Réttur - 01.07.1977, Qupperneq 34

NÝLENDUPÓLITÍK
EKKI LIÐIN
UNDIR LOK
Og undarlegt þykir mér til þess að
vita, að nýlendupólitíkin, sem ætti að
vera liðin undir lok, og Norðurlönd hafa
tekið þátt í að uppræta annars staðar í
lieiminum, skuli enn vera við lýði innan
vébanda þeirra sjálfra. En samt er það nú
svo.
En þrátt fyrir allt, þrátt fyrir þær and-
stæður og mótsagnir, sem ég hér hef bent
á, á það að heita svo — og er líka svo — að
við þessar þjóðir hér á Norðurlöndum
eigum eitthvað sameiginlegt, og að við
höfum eða ættum að hafa sameiginleg
viðhorf gagnvart umheiminum og líka
að við höfum eða ættum að liafa vanda-
mál í eigin löndum okkar, sem við reynd-
um að leysa í sameiningu.
Athugum þá fyrst viðhorf okkar út á
við.
Tilraunin, sem gerð var til að koma á
norrænu varnarbandalagi, fór út nm þúf-
ur. I stað þess gerðist jrað, að ísland, Nor-
egur og Danmörk gerðust aðilar að At-
lantshafsbandalaginu, en hin urðu utan
við.
Tilraunin til að koma á norrænu efna-
hagsbandalagi — Nordek — fór líka út
um þúfur. Danmörk varð meðlimur í
Efnahagsbandalagi Evrópu, en hin ekki.
Menn hafa reyna að afsaka þennan tví-
string Norðurlanda, og skai ég ekkert
dæma um það hér.
En, jrrátt fyrir þessar afsakanir, þá get-
um við samt sem áður ekki komist fram
hjá því, að þessar staðreyndir skera nor-
rænni samvinnu mjög svo jiröngan stakk.
Við getum ekki rekið sameiginlega ut-
anríkisstefnu og við getum ekki rekið
sameiginlega efnahagsstefnu út á við —
nema að mjög takmörkuðu leyti.
Á þingum Norðurlandaráðs má varla
ræða utanríkismál og alls ekki taka al-
stöðu í jreim, jafnvel ekki þó ráðist sé á
eina af þjóðunum, eins og á íslendinga í
þorskastríðunum.
Spá mín er nú samt sú, að Danir munu
fyrr eða síðar segja sig úr Efnahagsbanda-
laginu, og Danmörk, Noregur og Island
úr Nato, eða þá að þessi bandalög leysist
upp af sjálfu sér.
Og Jrá getum við af meiri alvöru farið
að ræða um norræna samvinnu, líka sam-
vinnu í utanríkis- og efnahagsmálum út
á við — málum, sem skipta svo miklu
máli í lífi þjóða okkar, að erfitt er að
sneiða hjá þeim.
En eins og stendur eru jjetta eins kon
ar ,,leimnismál“, sem ekki má ræða upp-
hátt að minnsta kosti.
Mörgum, J^ar á meðal mér, joykir Jietta
galli á gjöf Njarðar, en við verðum sem
stendur að sætta okkur við orðna hluti til
þess að missa ekki allt norrænt samstarf
úr höndum okkar.
Það eru líka önnur ,,feimnismál“ til á
opinberum vettvangi meðal Norðurlanda
— mál, sem skipta miklu máli í norrænni
samvinnu inn á við, en má ekki tala um,
nema þú sért hálf dónalegur.
Eg sný hér aftur að málum Grænlend-
inga og Færeyinga, Jiessum ófrjálsu Jijóð-
um Norðurlanda. Sannleikurinn er sá, að
Danir ríghalda í þessar nýlendur eða hálf-
nýlendur sínar. Sannleikurinn er enn-
fremur sá, að af hreinum misskilningi
vilja finnskir, sænskir, norskir og jafnvel
íslenskir stjórnmálamenn ekki „móðga“
Dani með Joví að taka afstöðu gegn þess-
ari dönsku nýlendupólitík en með frelsis-
og sjálfstæðisviðleytni þessara Jijóða.
178