Réttur - 01.01.1983, Blaðsíða 17

N. Lenin:
Karl Marx
Lenin skrifaði þessa grein um Marx sumarið 1914 fyrir alfræðibók (lexikon)
sem þeir bræðurnir Granat gáfu út. Hann byrjaði að skrifa hana í Poronin (í
Galisinu vorið 1914 og lauk við hana í nóvember 1914 í Bern í Sviss.
Undirskrift greinarinnar var W. Iljin, vafalaust vegna hættunnar á ritskoðun
og frekari eftirgrennslan eftir höfundi.
Marx er fæddur 5. maí 1818 í Trier í
Rínarlöndum, er tilheyröu Prússum. Fað-
ir hans var málafærslumaður og gyðingur,
en snerist til mótmælendatrúar 1824. Fjöl-
skyldan var vel efnum búin og menntuð,
en ekki byltingasinnuð. Eftir að Marx
hafði lokið við menntaskólann í Trier tók
hann að stunda háskólanám fyrst í Bonn,
síðan í Berlín. Hann lagði stund á lög-
fræði, en mest á sögu og heimspeki. Hann
lauk náminu 1841 og lagði þá fram dokt-
orsritgerð um heimspeki Epikurusar.
Marx var þá enn í öllum sínum skoðunum
Hegelsinni og hugsæismaður. í Berlín
gekk hann í flokk „róttækra Hegelsinna“
(Bruno Bauer o.fl.), er reyndu að draga
ýmsar guðlausar og byltingasinnaðar
ályktanir út úr heimspeki Hegels.
Er Marx hafði lokið háskólanámi sínu,
flutti hann til Bonn til að fá þar stöðu við
háskólann. En stjórnin var afturhalds-
söm. Setti hún Ludwig Feuerbach frá
embætti 1832 og neitaði honum aftur 1836
um inngöngu í háskólann. 1841 neitaði
Húsið þar sem Marx fæddist í Trier
17