Morgunblaðið - 09.02.2006, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 9. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FRUMVARP sem Mörður Árnason
og fimm aðrir þingmenn Samfylk-
ingarinnar hafa lagt fram á Alþingi
um dreifiveitur þýðir í raun að sú
sátt sem skapast hafði í fjölmiðla-
málinu svonefnda er í uppnámi, að
því er fram kom í máli Hjálmars
Árnasonar, formanns þingflokks
Framsóknarflokks, á Alþingi í gær.
Þingmenn Samfylkingarinnar
sögðu ekkert óeðlilegt við að þeir
legðu fram frumvörp. Í frumvarpi
þingmannanna sex er lagt er til að
settar verði reglur sem lúta að því að
fjölmiðill geti fengið dreifingu á
þeirri dreifiveitu sem hann kýs og
einnig að dreifiveitu verði gert kleift
að fá til sín það efni sem hún kýs, en
frumvarpið felur í sér breytingar á
lögum um fjarskipti.
Óeðlileg vinnubrögð
Hjálmar Árnason sagði að hann
teldi að góð þverpólitísk sátt hefði
skapast um það að vinna í samein-
ingu allra pólitísku flokkanna að
undirbúningi frumvarps um fjöl-
miðla. Fyrsti fundur svonefnds fjöl-
miðlahóps lögfræðinga hefði verið í
fyrradag en um hópinn hefði ríkt
þverpólitísk sátt. Nú hefðu fulltrúar
Samfylkingarinnar „farið fram úr
hinni þverpólitísku sátt og flutt í eig-
in nafni, hluta af þeim tillögum sem
fjölmiðlahópurinn hafði unnið,“
sagði Hjálmar.
Fleiri þingmenn tóku í svipaðan
streng og Hjálmar. Magnús Þór
Hafsteinsson, þingmaður Frjáls-
lyndra, sagði fyllilega réttmætt að
gera athugasemd frumvarpið sem
þingmenn Samfylkingarinnar hefðu
lagt fram. „Ég sat sjálfur í fjölmiðla-
nefndinni. Það sem fjallað er um í
þessu frumvarpi er eitt af aðalmál-
unum sem fjölmiðlanefndin fjallaði
um á sínum fundum. Þetta var
kannski mikilvægasti hlutinn af
þeirri sátt sem náðist, að við vorum
sammála um að það ætti að setja
reglur um dreifiveitur,“ sagði Magn-
ús Þór, sem segir samfylkingarþing-
mennina hafa tínt bestu bitana úr
fjölmiðlaskýrslunni.
Kolbrún Halldórsdóttir, þingmað-
ur Vinstri grænna, sagði að sér hefði
brugðið í brún þegar hún sá að frum-
varpið. „Mér þótti líkt og Magnúsi
Þór Hafsteinssyni að mér vegið,“
sagði Kolbrún. Hún hefði hringt í
formann Samfylkingarinnar og látið
óánægju sína í ljós.
Sérkennilegar athugasemdir
Kristján L. Möller, þingmaður
Samfylkingar, tók til máls og sagði
sérkennilegt að sett væri ofan í og
gerðar athugasemdir við frumkvæði
Marðar Árnasonar og fleiri þing-
manna Samfylkingar.
Mörður Árnason sagðist fagna
hinum ákafa stuðningi sem þing-
heimur hefði sýnt við frumvarp sex
þingmanna Samfylkingarinnar, og
uppskar við þetta hlátur úr þingsal.
Mörður sagði að frumvarpið væri að
sjálfsögðu flutt með tilvísun til fjöl-
miðlanefndarinnar, hvergi væri
reynt að fela það. Hins vegar væri
frumvarpið sjálft auðvitað frá flutn-
ingsmanni og meðflytjendum hans.
Frumvarp Samfylkingar um breytingar
á fjarskiptalögum rætt á Alþingi í gær
Þverpólitísk sátt
í fjölmiðlamáli
sögð í uppnámi
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
ÁRNI Magnússon félagsmálaráð-
herra segir það ekki koma til greina
af sinni hálfu að selja eða leggja nið-
ur Íbúðalánasjóð. Þetta kom fram í
svari ráðherra við fyrirspurn Guð-
laugs Þórs Þórðarsonar, þingmanns
Sjálfstæðisflokks, en hann var máls-
hefjandi í umræðum um Íbúðalána-
sjóð sem fram fóru utan dagskrár á
Alþingi í gær.
Fram kom hjá Guðlaugi Þór að
hann teldi að hægt væri að ná þeim
félagslegu markmiðum sem stjórn-
völd hefðu sett í húsnæðismálum án
þess að halda úti ríkisbanka sem
veitti húsnæðislán. Benti hann með-
al annars á að sala ríkisbankanna
hefði gengið vel og öllum væri nú
ljós fáránleiki þess að ríkið ætti
banka. Gallinn væri hins vegar sá að
ríkið ætti enn banka á húsnæðis-
markaði og vísaði þar til Íbúðalána-
sjóðs. Varpaði hann þeirri spurn-
ingu til félagsmálaráðherra hvort til
stæði, í ljósi breyttra aðstæðna á
markaði, að breyta þessu fyrir-
komulagi.
Árni Magnússon félagsmálaráð-
herra sagði í svari sínu að þróun
mála á íbúðalánamarkaði hefði verið
hröð að undanförnu. Bankarnir
hefðu náð miklum árangri í mark-
aðssetningu sinni á íbúðalánum en
hætta væri á því að einn stór aðili
gæti ráðið þróun mála á íbúðalána-
markaði. „Ákveðnar vísbendingar
eru um að sú þróun sé nú þegar að
eiga sér stað. Möguleikar banka á
hagstæðri fjármögnun ráðast að
miklu leyti af stærð þeirra og mark-
aðshlutdeild,“ sagði Árni.
Taka verður mið af
aðstæðum á hverjum tíma
Hann kvaðst, líkt og fleiri ráð-
herrar, hafa fagnað því að fleiri fjár-
mögnunarmöguleikar stæðu nú al-
menningi til boða. Það væri þó ekki
þar með sagt að ekki væri lengur
þörf fyrir aðkomu ríkisins á hús-
næðislánamarkaði. „Í mínum huga
er meginhlutverk ríkisins að sjá til
þess að markmið laga um húsnæðis-
mál verði uppfyllt og að öllum lands-
mönnum sé tryggður aðgangur að
ódýru fjármagni til húsnæðisöflun-
ar, óháð efnahag eða búsetu,“ sagði
Árni, sem sagði að taka yrði mið af
aðstæðum á hverjum tíma.
Rætt um Íbúðalánasjóð utan dagskrár
Kemur ekki til
greina að selja eða
leggja sjóðinn niður
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
ÍSLENSK kona, Þórhildur Vals-
dóttir, var ein af 400 fallhlíf-
arstökkvurum sem settu nýtt
heimsmet í hópstökki í Taílandi í
gær með því að mynda risavaxið
snjókorn í rúmar fjórar sekúndur í
frjálsu falli. Þórhildur er hluti af
heimsliðinu svokallaða í fallhlíf-
arstökki, sem setti metið í gær.
Þórhildur, eða Ditta eins og hún
er alltaf kölluð, hefur verið í
norska landsliðinu í fallhlífarstökki
undanfarin ár, og fór ásamt fé-
lögum sínum í landsliðinu til þess
að taka þátt í tilraun heimsliðsins
til að slá heimsmetið, en alls tók
fólk frá 31 landi þátt í henni.
Þórhildur var að vonum ánægð
með árangurinn þegar Morg-
unblaðið náði sambandi við hana
eftir stökkið.
Fallhlífarstökkvararnir 400
stukku út úr fimm Herkúlesflug-
vélum taílenska flughersins sem
flugu í fylkingu í 24 þúsund feta
hæð, sem eru um 7,3 km, og sagði
Þórhildur að þeir hafi haft um 90
sekúndur til þess að tengjast og
dreifa úr sér aftur áður en fallhlíf-
arnar voru opnaðar.
„Þetta heimsmet á eftir að
standa lengi,“ segir Þórhildur.
Ástæðan er sú að það er afar erfitt
að fá flugvélar og flugmenn sem
geta ferjað svo marga fallhlíf-
arstökkvara svo hátt upp, en taí-
lenski flugherinn stóð straum af
öllum kostnaði við flugferðirnar,
og þjálfun flugmannanna fyrir þær.
Taílenski flugherinn hefur stutt
dyggilega við heimsmetstilraunina,
en það er gert til að heiðra Bhumi-
bol Adulyadej, konungs Taílands,
en hann fagnar í ár 60 ára valdaaf-
mæli sínu.
Þórhildur sagði að gerðar hafi
verið samtals átta tilraunir til að
slá metið áður en það tókst. Munaði
litlu að allt gengi upp í öðru stökk-
inu í gær, þegar 399 náðu að
mynda snjókornið risavaxna, en
það var ekki fyrr en í þriðju til-
rauninni í gær sem allt gekk að
óskum og allir náðu að tengjast
snjókorninu.
Allt er æft á jörðu niðri fyrir
stökkið, en Þórhildur segir að þar
vanti þriðju víddina, hæðina, og því
virki þær æfingar aðeins takmark-
að. Gríðarlega skipulagningu þarf
til að slá metið, en Þórhildur segir
að hinar raunverulegu hetjur gær-
dagsins séu flugmenn Herkúlesvél-
anna fimm, enda gríðarlega erfitt
að halda þéttri fylkingu slíkra véla
í 24 þúsund feta hæð.
Endurtaka leikinn í dag
Fallhlífarstökkvararnir voru í
rauðum, bláum og hvítum bún-
ingum, en það eru litirnir í taí-
lenska þjóðfánanum. „Við byrjum á
því að mynda miðpunktinn, og svo
þurfa allir að finna sína stöðu til
þess að fá heimsmetið viðurkennt,“
segir Þórhildur. „Flugvélarnar
fljúga á 250–300 kílómetra hraða á
klukkustund svo maður kastast al-
veg út úr flugvélinni. Það þýðir líka
að fjarlægðin milli þeirra sem
stökkva fyrst og þeirra sem
stökkva síðast er ótrúleg.“
Þegar stökkvararnir eru komnir
niður í 7.500 feta hæð, 2,3 km,
þurfa þeir að dreifa sem mest úr
sér áður en þeir opna fallhlífarnar,
til þess að forða því að þær flækist
saman eða stökkvarnir rekist hver í
aðra.
Heimsmethafarnir fá ekki mikla
hvíld eftir afrek gærdagsins, því
reiknað er með því að taka á loft
aftur í dag til þess að endurtaka
leikinn fyrir taílensk fyrirmenni
sem völdu daginn til að koma og
fylgjast með stökkinu og flugi
Herkúlesvélanna.
Íslenskur fallhlífarstökkvari meðal 400 sem settu heimsmet
„Á eftir að standa lengi“
Þórhildur Valsdóttir fallhlíf-
arstökkvari.
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
SÉRFRÆÐINGAR, sem hafa að
beiðni Vegagerðarinnar farið yfir
fyrirliggjandi rannsóknargögn
vegna hugmynda um veggöng milli
lands og Eyja, telja að ef göngin
yrðu boruð að stórum hluta með
jarðgangaborvél af fullkomnustu
gerð gæti heildarkostnaður orðið um
70 milljarðar króna. Ef um tvenn
samsíða göng yrði að ræða, vegna
öryggissjónarmiða, þá gæti kostn-
aðurinn orðið um 100 milljarðar
króna.
Í skýrslunni, sem þeir Eivind
Grøv, Björn A. Harðarson og And-
ers Beitnes gerðu, kemur fram að
jarðeðlisfræðilegar rannsóknir Ís-
lenskra orkurannsókna (ISOR) hafi
fyrst og fremst beinst að hugs-
anlegri gangaleið í bergi frá Heima-
ey og í beina línu til norðnorðausturs
að landi og komið upp á vest-
anverðum Landeyjasandi. Um er að
ræða 18,1 km löng göng í bergi milli
Eyja og lands, með gangamunna í
Hánni á Heimaey og í landi um 1 km
vestan við bæinn Kross á Land-
eyjasandi. Göng af þessari lengd
yrðu þriðju lengstu neðansjáv-
argöng í heiminum og þau lengstu
neðansjávar fyrir almenna umferð.
Í skýrslunni segir m.a. að út frá
fyrirliggjandi gögnum megi áætla að
gangaleiðin frá Heimaey yrði í mó-
bergsmyndun Vestmannaeyja á
fyrstu 5–8 km. Við borun og dælu-
prófanir í borholum í Heimaey hafi
orðið vart við mikinn leka í þessari
jarðmyndun. Jarðgöngin myndu
hugsanlega fara niður úr móbergs-
sökkli Vestmannaeyja á hluta leið-
arinnar og niður í þykk sjávarsetlög
sem þar eru undir. Lítið sé vitað um
eiginleika þessara setlaga.
Segja sérfræðingarnir að þessar
jarðfræðilegu aðstæður séu afar
ólíkar þeim sem séu í öllum veg-
göngum hér á landi þar sem mun
eldri, þéttari og reglulegar hraun-
lagasyrpur séu ríkjandi og göng
liggi oft um mjög langan veg í sömu
hraunlögum. Líklegt sé að einhver
kvikuinnskot/eldvörp séu á þessum
hluta leiðarinnar og líklegt sé að
Sandagrunn sé rofið eldvarp. Gerð
jarðlaga í og við slík eldvörp geti
verið mjög margbreytileg og al-
mennt ekki hagstæð til jarð-
gangagerðar. Segulmælingar á
Landeyjasandi bendi til þess að und-
ir sandinum geti einnig verið kviku-
innskot eða ung og rofin eldvörp.
Þá hafi enginn berggrunnur fund-
ist nálægt yfirborði á austanverðum
Landeyjasandi frekar en í fyrri
mælingum. Þetta þýði að gera þurfi
800–1.000 metra langa rennu eða
göng í gegnum þetta lausa set.
Takmörkuð vitneskja
„Af ofangreindu er ljóst m.a. að
takmörkuð vitneskja liggur fyrir um
jarðfræðilegar aðstæður á hugs-
anlegri gangaleið. Ljóst er að ef far-
ið verður í verkhönnun á jarð-
göngum milli lands og Eyja þurfa að
koma til afskaplega umfangsmiklar
og kostnaðarsamar rannsóknir sem
vart myndu eiga sér hliðstæðu.
Út frá þeim takmörkuðu upplýs-
ingum sem fyrir hendi eru má þó
gera ráð fyrir að jarðfræðilegar að-
stæður með tilliti til jarðgangagerð-
ar séu erfiðar a.m.k. á stórum hluta
leiðarinnar og mjög breytilegar, sér-
staklega í móbergsmynduninni næst
Eyjum og í og við hugsanleg kviku-
innskot/eldvörp á gangahlutanum
nær fastalandinu. Helstu áhættu-
þættir í gangagreftrinum eru mjög
laust berg, mikið innrennsli vatns
(jarðsjávar) og jafnvel jarðhiti,“ seg-
ir í skýrslunni.
Þá segir í skýrslunni að á þessu
stigi málsins sé ekki talið skyn-
samlegt að reikna með hefðbundinni
aðferð við gangagröftinn, þ.e. borun
og sprengingum. Aðstæður séu tald-
ar geta verið svo erfiðar, a.m.k. á
hluta gangaleiðarinnar, að hefð-
bundin graftaraðferð myndi ekki
ráða við verkið. Miklu frekar sé tal-
ið, á þessu stigi málsins, að gang-
aborun með sérútbúinni borvél fyrir
borun í góðu og lélegu bergi, sé betri
aðferð og mun öruggari.
Sérfræðingar á vegum Vegagerðarinnar hafa farið yfir rann-
sóknargögn vegna vegganga til Vestmannaeyja
Kostnaður við göng til Eyja
talinn vera um 70 milljarðar
Morgunblaðið/RAX