Réttur - 01.05.1965, Blaðsíða 47

R E T T U R
111
ir menn í lýðræöisríki ekki aðhyllzt. Þessi röksemdafærsla var
ætluð almenningi og sjálfsagt einnig læknastúdentum, en liitt er
annað mál, livort hún verður talin fullnægjandi. Jafnvel heyrðust
jjær raddir, að jietta væri brot á almennum mannréttindum. Ef ætl-
ast er til, að slík röksemdafærsla sé tekin alvarlega, þá má henda á,
að sanngjarnt er, 1) að einstaklingurinn láti jjað þjóðfélag njóta
Jjekkingar sinnar og hæfileika, sem liefur hjálpað honum að kom-
ast til manns, 2) að í frumvarpinu var ákvæði um, að launin breytt-
ust í lán, ef menn ekki vildu „selja sig ríkinu,“ eins og málgagn
k.aupsýslustéttarinnar komst að orði, 3) benda má á hliðstætt mál
í Noregi, en þar var tannlæknir nokkur skyldur lögum samkvæmt
til að vinna tiltekinn tíma í Norður-Noregi að prófi loknu. Þar-
lendir dómstólar litu ekki svo á, að hér væri um brot á mannrétt-
indalöggjöf að ræða. Þá hafa heyrzt Jjær mótbárur, að óæskilegt
væri að tefja læknastúdenta frá sérnámi með því að skylda ])á til
að vinna sem almennir læknar um of langan tíma. Þetta eru raunar
að mínu viti einu frambærilegu rökin gegn frumvarpinu. Sakir
vanjjekkingar treysti ég mér ekki að fjalla frá eigin brjósti um
jjetta atriði, en vil |)ó benda á, að kandídötum er gert að skyldu
að reka smiðshöggið á nám sitt með nokkurrra mánaða starfi i
læknishéraði. Hinn merki læknir, Páll V. G. Kolka, sem vonandi
tekur ekki illa upp að vera einu sinni gerður að véfrétt í riti þessu,
sagði í jjætti um daginn og veginn 12. apríl sl. eitthvað á jjá leið,
að læknakandídatar kynnu ekki almenna læknisfræði fyrr en Jjeir
hefðu starfað sem almennir læknar nokkur misseri a.m.k. og Jjá fyrst
ættu Jjeir að hefja sérnám.
*
Hér hefur nú verið rakið, að bráðra úrbóta er Jjörf hvað snertir
námskostnað stúdenta í einni deild háskólans, úrbætur í öðrum
deildum æskilegar, og aðgerðir til að leysa fjárhagsvandamál
námsmanna í æðri skólum almennt munu í framtiðinni verða
knýjandi nauðsyn og réttlætiskrafa. Skal nú að lokum farið ör-
fáum orðurn um námslaunin, sem er eina hugsanlega lausn þessa
vandamáls, og skal þá jafnframt tekið fram, að á námslaunum og
námslánuin er fremur stigsmunur en eðlis. Sé um lán að ræða en
ekki óafturkræft framlag, þýðir það þeim mun hærra kaup að
námi loknu. Með námslaunum er Jjjóðfélagið að viðurkenna i
verki Jjað sem löngu er viðurkennt i orði, að með námi sínu og