Réttur - 01.01.1976, Side 27

Réttur: Teljið þið þörf á því að gera á-
hlaup á valdastöðu íhaldsins í verkalýðs-
hreyfingunni?
Björn: Ef maður lítur á verkalýðssamtökin
í heild þá held ég að það sé ekki hægt að
tala um neina valdaaðstöðu íhaldsins þar, og
þar á ég sérstaklega við Alþýðusambandið.
Þeir eru með í miðstjórninni, tveir eða
kannski þrír menn; sjálfur mundi ég ekki
vilja viðurkenna nema tvo sem slíka. Okkar
verkalýðshreyfing er þannig upp byggð að
meðan verslunarmannasambandið kýs ein-
róma menn, þó íhaldsmenn séu, þá er ég
ekki alveg tilbúinn til að segja að við ætmm
að slá á hendina á þeirn í sambandi við sam-
starf að faglegum málum.
Réttur: Það sem átt var við í sambandi við
valdaaðstöðu íhaldsins í verkalýðshreyfing-
unni voru einstök verkalýðsfélög, grunnur-
inn, forsendan fyrir því að íhaldsmenn hafa
náð þeirri aðstöðu sem við vorum að tala um.
Björn: Eg álít að það sé sjálfsagt baráttu-
mál að t.d. alþýðubandalagsmenn og alþýðu-
flokksmenn í stóru félögunum til dæmis þar
sem sjálfstæðismenn hafa komið sér fyrir, að
þeir eigi að halda áfram sínum mönnum og
berjast eins og menn fyrir því að vinna sér
góðan trúnað til þess að stjórna þessum fé-
lögum. En við skulum enn muna hversu ólík
samtökin hér á landi eru þeim sem erlendis
eru til. Munurinn er geysilegur. Þar er ann-
aðhvort einn flokkur, sem er svo yfirgnæf-
andi að hann virðist ráða öllu og hann er um
leið samtvinnaður verkalýðshreyfingunni.
Þetta á við norðurlöndin og Bretland. Þar er
aðildin að samtökunum líka frjáls, en hér á
landi er raunverulega ekki um neitt frjálsræði
að ræða; menn eru bara skyldugir til þess að
vera í Alþýðusambandinu, þeir njóta ekki
almennra mannréttinda, ef þeir eru ekki í
sambandinu, og þar hangir margt á spýtunni
eins og atvinnuleysistryggingar og fjölmörg
önnur réttindi. Út úr þessu fyrirkomulagi
höfum við fengið hér á landi 100% skipu-
lagningu sem gefur okkur vissan styrk en
veikleika líka og sín vandamál. Hér á landi
erum við að reyna að halda uppi einu verka-
lýðssambandi og við höfum eiginlega fengið
löggildingu á það. Og það er erfitt fyrir slíkt
samband að neita að viðurkenna staðreyndir
um forystu í einstökum landssamböndum.
Sigurður: Eg ætlaði að taka undir þetta
með Birni. Eg held að verkalýðssinnar, hvort
sem ég á þar við Alþýðubandalagið eða Al-
þýðuflokkinn eða ýmsa smærri stjórnmála-
hópa á vinstrakantinum, verði að tala saman
í verkalýðsfélögunum og vinna að því að
koma í veg fyrir að íhaldið ráði lögum og
lofum í stórum félögum verkafólks. Og þeir
vinstrimenn, sem þegar hafa forustuhlutverk
í verkalýðshreyfingunni hljóta að reyna að
hjálpa til og leiðbeina því fólki sem berst
við íhaldið í hinum ýmsu félögum.
VIRKNI
FÉLAGSMANNA
Réttur: í framhaldi af þessari umræðu er
kannski rétt að víkja að virkninni innan
verkalýðsfélaganna. Hvað um trúnaðar-
mannanetin, hvað um félagslegt og pólitískt
starf í verkalýðsfélögunum? Gæti starfið ekki
orðið miklu meira og virkara jafnvel að ó-
breytm skipulagi samtakanna? Og síðan
mætti velta því fyrir sér hvernig á því stend-
ur að ýmiss konar félagsleg viðbrögð hafa
verið algerlega fyrir utan hina venjulegu far-
vegi í verkalýðshreyfingunni eins og heirn-
sigling sjómanna, Selfossdeilan o. s. frv.
Björn: Þetta eru vissulega athyglisverðar
27