Réttur - 01.07.1972, Blaðsíða 14

EINAR OLGEIRSSON
TORTÍMING
EÐA
SAMFYLKING?
Það fjölgar æ þeim röddum vísindamanna og
annarra, sem vara við því, hver ógn bíði mann-
kyns, ef skefjalaus þróun stóriðju og allrar þeirrar
rányrkju, eyðingar, eyðileggingar og eitrunar, sem
henni fylgir, haldi áfram án þess tekið sé i taum-
ana og sú þróun sveigð undir heildarhagsmuni
mannkyns. Þetta mál er eitt pólitískasta vandamál
nútímans ásamt spurningunni um frið eða heims-
stríð. Það þarf að athugast í því samhengi sem
hluti af vandamálum auðvaldsskipulags nútímans.
I.
„eða báðar stéttir líði undir lok“
Þeir Marx og Engels höfðu gert ráð fyrir því í
frægum setningum í „Kommúnistaávarpinu" að
stéttabaráttu milli yfirstétta og undirstétta i sög-
unni lyki ýmist með því að þjóðfélagið tæki „ham-
skiptum í byltingu eða báðar stéttir líði undir lok."
Oft hafði það gerzt í sögunni fyrr að um leið og
báðar stéttir liðu undir lok, að forn menningarriki
hurfu og auðnir einar urðu eftir. Mennirnir gátu
á þeim tíma eyðilagt mikið, svo sem eyðimerkur
á fornum menningarslóðum sýna. En vélbylting
stóriðjunnar og örlagaríkar uppfinningar aldar vorr-
ar gerðu mönnum kleift að eyðileggja margfalt meir
en nokkru sinni fyrr. Og að loknu síðasta stríði
tóku framsýnustu menn að gera sér Ijóst að stétta-
baráttu verkalýðs og auðvalds i veröldinni gæti
lokið með öllu voveiflegri hætti: að mannkyninu
sjálfu yrði útrýmt á jörðinni og að árþúsundir gætu
liðið unz þróun lifs skapaði slíka tegund lífvera að
nýju, ef það þá yrði nokkru sinni.
Það var hættan á kjarnorkustyrjöld með til-
heyrandi geisla-virkni og -eitrun, sem ógnaði lifi
mannkyns. Framsýnustu friðarvinir tóku þá upp
142