Fréttablaðið - 24.01.2008, Blaðsíða 20

20 24. janúar 2008 FIMMTUDAGUR
nám, fróðleikur og vísindi
10
,9
10
,8
9,
8
10
,9
10
,2
2002 2003 2004 2005 2006
Kjarni málsins
> Fjöldi nemenda á hvern kennara í grunnskólum landsins,
miðað við stöðugildi.
HEIMILD: HAGSTOFA ÍSLANDS
„Námið er komið á fullt hjá mér en ég
er eingöngu í tímum til að byrja með.
Þessa stundina erum við til dæmis að
læra um ábyrgð ríkisvalds, almenn-
ings og einkageirans í tímum hjá
Brynhildi Davíðsdóttur dósent,“ segir
Sigrún María Kristinsdóttir, nemandi
í umhverfis- og auðlindafræðum við
Háskóla Íslands.
„Ég er á annarri önn af fjórum og
mun skrifa fimmtán eininga meist-
araritgerð, sem ég byrja væntanlega
að undirbúa á þessari önn. Ég ein-
beiti mér mikið að skipulagi þessa
dagana en er þó ekki komin með
lokaverkefni enn þá. Ég býst við
að skoða íbúalýðræði og aðkomu
almennings að ákvörðunum
stjórnvalda um framkvæmdir
í meistararitgerðinni minni en á eftir að
ákveða það betur.“
Sigrún María segir að námið sé
fjölbreytt og gefi góða yfirsýn yfir
umhverfi og náttúru, umhverf-
isvernd og notkun manna á
auðlindum jarðar. Í náminu sé
til dæmis skoðað hvernig hægt
sé að bregðast við loftslags-
breytingum, hvernig skapa
megi umhverfisvitund,
hvort og hvaða mengun
sé vandamál á Íslandi
og hvernig megi meta
virði náttúrunnar. Hún
segir að allir nemendur
taki ákveðinn kjarna til
að byggja á og sérhæfi
sig svo í því sem þeir hafa
mestan áhuga á. Hún nefnir sem dæmi
um mismunandi sérhæfingu rannsóknir á
umhverfismerkingum í sjávarútvegi frá sjón-
arhorni Íslands og loftgæði í grunnskólum
Reykjavíkur og áhrifum þeirra á heilsufar
barna.
Í umhverfis- og auðlindafræðinni safnast
saman nemendur með margbreytilegan
bakgrunn; úr raunvísindum, heimspeki-
deild, blaðamennsku, leiklist og sjávarút-
vegsfræði svo dæmi séu nefnd. Mikil og
stöðug þörf er fyrir umhverfis- og auðlinda-
fræðinga en starfsvettvangurinn getur falist
í ráðgjöf á sviði umhverfis- og orkumála,
hjá fyrirtækjum með virka umhverfisstefnu,
í stjórnsýslu á sveitarstjórnarsviði og á
landsvísu, við rannsóknir hjá opinberum
stofnunum og hjá einkaaðilum og við
kennslu.
NEMANDINN: SIGRÚN MARÍA KRISTINSDÓTTIR, NEMANDI Í UMHVERFIS- OG AUÐLINDAFRÆÐUM
Fjölbreytilegt nám um umhverfi og náttúru
Nýr gagnvirkur námsvefur
hefur fengið góðar viðtökur
í íslenska skólakerfinu en
um fimmtíu skólar nýta sér
hann við kennslu. Upphaf
vefsins má rekja til þess
þegar Starkaður Barkarson,
fyrrverandi framhalds-
skólakennari, hugaði að því
hvernig hafa mætti í sig
og á þegar hann var fjarri
heimaslóðum.
„Það má segja að þetta hafi byrj-
að á samskonar neyð og kenndi
nöktu konunni að spinna,“ segir
Starkaður um upphafið á gagn-
virka námsvefnum Stoðkennar-
inn sem nú vísar nemendum
menntaveginn í fimmtíu skólum.
„Ég var framhaldsskólakennari í
íslensku en eftir tvö ár fannst
mér ég ekki vera tilbúinn að
helga mig því eingöngu svo ég
fór til útlanda. Þá þurfti ég að
finna leið til að hafa í mig og á.
Fyrir algjörla tilviljun fór ég að
fikta við forritun og sá þá að þar
eygði ég nokkra möguleika á að
kenna í gegnum netið. Ég byrj-
aði með íslensku en svo bætti ég
við ensku, dönsku og stærð-
fræði.“
Árið 2002 var vefurinn orðinn
að veruleika og ári síðar voru
grunnskólar farnir að færa sér
hann í nyt.
„Þetta eru allt gagnvirk verk-
efni svo nemandinn fær alltaf
viðbrögð. Ef hann gerir villu þá
fær hann leiðsögn um hæl. Þá er
útskýrt hvaða reglur hann hefur
farið á mis við og svo framvegis.
Svo fara allar þessar upplýsing-
ar í gagnagrunn svo kennarinn
getur haldið utan um einkunnir.
En þó þurfa nemendur ekki að
örvænta ef illa gengur með eitt
ákveðið verkefni því það er allt-
af hægt að gera það aftur og
bæta þannig árangurinn.“
En það eru ekki einungis skól-
ar sem sækja um aðgang að
vefnum heldur hafa foreldrar
sótt um fyrir börn sín ef þeir sjá
að þau þurfa frekari tilsögn við
námið. Ein námsgrein kostar
þúsund krónur á mánuði en fyrir
tvö þúsund krónur má fá aðgang
að öllum námsgreinunum á vefn-
um sem ætlaðar eru grunnskóla-
nemendum. Starkaður hefur
fengið jákvæð viðbrögð frá
kennurum en hvernig mælist
Stoðkennarinn fyrir hjá nem-
endum? „Ja, hann hefur reyndar
ekki enn fengið viðurnefnið
Stuðkennarinn en þó hef ég heyrt
að nemendur óski oft eftir því að
komast á hann. Kannski er auð-
veldara að fá unglinga að skján-
um en að fá þá til að opna bók.“
Vefurinn er fyrst og fremst
ætlaður nemendum í 9. og 10.
bekk í grunnskóla og svo 1. bekk
í framhaldsskóla. En hægt og
bítandi er námsefni fyrir aðra
hópa að ryðja sér til rúms á vefn-
um. Starkaður er að kenna
íslensku í Frakklandi og geta
nemendur hans nálgast náms-
efnið á Stoðkennaranum. „Svo er
kærastan mín frönsk svo mér
ættu að vera hæg heimatökin að
setja frönsku inn á vefinn,“ segir
hann og brosir við.
Stoðkennarann er að finna á
vefslóðinni stodkennarinn.is.
jse@frettabladid.is
Stuð hjá stoðkennaranum
STARKAÐUR BARKARSON Námsvefurinn Stoðkennarinn styður nú nemendur í fimm-
tíu skólum og fleiri námfúsa menn. Ungmennin taka honum vel þótt enn hafi hann
ekki fengið viðurnefnið Stuðkennarinn. FRÉTTABLAÐIÐ/AUÐUNN
„Þú ert að verða of seinn í skólann“ er yfirskrift
fyrirlestrar Péturs Gunnarssonar rithöfundar sem
hann heldur í Kennaraháskóla Íslands miðvikudag-
inn 30. janúar næstkomandi. Er fyrirlesturinn
haldinn af því tilefni að nú á háskólaárinu 2007-
2008 minnist Kennaraháskólinn þess að liðin eru
100 ár frá setningu fyrstu fræðslulaga á Íslandi og
stofnun Kennaraskóla Íslands sem nú er Kennara-
háskóli Íslands (KHÍ).
Í tilkynningu frá KHÍ kemur fram að „einhver
augljósasta breyting sem orðið hafi á okkar dögum
sé hin gríðarlega aukning aðvífandi, aðfengins,
aðstreymandi efnis. Eitt sé þó óbreytt og það sé
geta mannsins til að taka á móti.“ Segir þar enn
frekar að „þar sem við getum ekki endalaust aukið
við, hljótum við í æ ríkari mæli að þurfa að velja
og hafna. Sem aftur feli í sér gildismat.“ Þá sé
spurt „hvað verðskuldar að við gefum því gaum?“
Í fyrirlestrinum, sem haldinn er í salnum Skriðu
og hefst klukkan fjögur, mun Pétur leitast við að
máta samfélag og einstakling við þessa nýtilkomnu
stöðu. Aðgangur að fyrirlestrinum er ókeypis og
öllum opinn en honum verður einnig sjónvarpað á
slóðinni http://sjonvarp.is. Verður hann og aðgengi-
legur á sömu slóð eftir útsendingu. - ovd
Opinn fundur í KHÍ í tilefni af að 100 ár eru frá setningu fyrstu fræðslulaganna:
Að verða of seinn í skólann
PÉTUR GUNNARSSON RITHÖFUNDUR Heldur fyrirlestur á mið-
vikudaginn klukkan fjögur í Kennaraháskóla Íslands.
FRÉTTABLAÐIÐ/RÓBERT
Íslenska málfræðifélagið og Málvísindastofnun
Háskóla Íslands halda hina árlegu Rask-ráð-
stefnu um íslenskt mál og almenna málfræði
nú á laugardaginn, 26. janúar. Verður ráðstefn-
an haldin í stofu 101, sem nefnd er Hringstofa
í Háskólatorgi HÍ og hefst klukkan níu árdegis.
Meðal dagskrárliða má nefna fyrirlestur
Bjarka M. Karlssonar, Kristjáns Árnasonar og
Þórhalls Eyþórssonar um lífsmörk Eddukvæða,
fyrirlestur Jóns G. Friðjónssonar um tengsl
stjórnar og Guðbrandsbiblíu og fyrirlestur Sigrúnar Ammendrup um flámæli á
19. öld, rannsókn á stafsetningu einkabréfa.
Aðgangur er ókeypis og eru allir velkomnir en nánari dagskrá og efniságrip
má finna á slóðinni www.imf.hi.is
■ Ráðstefna
Rask-ráðstefna
Málþing í tilefni af útkomu bókarinnar Fjölmenning á Íslandi
fer fram í Skriðu, fyrirlestrarsal í Hamri, Kennaraháskóla Íslands
milli klukkan 13 og 16 á morgun. Aðalfyrirlesarar er þau
Magnús Þorkell Bernharðsson, dósent við Williams College
og lektor við Háskóla Íslands, og Elín Þöll Þórðardóttir, dósent
við McGill University, en að loknum fyrirlestrunum er gert ráð
fyrir pallborðsumræðum þar sem rædd verður framtíð
fjölmenningar á Íslandi. Er aðgangur að málþinginu
ókeypis og allir velkomnir.
Bókin Fjölmenning á Íslandi er gefin út af Rann-
sóknarstofu í fjölmenningarfræðum við Kennarahá-
skóla Íslands og Háskólaútgáfunni.
■ Málþing
Enginn er eyland – fjölmenning á Íslandi
Þórir Sigurðsson, kennari við Háskólann á Akureyri, heldur erindi klukkan 17 í
dag, fimmtudag, sem hann nefnir SPÚTNIK: 50 ár frá upphafi geimaldar.
Í ágripi Þóris kemur fram að þegar Sovétmenn
hafi skotið fyrsta gervihnettinum á braut um
jörðu hafi þeir breytt stjórnmálum, menntamál-
um, vígbúnaði og vísindum í veröldinni. Í erindi
sínu ætlar Þórir að rekja sögulegan aðdraganda
og stikla á helstu áföngum geimferðanna
frá Spútnik 1 til Apolló 11 sem og lýsa með
dæmum þeim breytingum sem urðu á kennslu
í eðlis- og stærðfræði á þessum árum.
Er fyrirlesturinn haldinn á vegum Stjarnvísindafélags Íslands og Eðlisfræðinga-
félags Íslands í stofu 158 í VR-II húsi verkfræði- og raunvísindadeildar Háskóla
Íslands við Hjarðarhaga.
■ Fyrirlestur
SPÚTNIK: 50 ár frá upphafi geimaldar
Fyrsta málþing íslenskrar málnefndar sem vinnur nú að því að
semja drög að íslenskri málstefnu fyrir menntamálaráðuneyt-
ið fer fram föstudaginn 25. janúar í fyrirlestrasal Þjóðminja-
safnsins.
Stendur málþingið milli klukkan 14 og 17 og verða þar flutt
fimm erindi og umræður leyfðar. Fyrirlesarar eru Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir menntamálaráðherra, Guðrún Kvaran, formaður
Íslenskrar málnefndar, Sigurður Líndal lagaprófessor, Þór Vil-
hjálmsson rithöfundur og Mörður Árnason íslenskufræðingur.
Er málþingið það fyrsta af tíu en markmið nefndarinnar
er að efna til umræðu um mismunandi svið málstefn-
unnar og kalla fram sjónarmið hlutaðeigandi hópa.
■ Málþing
Lagaleg staða íslenskunnar
Lúther og konurnar: Um áhrif siðabótar Marteins Lúther á líf kvenna er heitið
á fyrirlestri Arnfríðar Guðmundsdóttur, dósents í guðfræði við Háskóla Íslands
(HÍ), en fyrirlesturinn heldur hún á vegum Vísindafélags Íslendinga í Norræna
húsinu næstkomandi miðvikudag, 30. janúar klukkan 20.
Í tilkynningu á vef HÍ segir að nýjar áherslur í
guðfræði Marteins Lúther á fyrri hluta 16. aldar
vörðuðu ekki aðeins kenningar og starfshætti
kirkjunnar, heldur höfðu þær víðtæk áhrif á líf
fólks í samfélögum þar sem siðabótin festi rætur.
Þá segir enn fremur að í fyrirlestrinum ætli Arnfríður
að huga sérstaklega að hugmyndum Lúthers um
konur og þeim áhrifum sem siðabótin hafði á
konur og hlutverk þeirra.
Fundurinn er öllum opinn og verður kaffistofa
Norræna hússins opin að fundi loknum.
■ Fyrirlestur
Lúther og konurnar