Réttur - 01.10.1930, Side 23

Rjettur]
KARL MARX!
335
inga og ávarpa. i baráttunni til að sameina verklýðs-
hreyfinguna í ýmsum löndum og í viðleitni sinni til að
beina hinum ýmsu greinum hins ómarxistiska sosial-
isma (Mazzini, Proudhon, Bakunin, hin enska »frjáls-
lynda« iðnfélagahreyí'ing og hægri-tilhneigingar Las-
salles í Þýzkalandi) til sameiginlegs starfs, og í barátt-
unni við kenningar þessara flokksbrota, ákvað Marx
hina einu réttu baráttuhögun í verklýðshreyfingu
hinna ýmsu landa. Þegar Parísaruppreistin, sem Marx
lýsti svo snilldarlega og mat svo mikils (»Borgara-
styrjöldin í Frakklandk) hafði verið bæld niður og
fylgjendur Bakunins höfðu klofið »Alþjóðasamband
verkamanna«, gat Alþjóðasambandið eigi staðið leng-
ur í Evrópu. Marx hafði það fram eftir þing Alþjóða-
sambandsins í Haag 1872, að aðalráð þess var flutt yf-
ir til New York. 1. Alþjóðasambandið hafði nú leyst af
hendi sitt sögulega hlutverk og rýmdi nú til fyrir nýju
tímabili, sem einkennt var af hraðfara vexti verka-
lýðsstéttarinnar í öllum löndum. Á þessu tímabili
breiddist verkalýðshreyfingin óðfluga út og þá skóp-
ust hinir sósialistisku (lýð) -fjöldaflokkar verkamanna
innan einstakra þjóðríkja.
Hið erfiða verk í Alþjóðasambandinu og enn þá
fremur hin örðuga kenningastarfsemi Marx fóru al-
gerlega með heilsu hans. Hann hélt áfram verki sínu
í þjóðhagsfræðinni og vann að því að ljúka við »Auð-
magnið«. 2. des. 1881 dó kona hans. 14. marz 1888, er
hann sat í hægindastól sínum, sofnaði hann svefninum
langa. Hann var grafinn við hlið konu sinnar í kirkju-
garðinum »Highgate« í Lundúnum. Nokkur af börn-
um Marx dóu á bernskuskeiði, er fjölskyldan bjó við
skort og vandræði í Lundúnum.
Þrjár dætur hans giftust enskum og frönskum sósial-
istum, Elenora Aveling, Laura Lafargue og Jenny
Longuet.
N. Lemn,