Fréttablaðið - 30.10.2008, Qupperneq 18

18 30. október 2008 FIMMTUDAGUR
Umsjón: nánar á visir.is
Danska flugfélagið Sterling
varð gjaldþrota í gærmorg-
un. Fyrrverandi eigandi
Fons, félag í eigu Pálma
Haraldssonar og Jóhannes-
ar Kristinssonar, er stærsti
kröfuhafinn í þrotabúið.
„Það er ekki alltaf gaman að vera í
viðskiptum. En þetta er ólýsan-
lega sárt,“ segir Pálmi Haralds-
son, annar tveggja eigenda Fons,
eignarhaldsfélagsins sem átti
danska flugfélagið Sterling þar til
í gærmorgun.
Pálmi hefur síðustu daga átt í
viðræðum við tvo aðila um kaup á
flugfélaginu. „Við vorum við það
að loka dílnum klukkan tíu í gær-
kvöldi [í fyrrakvöld],“ segir hann.
Klukkustund síðar kom í ljós að
kaupendur, danskir fjárfestar og
þarlendur sjóður, gátu ekki lagt
fram viðunandi tryggingar fyrir
kaupunum.
Þegar snurða hljóp á þráðinn
hafi fátt annað verið í stöðunni en
að fara til siglinga- og verslunar-
réttar Kaupmannahafnar og óska
eftir gjaldþroti, að sögn Pálma.
Um 27 flugvélar flugu undir
merkjum Sterling og starfsmenn
voru 1.100 talsins. Um tíu prósent
af farþegum Kastrup-flugvallar í
Kaupmannahöfn flugu í fyrra með
vélum félagsins. Starfsmenn
þurfa nú að leita til Ábyrgðasjóðs
launa en óvíst er hvort þeir missi
störf sín. Þá fá flestir viðskipta-
vinir Sterling miða sína endur-
greidda. Þeir sem verst fara út úr
viðskiptum sínum við Sterling eru
hins vegar þeir sem hafa skipu-
lagt ferðir á vegum félagsins
næstu daga, að sögn Pálma. Þús-
undir voru strandaglópar víðs
vegar um Evrópu í gær og unnu
önnur flugfélög að því að hlaupa
undir bagga. „Þetta er ofboðslega
sárt fyrir alla.“
Hann segir árið hafa verið gríð-
arlega erfitt í flugrekstri víða um
heim. Sterling hafi ekki verið und-
anskilið. „Þegar íslenska fjármála-
kreppan skall á hrundi salan. Sam-
hliða því heimtuðu flestir birgjar
staðgreiðslu og leigusalar fóru
fram á meiri tryggingar. Þá var
ljóst að þetta gekk ekki og unnið
að því að selja Sterling eins fljótt
og auðið var. Því miður náðist það
ekki,“ segir hann og bendir á að
undir það síðasta hafi þurft að
greiða eldsneyti á vélar félagsins
fyrirfram. Næsta vonlaust hafi
verið að starfa við slíkar aðstæð-
ur.
Pálmi segir sérstaklega sárt að
þetta skuli hafa verið niðurstaðan
þar sem Sterling hafi verið skuld-
laust. Fons hafi sett á annan tug
milljarða króna inn í félagið upp á
síðkastið og eigi stærstu kröfuna á
þrotabúið. „Nú er fátt eftir annað
en að sleikja sárin, taka sig saman
í andlitinu og læra af reynslunni,“
segir hann.
Síðdegis í gær var tilkynnt að
norska lággjaldaflugfélagið Nor-
wegian Air Shuttle tæki yfir ellefu
flugleiðir til og frá Kaupmanna-
höfn úr búi Sterling.
jonab@markadurinn.is
KAUPHÖLL ÍSLANDS [Hlutabréf]
OMX ÍSLAND 15 Fjöldi viðskipta: 34
642 +0,09% Velta: 20 milljónir
MESTA HÆKKUN
ÖSSUR 1,17%
MESTA LÆKKUN
EIK BANKI 30,76%
HLUTABRÉF Í ÚRVALSVÍSITÖLU: Alfesca 3,80 +0,00% ... Atorka
0,60 +0,00% ... Bakkavör 5,00 +0,00% ... Eimskipafélagið 1,30
+0,00% ... Exista 4,62 +0,00% ... Icelandair Group 13,37 +0,00%
... Kaupþing 0,00 +0,00% ... Marel Food Systems 71,00 +0,14% ...
SPRON 1,90 +0,00% ... Straumur-Burðarás 7,08 +0,00% ... Össur
86,30 +1,17%
GENGISVÍSITALA KRÓNUNNAR:
Volkswagen stærst í heimi
Yfirtökutilraun Porsche á þýska bílaframleið-
andanum Volkswagen þrýsti upp hlutabréfa-
verði Volkswagen sem varð, um tíma, dýrasta
fyrirtæki í heimi, mælt í markaðsvirði. Þegar
verð bréfanna fór hæst á þriðjudagsmorgun fór
markaðsvirði félagsins upp í 370 milljarða evra.
Dýrasta félag heims, Exxon Mobil, er metið á
343 milljarða.
Það sem þrýsti bréfunum enn hærra var
misheppnað skort-
söluáhlaup á bréf
félagsins, en
skortsalar
taka
að láni bréf og selja, með von um að verð
bréfanna lækki. Ef verðið lækkar ekki verða
skortsalarnir að kaupa bréfin aftur á opnum
markaði, sem getur leitt til stórfelldrar, en mjög
skammvinnrar, verðhækkunar.
Dósamatur og skotvopn
Áður hefur verið frá því greint að bandarískir
neytendur virðast byrgja sig upp af dósa mat, því
hlutabréf í Campbell Soup virðast vera furðulega
ónæm fyrir kreppunni. Nú virðast Bandaríkja-
menn búast við hinu versta, því tölur frá alríkis-
lögreglunni sýna að skotvopna-
sala hefur aukist um nærri
einn tíunda frá því í
fyrra, sem þó var metár.
Tvennt er talið ráða för:
ótti við forsetakjör Baracks
Obama, sem áhugamenn
um skotvopn telja ávísun á
herta vopnalöggjöf, og áhyggjur
af efnahagsástandinu.
Peningaskápurinn ...
„Seðlabankinn er aðili að þessu
samkomulagi,“ segir Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir utanríkisráð-
herra. Ekki sé gert samkomulag
við Alþljóðagjaldeyrissjóðinn án
þess að Seðlabankinn eigi þátt í
málinu.
Skilja mátti á Seðlabankastjóra
í fyrradag að sex prósenta vaxta-
hækkun, sem þá var tilkynnt um,
væri til komin einvörðungu á
grundvelli samkomulags ríkis-
stjórnar og Alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins, en fyrr í mánuðinum
hafði bankinn lækkað stýrivextina
umtalsvert. Röksemdir fyrir
lækkuninni væru enn í gildi.
„Þetta er pólitísk ákvörðun í rík-
isstjórninni að fara þessa leið,“
segir Ingibjörg Sólrún, „og Seðla-
bankinn er með í þessari ákvörð-
un, þannig að þetta er þríhliða ef
svo má segja.“ Ingibjörg Sólrún
segir að tímasetning vaxtahækk-
unarinnar og vaxtaprósentan
verði í höndum Seðlabankans.
„Við vissum ekkert hvenær þetta
nákvæmlega yrði.“ - ikh
Seðlabankinn aðili að
samkomulagi við IMF
PÁLMI HARALDSSON Fyrrverandi eigandi danska flugfélagsins Sterling segir sárt til
þess að hugsa hvernig fór fyrir félaginu. Eignarhaldsfélag hans á stærstu kröfuna í
þrotabúið.
Sterling hrapar til jarðar
„Þrot Sterling snertir okkur lítið,
þeir fljúga á öðrum leiðum en
við,“ segir Birkir Hólm Guðna-
son, forstjóri Icelandair. Líklega
muni norræna flugfélagið SAS
hagnast meira á gjaldþrotinu en
önnur félög. Hagur Icelandair
liggi í þjónustu við SAS um flug
og muni það líklega aukast. „Það
gæti skilað sér í fleiri farþegum
hjá okkur,“ segir hann.
Birkir bendir á að efnahags-
ástandið nú um stundir sé mörg-
um rekstrarfélögum erfitt víða
um heim. Það hafi kallað á
aðhald.
Icelandair hafi sagt upp 240
manns í sumar auk þess sem
fimmtán manns hafi verið sagt
upp í Bandaríkjunum fyrir
skömmu. Störfin hafi verið flutt
hingað en fólki ekki bætt við.
Þá vinnur Icelandair að frek-
ari aðgerðum á næstu dögum.
Þar á meðal hefur 61 flugfreyju
og -þjóni ýmist verið boðið að
fara í hlutastarf eða í launalaust
orlof. „Þetta gerum við til að
forðast uppsagnir í lengstu lög,“
segir Birkir. - jab
Icelandair Group
forðast uppsagnir
EIN AF VÉLUM ICELANDAIR Forstjóri
Icelandair segir félagið draga úr rekstr-
arkostnaði, svo sem með því að flytja
störf heim og breyta starfshlutfalli
flugfreyja. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
„Gjaldþrot Sterling hefur
engin áhrif á okkur,“
segir Matthías Imsland,
framkvæmdastjóri Iceland
Express. Hann bendir á
að þótt Fons hafi átt bæði
félögin séu engin tengsl á
milli þeirra að nokkru leyti.
Matthías bendir á
að Iceland Express geti
aðlagast aðstæðum, hvort
heldur sé góðum eða
slæmum, með skömmum
fyrirvara. Félagið leigi allar
sínar vélar og hafi miðað
rekstur og áætlunarflug
við framboð og eftirspurn
á hverjum tíma. Þá sé
yfirbygging fyrirtækisins lítil
og fastur rekstrarkostnaður
lágur. Breytilegur kostn-
aður sé hins vegar hár en
markvisst hafi verið dregið
úr honum upp á síðkastið
í samræmi við sviptingar í
efnahagslífinu. - jab
ENGIN ÁHRIF Á ICELAND EXPRESS
MATTHÍAS
IMSLAND
Í RÆÐUSTÓL Á ALÞINGI Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir utanríkisráðherra áréttar að
stýrivaxtahækkunin á þriðjudag hafi
verið þríhliða ákvörðun. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
föstudagur
fylgir Fréttablaðinu á morgun
föstudagur
„Við höfum verið að vinna að
lausn mála með fulltrúum
erlendra lánardrottna,“ segir
Agnar Hansson, forstjóri
Sparisjóðabankans (áður
Icebank). Hann segist bjartsýnn
á að jákvæð lausn fáist í málinu.
Gengið var frá því í gær að
bankinn fengi frest í hálfan
mánuð til að leysa mál sín vegna
kröfu Seðlabankans um að
Sparisjóðabankinn aflaði
viðbótarveða upp á sextíu
milljarða króna.
Krafa Seðlabankans kom á
borð Sparisjóðabankans í byrjun
síðustu viku í kjölfar ríkisvæð-
ingar viðskiptabankanna
þriggja. - jab
Fengu frest í
tvær vikur
Alls er áætlað að níutíu prósent
starfsmanna Kaupþings hafi verið
hluthafar í bankanum er hann
komst í þrot. Hlutabréf þeirra eru
nú verðlaus. Sex til sjö hundruð
þessara starfsmanna höfðu tekið
lán vegna hlutabréfakaupanna í
samræmi við stefnu bankans um
valréttarsamninga. Nemur upp-
hæð þeirra lána nú á fimmta tug
milljarða, þar af er stór hluti
vegna valrétta nokkurra tuga
æðstu stjórnenda bankans.
Heimildir Markaðarins herma
að æðstu stjórnendur bankans
hafi aldrei selt hlutabréf sín í
honum og innleyst þannig hagnað.
Innan bankans var litið svo á að
kaup starfsmanna og lán til þeirra
væru hluti af launakjörum til
starfsmanna. Starfsmenn greiddu
vegna nýtingar kaupréttar fullan
tekjuskatt af hlutabréfum sem
aldrei voru seld og eru nú verð-
laus.
Samkvæmt heimildum Markað-
arins vilja starfsmenn gamla
Kaupþings nú semja um sín mál
við stjórn Nýja Kaupþings, enda
hafi verið litið svo á að valréttirn-
ir væru hluti af kjörum starfs-
fólks og verið meðhöndlaðir sem
slíkir af skattayfirvöldum.
Á aðalfundi Kaupþings hinn 27.
mars 2004 var samþykkt tillaga
um valrétt á hlutum til starfs-
manna og stjórnenda bankans. Þar
var staðfest að kaup- og söluréttir
til starfsmanna geti á hverjum
tíma numið í heild allt að 9 prósen-
um af útgefnum hlutum í bankan-
um. Á grundvelli þessa samþykkti
stjórn bankans að veita lán til
hlutafjárkaupa enda væri um
langtímafjárfestingu að ræða í
þeim tilgangi að gera bankanum
kleift að geta haldið í og laðað til
sín öfluga starfsmenn. Samkvæmt
upplýsingum blaðsins samþykkti
stjórnin enn fremur ári síðar að
gera ráðstafanir til þess að draga
úr persónulegri áhættu starfs-
manna í þessum efnum.
Markaðurinn hefur heimildir
fyrir því að tryggingastaða flestra
starfsmanna á þessum tíma hafi
verið afar sterk vegna mikillar
verðhækkunar hlutanna. Flestir
þessara starfsmanna höfðu keypt
hluti í bankanum við skráningu
hans sem höfðu hækkað verulega.
Nýir starfsmenn fengu einnig að
taka þátt í slíkum kaupum án þess
að uppfylla strax skilyrði um
tryggingaþekju.
- bih
Margir starfsmenn Kaupþings með lán gegn veðum í verðlausum hlutabréfum
Lánin á fimmta tug milljarða