Réttur - 01.10.1979, Page 47

VALD OG JAFNRÉTTI
KJÓSENDA
Stjórnarskrármálið ætlar að verða nefnd-
um þeim, sem að því hafa starfað eftir
1944, erfitt viðureignar — og er það hart
að ekki skuli fást inn í stjórnarskrá lýð-
veldisins þau mannréttindaákvæði, sem
■slensk alþýða hefur áunnið sér allt síð-
an 1874, heldur skuli allt, nema kjör-
dæmamálið, enn sitja við hið sama og
embættismenn einvaldskonungs ákváðu
1874. En þetta er áður rætt í Rétti og skal
ekki endurtekið.1
En kjördæmamál og kosningatilhögun
eru enn orðin brýn úrlausnarefni, svo
sem eðlilegt er. Breytingar voru í þeim
málum 1933-4, 1942 og 1959, svo tími er
kominn til endurskoðunar.
Það er einkum tvennt, sem er orðið
brýnt í hugum þorra landsmanna:
1. Það er vaxandi krafa kjósenda að þeir
fái sjálfir að ráða hvaða þingmenn séu
kosnir fyrir þá á þing, en að slíkt verði
ekki sérréttindi flokksstjórna eða kjör-
dæmisráða. - Er hér um uppreisn gegn
flokksræðinu að ræða, sem oft hefur
verið misbeitt undanfarið. Ennlremur
er þetta lýðræðisleg krafa almennings.
2. Þá er það orðið óhjákvæmilegt vegna
búsetubreytingar í landinu að ger-
breyta þingmannatölu, líklega með
nýrri kjördæmaskipan. Er það einnig
lýðræðisleg mannréttindakrafa.
Þá vil ég og bæta því við, með tilliti til
reynslu undanfarinna ára, að einmitt þeg-
ar AljDÍngi verður æ meir stjórnandi efna-
hags- og framleiðslumála, Jrá er mikil
nauðsyn að haga kjördæmaskipun þann-
247