Réttur - 01.01.1976, Blaðsíða 22

KJARAHYGGJA
OG
PÓLÍTÍSK
STEFNUMÓTUN
Réttnr: Nú er verkalýðshreyfingin mjög
svo upptekin við samningagerð og kjara-
hyggjan alls ráðandi. Er verkalýðshreyfingin
ekki of hrædd við það að setja fram hreinar
kröfur um breytingar á þjóðfélaginu? Við
höfum mörg söguleg dæmi um áhrif hreyf-
ingarinnar á löggjafarvaldið, m.a. setningu
orlofslaga og laga um atvinnuleysistrygging-
ar sem hvoru tveggja náðist í kjölfar verk-
fallsátaka. Er hreyfingin ekki of rög við að
setja svona kröfur á oddinn?
Björn: Það er sjálfsagt alveg satt: Það er
kannski veikleikamerki verkalýðshreyfingar-
innar að hún hugsar ekki til nógu langs tíma;
hún er of upptekin af verkefninu eins og það
er í dag. Hún reiknar ekki út eða reynir ekki
að gera sér grein fyrir þeirri þróun sem málin
taka. Þetta leiðir auðvitað hugann að öllum
samskiptum okkar við stjórnvöld og að póli-
tískum ákvörðunum verkalýðshreyfingarinn-
ar. Að hve miklu leyti á hún að skipta sér
beint af því, sem við köllum pólitísk mál-
efni?
Ég er alveg sannfærður um það og reynsl-
an hefur kennt okkur, að það er ekki mögu-
legt til langframa að heyja árangursríka bar-
áttu fyrir hagsmunum verkalýðsstéttarinnar
öðruvísi en að verkalýðshreyfingin sé meira
eða minna pólitísk. Og auðvitað má segja og
er alveg áreiðanlegt að allar aðgerðir verka-
lýðshreyfingarinnar hafa eitthvert pólitískt
inntak í sjálfu sér. Eg held að þetta muni
fara vaxandi á næstu tímum. Menn hljóta að
leiða hugann meira að þeim pólitísku leiðum
miðað við það faglega; þær hljóta að stækka.
Það er t.d. eitt eftirtektarvert í þessu sam-
bandi, að Alþýðusambandið hefur enga
stefnuskrá. Verkalýðshreyfingin í heild hefur
enga stefnuskrá, bara lætur sér nægja að gera
sínar ályktanir á þingum og þá væntanlega
fyrir næsta kjörtímabil í hæsta lagi, stundum
skemmri tíma, fram að næstu samningum
eða svo.
Eg held út af fyrir sig að þetta sé ekki
nógu gott. Hins vegar er það ákaflega vanda-
samt að beita verkalýðshreyfingunni pólitískt
eins og hún er uppbyggð, vegna þess að við
megum ekki gera það með þeim hætti að
svipta fólkið í verkalýðshreyfingunni sínum
mannréttindum. Ekki þvinga það til stuðn-
ings við ákveðna pólitíska flokka og því um
líkt. Hreyfingin er ekki þannig uppbyggð og
ég held að hún eigi ekki að vera þannig upp-
byggð.
Réttur: En vantar ekki að verkalýðshreyf-
ingin líti nægilega stórt á sig, ætli sér stórt
hlutverk og setji sér að framkvæma hlutina?
Eða eins og þú nefndir: það vantar stefnu-
skrá!
Björn: Eg held það. Eg beitti mér fyrir
því á síðasta sambandsstjórnarfundi að það
var skipuð sérstök nefnd í tilefni af afmælis-
árinu til þess að undirbúa stefnuskrá, sem
lögð yrði fyrir næsta þing.
Hugsunin sem lá þarna að baki mínu
frumkvæði var sú, að ég held að það sé ekki
nægilegt að fá nýrri stjórn, sem kosin er til
fjögurra ára, í hendur ályktun, sem miðast
eingöngu við ástandið eins og það er dagana
sem þingið er haldið og kannski að næstu
kjarasamningum, heldur verður verkalýðs-
hreyfingin beinlínis að útvíkka starfssvið sitt.
Eg skal ekki segja, hve langt hún getur geng-
ið í þeim efnum, það er auðvitað mikið á-
22