Réttur - 01.01.1952, Side 84

84
RÉTTUR
landi, með inngöngu íslands í Marshallkerfið samkvæmt þeim
skilyrðum, er henni fylgdu.
Svo sem fyrr er sýnt fram á með tilvitnunum í ýmsar greinar
samningsins eru þessar skuldbindingar geysi víðtækar.
Strangt eftirlitskerfi með hagnýtingu auðlinda ísl., íhlutun
Bandaríkjastjórnar um tilteknar framkvæmdir, skuldbind-
ingar að hlíta fyrirmælum um afgreiðslu fjárlaga, gengis-
skráningu o. fl. sambr. 2. gr. samningsins.
Ákvæðið um mótvirðissjóðinn, sem þýðir raunverulega að
veita Bandaríkj astj órn umráðarétt yfir ótiltekinni fjárhæð
í íslenzkum krónum gegn afhendingu á vörum sem Banda-
ríkjastjórn ákveður verð á, en látnar eru í té sem óaftur-
kræft framlag sambr. 4. gr. samningsins.
Að veita Bandaríkjunum forkaupsrétt „með sanngjörnum
söluskilmálum á efnivörum, sem þau telja sig þurfa á að
halda og afsala sér þar með rétti íslendinga til frjálsrar
verzlunar með þessar vörur sambr. 5. gr. samningsins.
Að gefa ríkisstjórn Bandaríkjanna nákvæma skýrslu hve-
nær og hvernig sem óskað er, um innanríkismál íslands,
framleiðslu, efnahag, framkvæmdir og yerzlun, samanbr.
7. gr. samningsins.
Að hefja áróður fyrir þessari utanríkisstefnu Bandaríkj-
anna (kallað að veita almenningi fullkomnar upplýsingar),
sem þýðir í reyndinni að blekkja íslenzku þjóðina til fylgis
við þessa stefnu sambr. 8. gr. samningsins.
Að taka á móti sendinefnd frá stjórn Bandaríkjanna til
þess að hlutast til um atvinnumál og stjórnmál íslendinga,
veita henni sömu forréttindi og sendiráði og greiða kostnað
við hana í íslenzku fé ef „aðstoð er veitt“.
Þessum skilyrðum öllum hefur verið trúlega fylgt og meira
þó, því við þau hefur stjórnarstefna íslands verið miðuð þessi
árin. Til enn þá frekari skýringar skal þó minnst á ummæli
hins ameríska eftirlitsmanns Benjamíns Eiríkssonar, um það
hvernig æskilegast sé að nota Marshallféð. Eru þau tekin úr
áliti hans um hagmál sem fyrr er á minnst.
Þar segir svo:
„Meðan ekki hefur skapast peningalegt jafnvægi er nauðsyn-
legt að féð verði notað á þann hátt, að sá munur, sem er á
fjárfestingu og sparifjármyndun hverfi".
Sá munur hverfi, sem er á fjárfestingu og sparifjármyndun,
er þýðir sama og það að fjárfestingin má ekki fara fram úr
sparifjármynduninni. Þetta þýðir að þjóðin má ekki taka lán