Fréttablaðið - 27.09.2006, Side 40

■■■■ { sjávarútvegur } ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■2
Landsamband íslenskra útvegs-
manna nefnast hagsmunasamtök
útvegsmanna. Yfirlýstur tilgangur
samtakanna er margvíslegur; meðal
annars að stuðla að framförum í
sjávarútvegi, hagkvæmri nýtingu
sjávarstofna og vinna að umhverfis-
málum. Þá gæta samtökin hagsmuna
útvegsmanna við gerð kjarasamn-
inga, taka þátt í alþjóðasamstarfi og
fylgjast með samningsgerð íslenska
ríkisins við önnur ríki. Samtökin eru
einnig í forsvari við rekstur mála
fyrir dómi og gagnvart stjórnvöld-
um er snerta sérstaklega réttindi og
hagsmuni félagsmanna.
Friðrik Jón Arngrímsson, fram-
kvæmdastjóri LÍÚ, segir um hags-
munasamtök í víðum skilningi að
ræða. „Við höfum mikil samskipti
við ríkisvaldið hvort sem það er ríkis-
stjórn, Alþingi eða stofnanir ríkisins.
Stór þáttur starfseminnar snýst um
að koma að frumvörpum, hjálpa til
við útfærslu reglna auk þess sem haft
er mikið samráð við okkur varðandi
nýtingu auðlinda.“ Hann segir sam-
tökin taka nokkurn þátt í alþjóða-
samstarfi meðal annars samningum
um deilustofna auk þess að taka þátt
í svokölluðum svæðastofnunum.
Innan LÍÚ eru ellefu svæðisbund-
in útvegsmannafélög. Samtökin eiga
aðild að Samtökum atvinnulífsins
og felur þátttaka í LÍÚ því í sér beina
aðild að Samtökum atvinnulífsins,
með öllum þeim réttindum og skyld-
um sem fylgja.
Hjá samtökunum starfa átta
manns; meðal annars hagfræðingur,
sérfræðingur í fiskveiðistjórnun auk
aðstoðarframkvæmdastjóra. Starf
framkvæmdastjórans felst í því að
vera málsvari samtakanna út á við
auk þess að hafa yfirumsjón með
daglegum rekstri.
„LÍÚ beitir sér fyrir ábyrgri auð-
lindanýtingu. Það er ljóst að við
þurfum að fara varlega, sérstaklega
varðandi þorskstofninn sem er okkar
mikilvægasti stofn. Hins vegar telj-
um við að til að ná árangri verðum
við að nýta allar auðlindir. Þar er
hvalurinn ekki undanskilinn,“ segir
Friðrik Jón.
Hávaxtastefnan beinlínis röng
Aðstæður eru nokkuð góðar í sjávar-
útvegi nú um stundir að mati Friðriks
Jóns. Staða á mörkuðum sé almennt
góð þótt nokkur óvissa ríki um teg-
undir á borð við loðnu og rækju.
Hann segir þó rekstrarskilyrði í sjáv-
arútvegi gríðarlega háð gengi krón-
unnar. „Gengið er alltof sterkt núna.
Eðlilegt væri að gengisvísitalan væri
á bilinu 130 til 140. Við vonumst til
að það lagist fyrr en seinna.“
Friðrik segir samtökin ekki hafa
mótað sérstaka afstöðu til þess hvort
taka eigi upp evru hér á landi. Enda
væru áhrif mestu stórframkvæmda
Íslandssögunnar þau sömu, hvort
sem gjaldmiðillinn heitir evra eða
króna. Friðrik tekur þó undir með
Samtökum atvinnulífsins og fleir-
um sem gagnrýnt hafa hagstjórn
Seðlabankans. „Við erum algerlega
mótfallin hávaxtastefnu Seðlabank-
ans. Hún er beinlínis röng og hefur
valdið miklum skaða, bæði hjá sjáv-
arútvegsfyrirtækum og öðrum fyrir-
tækjum í útflutningsgreinum.“
Friðrik telur áhrifin þó ekki síst
koma við venjulegt fólk í landinu.
„Á endanum er það venjulegt fólk
sem greiðir þessa háu vexti. Seðla-
bankinn og önnur stjórnvöld þurfa
alvarlega að hugsa sinn gang. Þótt
ég sé alls ekki að segja að ástandið
væri betra væri stjórnarandstaðan
við völd.“
Stærsta áskorun LÍÚ er að mati
Friðriks að tryggja stöðugleika í
greininni þannig að fjárfestar og
aðrir sem vinna við sjávarútveg búi
við góðar aðstæður. „Við þurfum
auðvitað alltaf að glíma við ýmsa ytri
þætti á borð við stöðu fiskistofna,
fiskgengd og gengi gjaldmiðla en
stóra málið er að tryggja rekstrar-
umhverfi í sjávarútvegi. Þegar menn
fjárfesta í veiðiheimildum verða þeir
að geta gengið að því að aðstæður
breytist ekki á morgun.“
Hann segir menn hafa fjárfest í
sjávarútvegi fyrir tugi milljarða og
nauðynlegt að tryggja að sú fjár-
festing hverfi ekki á örskotsstundu.
„Stóra málið sem við stöndum
frammi fyrir er að tryggja fiskveiði-
stjórnunarkerfið til lengri tíma. Enda
skilar það mestu ef menn geta hugs-
að og gert áætlanir til lengri tíma.“
Hvalveiðar strax á morgun
LÍÚ hefur barist fyrir því að hval-
veiðar hefjist að nýju við Íslandsmið.
Nýlega létu samtökin, ásamt öðrum
hagsmunahópum, gera könnun þar
sem fram kom að rúmlega 77 pró-
sent landsmanna eru því fylgjandi
að hvalveiðar hefjist að nýju. Frið-
rik telur ekkert því til fyrirstöðu að
hvalveiðar hefjist strax á morgun
enda sé um mun mikilvægara mál að
ræða en margan grunar. „Fólk gerir
sér ekki grein fyrir því hversu mikil
áhrif hvalurinn hefur á lífríki sjávar.
Hvalir éta sex milljónir tonna úr líf-
ríkinu árlega, tvær milljónir tonna af
fiski á ári hverju, og þar af tæplega
milljón tonn af loðnu. Við teljum
að þetta verði að gerast nú fyrr en
seinna.“
Friðrik segir hvalveiðar upphaf-
lega hafa verið stöðvaðar á þeim
grundvelli að svo gríðarlega hefði
gengið á hvalastofna. Þau rök haldi
nú ekki lengur enda hvalastofnar í
sögulegu hámarki. Rúmlega fjörutíu
þúsund hrefnur séu nú í sjónum og
að langreyðarstofninn telji um 24
þúsund dýr. „Ef við náum þessum
stofnum niður þá getum við veitt
fyrir á annan tug milljarða króna
til viðbótar á ári hverju. Þetta ger-
ist auðvitað ekki á einu ári, heldur
þyrfti að fækka hvölunum skref fyrir
skref.“
Friðrik segir þessa útreikninga
miða við að það fækki um þrjátíu
prósent af hrefnu, langreyði og sand-
reyði.
Áhrif hrefnunnar séu þó lang-
mest, enda éti hún helming á móti
öðrum tegundum. Friðrik segist eiga
bágt með að trúa öðru en að hval-
veiðar hefjist fyrr en síðar, enda væri
annað óskynsamlegt. „Þetta er gríð-
arlega mikilvægt mál með tilliti til
nýtingar á fiskistofnum. Það segir sig
einfaldlega sjálft að ef einn stofn er
látinn vaxa en annar nýttur þá endar
það illa. Stór hluti skýringarinnar á
því að við nýtum ekki þorskstofninn
betur en raun ber vitni er sá að hval-
urinn fær að leika lausum hala.“
Eigum að klippa á sjóræningja
Sjóræningjaveiðar hafa verið nokkuð
í umræðunni undanfarið. Friðrik segir
ýmislegt hafa áunnist í baráttunni
gegn ólöglegum veiðum. „Í sumar
var eftirlitsskip á miðunum sem tók
afla af þessum skipum. Síðan hefur
þeim skipum sem uppvís hafa verið
af ólöglegum veiðum verið fylgt eftir.
Við vitum til að mynda að Pole Star,
sem var hér á miðunum um daginn,
er komið til Kóreu.“
Sjóræningjaskip hafa veitt allt
að þrjátíu þúsund tonn á ári af
karfa þegar mest lætur og því aug-
ljóst að hér duga engin vettlinga-
tök. „Þessi skip dúkka upp ár eftir
ár á nýjum fána og stundum með
nýja útgerðaraðila. Þetta er ekkert
nema glæpastarfsemi og ég tel að
við eigum að beita okkur harðar
gegn þeim. Þá er langnærtækast að
beita klippum.“
Friðrik segir ríki sem veita sjó-
ræningjaskipum skálkaskjól brjóta
gegn Hafréttarsáttmála Sameinuðu
þjóðanna og fleiri alþjóðasamning-
um. „Þessi ríki rækja engar skyldur
og eru algerlega utan laga og réttar.
Þess vegna tel ég réttlætanlegt að
beita sjóræningjaskipin hörðu.“
Stöðugleikinn stærsta verkefnið
Mörg baráttumál brenna á Friðriki Jóni Arngrímssyni, framkvæmdastjóra LÍÚ. Friðrik gagnrýnir hagstjórn Seðlabankans harðlega, segir að hefja
ætti hvalveiðar strax á morgun og vill klippa á veiðarfæri sjóræningjaskipa. Mikilvægast af öllu er þó að varðveita stöðugleika í sjávarútvegi, því
sé nauðsynlegt að festa fiskveiðistjórnunarkerfið í sessi til langframa.
Tæplega áttatíu prósent landsmanna vilja hefja hvalveiðar á ný. Friðrik telur um þjóðþrifamál að ræða. „Ef einn stofn er látinn vaxa en annar nýttur þá endar það illa. Stór hluti skýringar-
innar á því að við nýtum ekki þorskstofninn betur en raun ber vitni er sá að hvalurinn fær að leika lausum hala.“FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Barónstígur 2-4, Reykjavík • Sími 544 4448
Íslenskt hráefni eldað
á kóreskan máta, það
gerist ekki betra!
Við á Galbi bjóðum upp á ferskt og vel valið
hráefni sem þú grillar síðan á ekta kóreskri
grillpönnu, fl utt inn sérstaklega fyrir okkur.
� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �