Réttur - 01.05.1965, Side 49

KHALED BAGDASH:
Hin nýja leið Sýrlands
I Khaled Bagdash er affalritari sýrlenzka Kommúnistaflokks-
ins og grein hans úr World Marxist Review, sem hér birtist í
útdrætti, fjallar um ]>au sérstökn vandamál þjóðfélagsþróunar,
sem eru sameiginleg mörgum Arabaríkjum].
Ríkisstjórn Sýrlands þjóðnýtti meira en eitt hundrað auðvalds-
fyrirtæki að nokkru eða öllu leyti veturinn og vorið 1964. Rétt áður
höfðu allar olíulindir og námur verið þjóðnýttar. Var það mikið
högg á olíuhringana og sár vonbrigði fyrir vestur-þýzka Concordia-
hringinn, sem var að sækjast eftir sérleyfum. Auðmannastéttin
skipulagði kröfugöngur og uppþot, en heið ósigur. Kommúnistar
liörðust eðlilega við hlið framfaraaflanna gegn erindrekum úllenda
auðvaldsins.
Saga þjóðnýtingarinnar í Sýrlandi er einstök í sinni röð. Sýrland
var fyrst Arabaríkjanna að öðlast sjálfstæði og reka franska og
brezka heri úr landinu. Sýrland var fyrst Arabaríkjanna t.il að þjóð-
nýta eignir einokunarhringa. Smátt og smátt varð þjóðnýtingin víð-
tækari og 1957 hafði ríkið tekið við rekstri fleslra greina, er erlent
auðvald hafði einokað (tóhak, járnbrautir, raforkuver, bankar).
Síðan voru allir bankar og vátryggingarfélög þjóðnýtt. Nú hefur
erlent auðvald enga valdaaðstöðu í Sýrlandi, nema olíuleiðsluna frá
Irak og Saudi-Arabíu, sem liggur um Sýrland. — Burgeisastétt
Sýrlands var hinsvegar hrædd við þessa þjóðnýtingaröldu, einkum
að taka eignir erlenda auðvaldsins eignarnámi skaðahótalaust, —
hún hélt að slíku yrði beilt við sig síðar. En eignarnámið var varið
með því að þessi erlendu auðfélög hefðu rakað lil sín slíkum óskapa-
P.uð á kostnað landsins að þau verðskulduðu engar skaðabætur.