Réttur - 01.01.1976, Blaðsíða 34

hluta af verkalýðsstéttinni. Þess vegna er
ekki eins stór hætta á að þeir gleymist þegar
fjallað er um kjaramálin. Eins og fram hefur
komið áður þá vill verkalýðshreyfingin beita
sér fyrir því að lögð verði sérstök áhersla á
að bæta kjör þeirra sem minnst bera úr bít-
um. Stundum hefur okkur miðað verulega í
áttina, en í önnur skipti hefur þetta ekki
tekist eins vel til, en ég vil þó minna á, að
bæði í samningunum 1971 og eins þeim sem
gerðir voru sl. ár var tilhneiging til þess að
hækka launin meira hjá láglaunuðum, þann-
ig að launabil hafa minnkað. Nú í þessum
samningum höfum við sett fram að við vilj-
um fá sérstakar bætur á lægstu laun. Það er
svo annað mál, að kjarakröfur ekki síst við
þau skilyrði sem nú eru, eru auðvitað aðeins
óskalisti. Þær forsendur sem marka þann
árangur sem næst hverju sinni eru annars
vegar hagfræðilega forsendan, hvernig þjóð-
arbúið stendur; staðreyndir sem við verðum
að beygja okkur fyrir og svo hins vegar aftur
hvað verkalýðshreyfingin er tilbúin til að
leggja mikið á sig til þess að ná því fram
sem hún er að berjast fyrir. Það er kannski
aldrei hægt að segja fyrr en upp er staðið
hvaða árangur næst. En hins vegar get ég
ekki neitað mér um að skjóta því hér inn í
í sambandi við þá gagnrýni sem borin hefur
verið fram á verkalýðsforustuna, að það er
nú svo í ríkari mæli en áður að fólk sé farið
að líta á þessa verkalýðsforustu eins og ein-
hvern skömmtunarstjóra sem úthluti gæðum
lífsins, en ég hefi ekki þekkt neina verka-
lýðsforustu, sem ég hefi ekki trúað út af fyrir
sig að vildi ná sem mestum árangri, því að
það liggur alveg í hlutarins eðli að forustu-
mennirnir vilja það alltaf hverjir svo sem
þeir eru.
Guðmundur: Ég tel að það eigi að vera
eitt af stefnumálum verkalýðssamtakanna að
reyna að rétta hlut gamla fólksins; kjör aldr-
aðra eiga að vera stærra og beinna baráttu-
mál verkalýðsfélaganna. En það sem markað
hefur á síðari árum dýpst spor til breytinga
á kjörum aldraðra er annars vegar samning-
urinn um lífeyrissjóðina 1969 og hins vegar
aðgerðir vinstristjórnarinnar til þess að
hækka elli- og örorkulífeyri, 1971.
Verkalýðshreyfingin verður nú að endur-
skoða afstöðu sína að því er varðar lífeyris-
sjóðina, sem jaðra við hreinan skrípaleik eins
og þeir eru. Ellilífeyrisþegarnir fara lang-
verst út úr verðbólgunni.
Eg held annars að stéttaskiptingin í þjóð-
félaginu sé að verða meiri heldur en hún var.
Ég hélt og þóttist sæmilega kunnugur í
Dagsbrún að stærsti hluti Dagsbrúnarverka-
manna væri í Bre.'ðholti og Kópavogi. Það
kemur hins vegar upp úr kafinu, að lang-
stærsti hlutinn er í gamla bænum, meiri-
hlutinn að vísu fullorðið fólk. En líka ungt
fólk, sem verður að ganga að afarkostum til
þess að hreppa lélegustu íbúðirnar, sem eru
í rauninni dýrustu íbúðirnar að verðmæti.
Hins vegar er fróðlegt að bera saman hverfi
eins og Garðahreppinn þar sem eru heilu
hektararnir án þess að finnist einn einasti
verkamaður eða verkakona eða menn úr þess-
um láglaunastéttum. Ég held að þarna sé
að myndast í þjóðfélaginu hópur sem hefur
gjörólíkan lífsstíl og lífshætti, og það er
fólk sem hefur varla peninga nema frá degi
til dags fyrir brýnustu nauðsynjum. Mér
finnst breytingin sem ég var að tala um líka
koma fram í því að mér sýnist minna um
giftingar milli starfsgreina en áður var.
En svo ég víki aðeins að láglaunahópunum
sem við vorum að tala um hér áðan þá má
ekki gleyma því að þeir menn sem nú eru
á besta aldri í verkamannafélögum hafa lagt
á sig geysilega vinnu. 1974 kom í ljós að
40% af tekjum verkamanna var fyrir yfir-
vinnu, og þá sjá allir þegar haft er í huga að
34