Réttur - 01.11.1962, Page 2

274
R É T T U R
kvæmdarvaldinu verið beitt, til þess að svipta vinnandi menn og
konur umbólum og félagslegu öryggi, er þau áður nutu.
1. Vísitala á kaupgjald hefur verið bönnuð með lögum. Með
þessari réttindasviptingu var kaupgjaldið lækkað úr 109 stigum í
janúar 1959 niður í 99 stig, eða um tæp 10%. — Þá hafði vísitala
á kaupgjald verið í samningum um 17 ár og verið í löggjöf í vissu
formi lengur. Kaupgjaldsvísitala er enn í samningum verklýðs-
félaga á Norðurlöndum. — Síðan þetta lögbann var sett, liefur
dýrtíð vaxið skjótar en nokkru sinni fyrr.
2. Oll löggjöf um liójlega hvíld hins vinnandi rnanns var að
miklu leyti eyðilögð í framkvœmd. Sökum launalækkunar og dýr-
tíðar, neyðist hver sá, sem á að lifa af launum sínum einum, íil þess
að reyna að vinna miklu lengur en hollt er. 44 til 48 tíma vinnu-
vika þekkist vart, nema út úr neyð, af því menn geta ekki fengið
lengri vinnu. 8 tíma vinnudagurinn, sem var settur fram árið 1890
sem baráttutakmark verkamanna og orðinn er regla í öllum ná-
grannaríkjum vorum og alþýðuríkjunum, er eyðilagður í reynd
hér á landi. Orlofið, sem knúð var fram með verkfalli og síðan sett
í lög 1942, er notað til vinnu af þorra launþega. Og sunnudagar og
helgidagar, sem kristnin á sínum tíma festi sem hvíldardaga hins
vinnandi manns, eru notaðir til vinnuþrælkunar þeirrar, sem orðin
er hlutskipti íslenzkrar alþýðu undir auðvaldsstjórn hinna síðustu
og verstu daga.
3. Aðstoð hins opinbera við íbúðabyggingar vinnandi fólks hef-
ur verið svo stórum rýrð, að við stöðvun liggur. Hið drottnandi
afturhald hefur með dýrtíðarráðstöfunum sínum aukið svo bygg-
ingarkostnað að 320 rúmmetra íbúð, sem í október 1958 kostaði
samkvæmt skýrslum Hagstofu Islands 375 þús. kr., koslar nú í
febrúar 1962 samkvæmt sömu skýrslum 514 þús. kr. eða hefur
hækkað um 139 þús. kr. á þrem afturhaldsárum. ■—- Lán ríkisins út
á slíkar íbúðir eru enn aðeins 100 þús. kr. og það aðeins til 20
ára, en með 7—9% vöxtum. — Það má svo minna á að það fá-
tæka Island, er setti löggjöfina um verkamannabústaði 1930, áleit
að lána þyrfti verkamönnum 85—-90% byggingarkostnaðar, til
42—75 ára og með 2% vöxtum. Svipuð kjör voru þá og veitt
bændum. Og í þessa átt hefur einnig byggingarlöggjöf Norður-
landa verið. En hið glórulausa afturhald, sem nú drottnar, er að
þurrka öll þessi félagslegu réttindi út og gera þau ýmist að pappírs-
gagni einu eða að aðstöðu til pólitískrar skoðanakúgunar,