólana sem
gera ráð fyrir fjölbreyttu nota-
gildi má slá þessar flugur allar í
einu höggi. Samþætting skóla-
halds og frístunda barna og ungl-
inga er afar erfið vegna húsnæð-
isskorts. Frístundaheimilin (lengd
viðvera barna í grunnskóla) hafa
ekki nægilega góða aðstöðu, mörg
hver og oft er sú starfsemi á
kostnað þess húsnæðis sem grunn-
skólastarfsemin þarf á að halda.
Nokkrir grunnskólar hafa tekið
upp samvinnu við tónlistarskóla
um tónlistarnám innan veggja
grunnskólans, en sú starfsemi er
víðast í kröggum vegna aðstöðu-
leysis.
Enginn efast um að frambjóð-
endur allra flokka bera hag barn-
anna fyrir brjósti, en það er bara
ekki nóg ef ráðamenn koma ekki
auga á grundvallaratriði skóla-
starfs og þess hversu grunnskól-
inn er aðþrengdur. Þess vegna
ætlum við í F-listanum að byggja
við grunnskólana, fáum við umboð
til þess.
Höfundur er í 6. sæti á lista F-
listans fyrir borgarstjórnarkosn-
ingarnar í vor.
Börn í útihúsum
UMRÆÐAN
SKÓLAMÁL
KJARTAN EGGERTSSON
FRAMBJÓÐANDI
Á dögunum var afgreitt frum-
varp frá alþingi um réttindi sam-
kynhneigðra. Frumvarpið er
almennt talið réttarbót en það olli
mörgum vonbrigðum að ekki
skyldi vera gefin heimild til þess
að trúfélög gætu gefið fólk af
sama kyni í hjónaband. Það eru
nefnilega margir þeirrar skoðun-
ar að það komi ríkinu ekkert við
hverjir megi giftast í þessu landi.
Ástæðan fyrir að vilja ekki gifta
samkynhneigða er hluti af stærra
vandamáli. Við búum nefnilega
við ríkiskirkjufyrirkomulag þar
sem ein kirkjudeild er í þeirri
aðstöðu að leggja línurnar fyrir
öll trúfélög í landinu. Þegar bisk-
up ríkiskirkjunnar vill ekki heim-
ila giftingar samkynhneigðra
þýðir það að ekkert trúfélag fær
að gifta samkynhneigða, jafnvel
þó að sum trúfélög hafi lýst því
yfir að þau séu reiðubúin til þess.
Þetta er afar mikið óréttlæti.
Hins vegar bliknar þessi óréttur
við hliðina á þeirri staðreynd að
hér skuli þessi sama ríkiskirkja
vera vernduð í stjórnarskránni,
að prestar ríkiskirkjunnar séu
opinberir starfsmenn og að ríkis-
kirkjan njóti verulegs opinbers
stuðnings umfram önnur trúfé-
lög.
Ímyndið ykkur lesendur góðir
að við byggjum í samfélagi þar
sem gert væri ráð fyrir því í
stjórnarskrá að við Íslendingar
tilheyrðum mormónakirkjunni
(Kirkju hinna síðari daga hei-
lögu). Að litið væri á aðrar kirkju-
deildir og trúarbrögð sem frávik.
Að mormónakirkjan fengi gríðar-
háa styrki umfram aðrar kirkju-
deildir og trúfélög. Að mormóna-
kirkjan væri kölluð „þjóðkirkja“.
Að prestar mormónakirkjunnar
væru á launum hjá hinu opinbera.
Að stjórnmálafólk styddi þetta
misrétti með kjafti og klóm.
Þetta er áþekkt því að allir
Íslendingar væru skráðir í Breiða-
blik við fæðingu en hefðu kost á
því að halda með öðru félagi leit-
uðu þeir sérstaklega eftir því. Ég
fullyrði að svoleiðis skráning yrði
ekki til að auka vegsemd Breiða-
bliks. En þetta er einmitt staðan
sem ríkiskirjan er í.
Trúfélög hérlendis eru fjöl-
mörg og samtals eru um 48 þús-
und Íslendingar sem standa utan
ríkiskirkjunnar. 62. grein stjórn-
arskrárinnar er beinlínis stefnt
gegn öllu þessu fólki. Stjórnar-
skráin á að kveða á um atriði sem
við erum sammála um en ekki um
þau atriði sem við eru ósammála
um.
Ríkið á ekkert með að beina
þegnum sínum í eitt trúfélag
öðrum fremur. Ríkið á ekkert að
skipta sér af því hverju þegnarn-
ir trúa, eða hvort þeir trúa yfir
höfðuð. Það er þversagnakennt að
tala um trúfrelsi á landinu meðan
ríkiskirkja er ein af stofnunum
ríkisins. Því er nefnilega þannig
farið, að auk þess að kveðið sé á
um að Íslendingar skuli tilheyra
ríkiskirkjunni í stjórnarskránni,
þá nýtur ríkiskirkjan mikilla
styrkja umfram önnur trúfélög á
landinu. Um þetta fyrirkomulag
verður aldrei sátt. Það halda ekki
allir með Breiðabliki.
Með því að skilja á milli ríkis
og ríkiskirkju mun það ekki ein-
ungis styrkja þá söfnuði sem til-
heyra ríkiskirkjunni heldur færa
stjórnskipulag á Íslandi í nútíma-
legt horf. Mál á borð við hvort
gefa beri saman samkynhneigð
pör væru á ábyrgð hverrar kirkju-
deildar eða trúfélags fyrir sig.
Þetta er mál sem Íslendingar eru
ekki sammála um og ekkert eðli-
legra en að mismunandi kirkjur
hafi mismunandi skoðanir á mál-
inu. Niðurstaða úr kirkjuþingi
ríkiskirkjunnar einhvern tímann
í framtíðinni mun ekki breyta því.
Við erum sem betur fer ekki öll
eins.
Fylgjendur ríkiskirkjuskipu-
lagsins þurfa ekki að óttast þessi
umskipti. Hin evangelíska lút-
erska kirkja mun ekki veikjast
við umskiptin. Hún mun þvert á
móti styrkjast.
Kirkjan mun drepa sig úr
dróma við að losna úr viðjum rík-
isvaldsins. Dæmin eru fjölmörg
um að þegar opinberum stofnun-
um er sleppt úr umsjón ríkisins
þá blómstra þær sem aldrei fyrr.
Trúarbrögð þrífast best í þeim
ríkjum þar sem skilin milli ríkis
og trúarstofnana eru skýr. Þar er
líf í kirkjunni og hún er hluti af
lífi fólks en ekki fjarlæg og upp-
hafin stofnun sem fólk notar við
upphaf lífs og lok lífs. Eins þver-
sagnakennt og það hljómar þá er
eins og um leið og kirkja verður
opinber stofnun fari allur vindur
úr henni og einu skiptin sem hún
sýnir eitthvert lífsmark eru í
kringum deilur sem varða stöðu-
veitingar og hneykslismál.
Samfélagið okkar er flókið og
fjölbreytt. Við erum ekki ein
rödd. Við erum margradda kór
þar sem hver og einn á að fá að
njóta sín. Það er fáheyrð frekja
að í 62. grein stjórnarskrá Lýð-
veldisins sé kveðið á um að: „Hin
evangelíska lúterska kirkja skal
vera þjóðkirkja á Íslandi, og skal
ríkisvaldið að því leyti styðja
hana og vernda.“ Það væri
óskandi að þessu ákvæði yrði
breytt við endurskoðun stjórnar-
skrárinnar sem stendur fyrir
dyrum.
Ekki halda allir með Breiðabliki
UMRÆÐAN
AÐSKILNAÐUR
RÍKIS OG KIRKJU
TEITUR ATLASON
BA Í GUÐFRÆÐI