Réttur - 01.05.1965, Blaðsíða 41

105
K É T T U R
heimsviðburðanna, hinir miklu sigrar verkalýðsins á þessari öld
og fræðikenning marxismans liafa sannað, að Sovétríkin fóru þá
einu leið sem þeim var fær, sögulega rétt og vænleg til sigurs. En
þótt hún væri hin eina rétta leið fyrir fyrsta ríki sósíalismans þarf
húu ekki að vera það fyrir öll önnur sem á eftir koma.
Við núverandi aðstæður er hinn sósíalíski hluti heimsins voldugur
og sterkur bakhjarl smáríkjum, hæði stjórnarfarslega og efnalega,
og verður því að gefa gaum eftirtöldum atriðum við efnahags-
áællanir: nýta lil fuiis náttúruauðæíi iandsins, taka í notkun allar
tiltækar framleiðsluaðferðir, notfæra sér nátlúruskilyrði (veðurfar
o. s. frv.), hagnýta til liins ýtrasta alþjóðlega verkaskiptingu, eink-
uin í sósíalíska heimshlutanum. (1 þessu sambandi er ekki talað um
ríki sem þurfa að koma á lijá sér alhliða slóriðju, svo sem Kína og
Indland.) Þá er heilbrigðum þjóðarbúskap nauðsynlegl vinnuafi,
fæða Lil viðhalds vinnuaflinu, hráefni, vélar, byggingar fyrir iðnað
og iandbúnað, vegir og samgöngutæki — og er þó aðeins nefnt það
helzla. Sumt af þessu er hægl að flytja inn í vöruskiplum frá öðrum
löndum, en ekkert má missa sig og verður að virkjast á sem hag-
kvæmastan hátt, þ. e. hámarksnýling auðiindanna samfara bættum
lífskjörum almennings jafnt og þétt.
Frá þessum bæjardyrum séð virðist iðnvæðing landbúnaðarins
vera heppilegasta lausnin fyrir mörg hinna nýfrjálsu rikja, þar á
meðal Kúbu. Samt er í lönduin þessum mörgum andstaða gegn þess-
ari leið. Hvers vegna? An efa vegna þess að landbúnaður var aðal-
atvinnuvegurinn á nýlendustigi þeirra, rekinn af nýlenduríkjunum
og oft sem einyrkjabúskapur. Vinnan við hann var ýmist bein eða
óbein nauðungarvinna, afar illa launuð. Vélvæðing var lítil vegna
þess að vinnuaflinu var haldið ódýru. Þeir sem framleitldu matinn
þjáðust af hungri og lifðu við sáruslu fálækl.
Aðrar atvinnugreinar voru aðeins til málamynda, nema námu-
gröftur sem færði nýlenduherrunum stórgróða. Með þetta í huga
er skiljanleg ótrúin á landbúnaðinum, að litið er á hann sem úrelta
vinnuþrælkun, og óskirnar um iðnaðarframkvæmdir. En nútíma
landbúnaður er ólíkur því sem áður var og einkum i nýlendunum.
Andslæðurnar „landbúnaður eða iðnvæð,ing“ er úrelt hugtak. Nú
er hann meðal hinna færu leiða þjóðarbúskaparins, og vér verðum
að yfirstíga — sögulega auðskilda — fordóma gegn honum. Land-
húnaðariðnvæðing er mjög mikilvæg og jákvæð leið fyrir mörg