Morgunblaðið - 03.08.2006, Side 33

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. ÁGÚST 2006 33
MINNINGAR
✝ Lilja Árnadóttirfæddist í Holts-
múla í Landsveit 16.
ágúst 1926. Hún and-
aðist á heimili sínu í
Smáratúni 19 á Sel-
fossi 25. júlí síðastlið-
inn. Foreldrar henn-
ar voru Ingiríður
Oddsdóttir (1887–
1937) og Árni Jóns-
son (1896–1995).
Systkini Lilju voru
átta og ein stjúpsyst-
ir. Þrjú þeirra eru
látin. Systkinin eru: Oddur (f.
1921), Jóna Gíslunn (f. 1922), Inga
Guðrún (f. 1923, d. 1999), Guð-
munda (f. 1924), Ingibjörg (f. 1925),
Ágúst (f. 1927, d. 1930), Ágúst (f.
1930) og Þorsteinn (f. 1949, d.
2004), stjúpsystir Helga (f. 1945).
Fyrri eiginmaður Lilju hét
Sveinn Unnsteinn Jónsson (f.1924,
d.1963). Þau skildu. Sonur þeirra
var Ingólfur Árni (f. 1947, d. 2002)
maki Svana Sigtryggsdóttir (f.
1953). Börn þeirra: Ólafía Rós-
björg (f. 1974), Unnsteinn Fannar
(f. 1975), Jón Loftur (f. 1980), Guð-
björg Lilja (f. 1985).
Eftirlifandi eiginmaður Lilju er
Loftur Jóhannsson
(f. 1923). Börn þeir-
ra:eru: 1) Jónína (f.
1949), maki Haukur
Stefánsson (f. 1953).
Börn: Lilja (f. 1972),
Ómar Örn (f. 1983),
Pálmi Freyr (f.
1987). 2) Jóhann
Bjarni (f.1950), maki
Elfa Eyþórsdóttir (f.
1952). Börn: Björg-
vin (f. 1972), Svan-
laug (f. 1980), Birkir
(f. 1983), Harpa (f.
1986). 3) Gíslunn (f. 1952), maki
Hermann Bragason (f. 1950). 4)
Heimir Sæberg (f. 1959), maki
Stefanía María Sigurðardóttir (f.
1954). Börn: Ívar (f. 1973), Jóhanna
Lúvísa (f. 1978), Álfheiður Björk (f.
1983), Bjarki Reyr (f.1988).
Lilja fór eftir barnaskóla í
Reykjaskóla í Hrútafirði. Hún
fluttist síðan til Reykjavíkur en
fluttist 1952 að Ljósafossi í Gríms-
nesi og bjó þar í 39 ár. Þá fluttist
hún á Selfoss og bjó þar til dauða-
dags.
Lilja verður jarðsungin frá Sel-
fosskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
Elsku fallega amma mín. Fréttirn-
ar af andláti þínu komu mér mjög á
óvart. Það er einhvern veginn þannig
að þeir sem eru manni kærir eru
ódauðlegir í okkar augum. Þú varst
alltaf að. Garðurinn þinn var þér kær
og síðast þegar við komum til þín þá
sýndirðu okkur stolt rósirnar þínar og
gullregnið. Þú máttir líka vera stolt,
hann er fallegur og vel hirtur. Hann-
yrðir voru líka þitt líf og yndi og við
eigum öll eitthvað fallegt eftir þig.
Handavinnan þín prýðir einnig nokkr-
ar kirkjur landsins þar sem þú hefur
ýmist heklað eða saumað út altaris-
dúka.
Þú lést fátt stoppa þig. Ég man eftir
einu skipti sem þú komst norður í hey-
skapinn til okkar að þú rifbeinsbrotn-
aðir. Eftir að þú varst búin að fara til
læknis og fá umbúðir vildir þú halda
áfram í heyinu en pabbi og mamma
tóku það ekki í mál og keyrðu þig
heim. Þú áttir samkvæmt læknisráði
að hvíla þig. Þegar við komum heim í
kaffi þá stóðst þú við eldavélina og
bakaðir pönnukökur. Fyrst þú fékkst
ekki að taka þátt í heyskapnum þá
bara varðstu að gera eitthvað annað.
Að setjast niður og hvíla þig var ekki
inni í myndinni.
Það var alltaf gaman að koma til þín
og afa á Ljósafoss. Garðurinn, vatnið,
bókaherbergið og háaloftið voru gim-
steinar í augum lítillar stúlku. Það var
líka alltaf skemmtilegt að fá ykkur afa
í heimsókn norður. Þú varst alltaf með
eitthvað á prjónunum og smitaðir mig
af áhuga. Eina páskana sem þið afi
komuð norður var alveg blindhríð all-
an tímann og þá sátum við, ég og þú,
og prjónuðum. Úr þessu varð heil
peysa sem þú settir saman fyrir mig.
Þegar kom að hannyrðum gerðir þú
hlutina alltaf fallega og með reisn. Þú
varst tilbúin að deila þekkingunni með
þér og ég var búin að læra harðangur
og sitthvað fleira. Það voru fleiri
kennslustundir eftir en svona er þetta
víst. Það var okkur mikill missir fyrir
fjórum árum þegar pabbi minn dó en
ég er þess fullviss að hann hafi tekið á
móti þér.
Elsku afi, missir okkar allra er mik-
ill en þinn mestur. Minning ömmu
mun lifa í huga okkar allra.
Þín
Ólafía (Lóa).
Elsku hjartans amma mín er látin.
Þú fórst svo óvænt. Ég kom heim
frá Grikklandi og frétti að þú værir
horfin úr lífi mínu. Amma mín, ég var
bara ekki tilbúin að kveðja þig!
Þú varst sú kona sem ég leit einna
mest upp til. Þú varst ein sú fallegasta
kona sem ég þekki og þú varst líka
einstaklega hæfileikarík og vandvirk í
öllum mögulegum hannyrðum og sú
albesta húsmóðir sem ég veit um. Það
hefur alltaf allt verið hreint og strokið
á heimilinu ykkar og útsaumaðir púð-
ar og myndir upp um alla veggi.
Þú varst alltaf svo hress og fjörug.
Alltaf tilbúin með hlaðborð af kökum
og kræsingum þegar við komum í
heimsókn. Brúntertan þín var alveg
einstök og Gabríel borðar enga aðra
kæfu en þína svo ekki sé minnst á flat-
kökurnar, þegar maður hefur smakk-
að þínar flatkökur þá eru þessar úr
búðunum eins og pappaspjöld.
Amma mín, þú hefur kennt mér svo
margt, öll handavinnan sem þú
kenndir mér í gegnum tíðina og auð-
vitað flatkökurnar góðu og svo það
sem ég minnist þín einna helst fyrir er
góða skapið. Einhvern tímann kom ég
til ykkar afa og var í slæmu skapi. Þú
spurðir af hverju ég væri að eyða
orkunni í svoleiðis vitleysu. Þetta lýsti
þér alveg, þú varst þarna að baka og
þrífa eldhúsrúðuna á sama tíma og
þér fannst vont skap vera sóun á tíma
og óþarfi að eyða orku í svoleiðis vit-
leysu.
Ég kveð þig, elsku amma mín, með
miklum trega og söknuði en ég hugga
mig við að þú gast bakað, prjónað,
saumað og heklað alveg fram á síð-
asta dag. Það var þín ástríða í lífinu.
Ég á svo ótal margar minningar
um þig og afa og allar ljúfu stundirnar
á Ljósafossi þar sem ég naut þeirra
forréttinda að eyða æskunni að miklu
leyti.
Elsku amma mín, ég brosi og gleðst
yfir öllum þessum stundum því þar er
ég rík.
Takk fyrir allt og Guð geymi þig.
Þín nafna,
Lilja.
Lilja Árnadóttir var góð kona og
glæsileg. Ég var svo heppin að vera
tengdadóttir hennar um fimm ára
skeið og við vorum góðar vinkonur
þrátt fyrir 26 ára aldursmun. Lilja var
mikil hefðarkona, ávallt fín til fara og
hafði ótrúlega lítið fyrir hlutunum,
hristi t.d. fram úr erminni fínustu
veislur fyrir gesti Landsvirkjunar á
Írafossi, þegar hún var í forsvari fyrir
mötuneytið á staðnum. Hún var gædd
mörgum góðum kostum, t.d. var hún
dásamlega skilningsrík. Mér dettur í
hug þegar Gilla dóttir hennar og jafn-
aldra mín kom heim úr verslunarferð
til London, líklega árið 1972 með full-
ar töskur af hátískuvarningi og ég
horfði löngunaraugum á allt þetta fí-
nerí. Þetta sá Lilja, dreif í því að
keypt var efni og svo saumaði hún á
mig flottasta dress, sem ég hef eign-
ast fyrr og síðar. Það lék nefnilega allt
í höndunum á henni, hún saumaði,
bróderaði, prjónaði, flosaði og hann-
aði fínustu hluti. Svo átti hún til ótrú-
legt hugmyndaflug eins og að hekla
mottur úr umbúðum utan af mjólk.
Alveg satt. En stundum fór hún svo-
lítið illa með mig. Við eigum sama af-
mælisdag með líkt skap og stundum
vorum við alls ekki sammála. Ef mikið
kapp hljóp í umræður og ég varð að
sannfæra hana um að ég hefði rétt
fyrir mér, þá brosti hún sínu blíðasta
brosi og sagði: „Gunna mín, þú mátt
bara ráða þessu.“ Auðvitað varð ég al-
veg mát, en hvað gat ég gert annað en
að reyna aftur seinna.
Lilja var þessi myndarlega hús-
móðir, sem átti ávallt fullt búr matar
og voru þar þrír réttir fyrirferðar-
mestir , þ.e. brúntertur, flatkökur og
kleinuhringir. Reyndar kunni hún
líka að búa til majónes, sem var mjög
vinsælt, ekki síst með köldum sviðum
og silungnum, sem Loftur sótti í Sog-
ið. Einu sinni fórum við Lilja saman
til Kanarí ásamt Björgvin syni mín-
um, sem þá var sex ára gamall og er
fyrsta barnabarn Lilju og Lofts. Hún
tilkynnti mér í upphafi ferðar að hún
ætlaði ekki að borða gjaldeyrinn sinn,
en þetta var á þeim tímum að gjald-
eyrir var skammtaður og stórmál að
komast yfir spænska peseta. Hún
hafði því með sér flatkökur, slátur og
kleinuhringi, sem entust okkur þrem-
ur í heila viku! En Lilja kom heim úr
þessu ferðalagi með glæsta muni og
gjafir handa allri fjölskyldunni.
Lilja átti líka til endalaust umburð-
arlyndi, eins og þegar ég átti að elda
sunnudagsmatinn heima á Ljósó og
lambahryggurinn soðnaði í ofninum í
stað þess að stikna. Þá ræskti Loftur
sig lítillega, en borðaði hrygginn
pollrólegur og Lilja sagði að þetta
yrði bara betra næst.
Var ég búin að nefna húmorinn
hennar? Hún sá spaugilegu hliðina á
hlutunum og mér er minnisstætt,
þegar þeir feðgar Loftur, Jói og
Heimir komu gangandi saman yfir
túnið á Ljósó, allir með nákvæmlega
sama þúfnagöngulagið, þá sátum við
Lilja við eldhúsgluggann og grétum
úr hlátri.
Þetta eru allt saman ljúfar minn-
ingar og góðar, en hjartagæska henn-
ar átti sé engin takmörk. Eftir að við
Jóhann sonur hennar skildum, átti
Björgvin sonur okkar ávallt skjól hjá
Lofti og Lilju og heimili þeirra á
Ljósafossi var hans annað heimili ár-
um saman. Þetta er það besta sem
nokkur manneskja hefur gert fyrir
mig og ég kveð Lilju vinkonu mína og
fyrrverandi tengdamóður með sökn-
uði og votta Lofti og allri fjölskyld-
unni mína innilegustu samúð.
Guðrún Sigurgeirsdóttir.
Dökkhærð og með hlýlegt bros.
Þannig mun ég ætíð minnast Lilju
Árnadóttur, eða Lilju í Smáratúninu
eins og við systkinin kölluðum hana.
Það eru engar ýkjur þegar ég segi
að Lilja var ofsalega góð kona. Og
hjálpsöm var hún með eindæmum.
Ég veit ekki hvað hún hefur eiginlega
gert við margar buxur fyrir pabba!
Manni þótti vænt um Lilju frá fyrstu
kynnum. Það var ekki annað hægt en
að þykja vænt um þessa fallegu konu.
Alltaf var jafngaman að spjalla við
Lilju, enda ótrúlega hress miðað við
aldur. Manni fannst maður frekar
vera að spjalla við jafnaldra sinn en
eldri konu.
Ég man þegar ég sagði Lilju frá
óléttunni minni. Það var einn föstu-
daginn í september þegar ég var að
gera helgarinnkaupin í Bónus. „Til
hamingju,“ sagði hún og kyssti mig og
faðmaði. „Ég ætla strax að fara að
prjóna teppi handa barninu,“ sagði
hún. Hún stóð heldur betur við það.
Þegar Dýrleif Nanna fæddist sendi
hún henni alveg ofsalega fallegt og
vandað teppi, sem greinilega hafði
verið lögð mikil vinna í. Lilja var
hannyrðakona mikil og voru hæfileik-
ar hennar vel þekktir. Lilja bað mig
um að gefa sér mynd af Dýrleifu
Nönnu á teppinu fallega en því miður
kom ég því aldrei í verk og sé mikið
eftir því núna. Maður virðist stundum
halda að fólk sé eilíft.
Ég sá Lilju síðast í maí. Ég var úti
að labba með barnavagninn og ákvað
að kíkja til hennar og sýna henni af-
kvæmið mitt. Reyndar kíkti ég ekki
inn en spjölluðum við þess í stað í dá-
góða stund saman á tröppunum. „Þú
kíkir næst inn í kaffi,“ sagði hún þeg-
ar við kvöddumst. „Já,“ sagði ég en
óraði ekki fyrir því að það yrði ekkert
„næst“. Ég rukka þig um kaffið næst
þegar ég sé þig, Lilja mín.
Fjölskyldu Lilju og öðrum aðstand-
endum votta ég mína dýpstu samúð.
Jóhanna Sigríður Hannesdóttir.
LILJA
ÁRNADÓTTIR
ingin um hamingjuna – og aðstæður
Benedikts Björnssonar voru aldrei
slíkar að það þvældust fyrir honum
efnin eða veraldarframinn. Reyndar
held ég að menntastörf hefðu geðj-
ast honum betur en verkamennsk-
an sem hann hafði lengstum af
framfæri sitt. Þess var ekki kostur
á sínum tíma. Hitt er víst um
Benna að hann lifði heilu lífi – og að
lokum skilur hann eftir sig bjarta
minningu hjá okkur sem vorum svo
heppin að kynnast honum. Við
Linda sendum Birnu Dís samúðar-
kveðjur, Magnþóru sambýliskonu
Benedikts, Þórdísi (Lóu) fyrri konu
hans, niðjum öllum og góðum vin-
um sem í dag fylgja honum til graf-
ar.
Mörður Árnason.
Bernskuminningar eru sterkar í
hugum flestra. Sumar eru góðar
aðrar ekki. Þegar Benedikt Bjarni
er nú fallinn frá í hárri elli ferðast
hugurinn aftur í tímann, einkum til
þeirra stunda sem maður átti á
Þorbergsstöðum í Dölum vestur
sem barn í sumardvöl á árum síðari
heimsstyrjaldarinnar. Minningarn-
ar frá þeim sumrum hafa alla tíð
verið með þeim ljúfustu á lífsleið-
inni. Þar dvaldi ég hjá móður hans,
ekkjunni Hólmfríði, móðursystur
minni, og nokkrum börnum hennar
í einstaklega góðu atlæti. Það var
þó ekki byggt á veraldlegum auði.
Ljúfmennskan og ástríkið var ein-
stakt.
Þorbergsstaðir var hið stóra ætt-
arsetur. Íbúðarhúsið tvær hæðir
með kjallara byggt af forföðurnum
Kristjáni Tómassyni, hreppstjóra
og Dannebrogsmanni, á fyrstu ár-
unum eftir 1900 á bæjarhólnum
með útsýni vítt og breitt um Dalina
og út á Hvammsfjörðinn.
Benedikt var einn af máttarstólp-
um móður sinnar við sveitastörfin.
Nú er hann fallinn frá, sá síðasti af
fullorðna fólkinu á Þorbergsstöðum
frá mínum dvalarstundum. Hann
var sem og systkini hans öll sjö
góðum gáfum og hæfileikum gædd-
ur til munns og handa. Efnaleysi
kom í veg fyrir skólagöngu umfram
þá takmörkuðu og stuttu kennslu
sem þá bauðst til sveita. Hann var
hagleiksmaður og notaði þá hæfi-
leika sína fram eftir ævi við ýmis
störf, einnig eftir að hann flutti til
Reykjavíkur. Í minni manns er þó
eigi síður hið andlega atgervi. Hann
var skáldmæltur vel og orti vísur
um menn og málefni frá unga aldri.
Máski hafa hann og systkini hans
orðið fyrir einhverjum áhrifum frá
Símoni Dalaskáldi, en hann ferðað-
ist á milli bæja og orti þá um heim-
ilisfólkið eins og móður mína og
Hólmfríði, móður Benedikts, og
þeirra systkini. Benedikt samdi ljóð
í tilefni afmæla og ferminga og
fleiri merkisatburða í lífi fólks, en
einnig af öðru tilefni. Falleg ljóða-
bók hefur verið gefin út með
nokkru af því, sem hann hefur sam-
ið. Þegar haldin var mikil og fjöl-
menn hátíð Þorbergsstaðaættarinn-
ar hinn 29. apríl 1990 á Hótel
Íslandi, samdi hann hátíðarljóð,
Þorbergsstaðabrag. Það var þunga-
miðjan í dag- og söngvaskránni.
Þar segir hann í öðru erindinu: „Og
kannski Ása (Egilsdóttir) og Krist-
ján gamli (Tómasson) hafi / kynngi-
magnað það sem í oss býr.“ Í lok
síðasta erindis segir Benedikt: „Og
Þorbergsstaðir, það er okkar miðja,
/ við þeirra vegna stöndum hér í
dag.“
Já, það var svo sannarlega mann-
bætandi að vera í návist Benedikts,
hlusta á hans lágróma og blíðu rödd
tjá skýra hugsun með meitluðum
orðum þess, sem hefur heimspeki
og sálfræði numið í faðmi fjalla og
sveita og skóla lífsins. Brosið hans
og glettni í andlitsdráttum fylgdi
orðum hans, stundum tvíræðum og
stundum blönduðu háði með hans
hægláta fasi. Reiddist Benedikt
aldrei? Því get ég ekki svarað ját-
andi úr minningabrunni mínum. En
háðskur gat hann verið og flengdi
menn stundum með þeim hætti.
Benedikt var söngmaður góður
og oft sungu þau systkin af hjart-
ans list og þá ekki síst ef Hildir
hennar Rögnu systur hans var ná-
lægur. Þurfti þá ekki endilega
brennivínstár að vera komið í kaffi-
bollana eins og títt var í sveitinni,
þegar bændur af öðrum bæjum
komu í heimsókn.
Benedikt frændi er fallinn frá
einn af fáum í ættinni sem hafa náð
svo háum aldri. Hann skilur eftir
sig bjartar minningar. Blessuð sé
minning hans.
Grétar Áss.
Okkar fyrstu minningar frá því
við vorum börn á Klapparstígnum
eru tengdar Benna frænda, móð-
urbróður okkar. Hann starfaði í
mörg ár við fyrirtæki foreldra okk-
ar, Ágúst Ármann, þar sem hann
gekk alltaf undir nafninu „Bensi
stóri“. Benni frændi var alltaf í
góðu skapi og alveg einstaklega
barngóður og fengum við systkinin
að njóta þess ómælt. Aldrei þreytt-
ist hann á að taka okkur í kleinu,
fara í sjómann eða slag og alltaf
unnum við hann með einhverjum
óskiljanlegum hætti og hann alltaf
jafnhissa.
Einu sinni fengum við systkinin
þá stórsnjöllu hugmynd að fá hann
til að tæma pínulitla útikompu sem
við ætluðum að nota sem leiksvæði.
Að sjálfsögðu féllst Benni frændi á
það en átti sú kompa eftir að draga
dilk á eftir sér. Að kompunni feng-
inni slettist eitthvað upp á vinskap
okkar systkinanna og hertók syst-
irin kompuna og að sjálfsögðu tók
Benni málstað litla bróður. Í meira
en 50 ár hefur þetta alltaf verið
rætt er við hittumst og er niður-
staðan alltaf sú sama að systirin er
og verður alltaf „kompuplatarinn“.
Í einni af vísum hans orti hann eft-
irfarandi:
Í kompunni litlu var ljómandi gaman
því leikföngin voru af margs konar tagi.
Þar lékum við Gústi okkur gjarnan saman
í glaðværð og ágætu samkomulagi.
Við vorum svo til á sama aldri
og sameignarbúið í friði við höfðum
uns platarinn kom með göróttum galdri
hann ginnti okkur báða með lævísum
brögðum.
Þá urðum við reiðir og hugðum á hefndir
með herópi blésum í vonskunnar glæður
Það var mikið um áform en minna um
efndir
því megum við lifa sem þjáningarbræður.
Menn eru vafalaust misvel gerðir
og máski eru sumir fáum til þægðar
en kompuplatrinn kölluð hún verður
nema komi hún á hnjánum og biðji sér
vægðar.
Benni frændi orti mikið um æv-
ina þar sem hann var einstaklega
hagmæltur og gaf hann út ljóðabók-
ina „Frá æsku til elli“ á áttræð-
isafmælinu sínu. Stuttu eftir að
hann sendi okkur vísuna um
„Kompuplatarann“ sendi hann
sjálfum kompuplataranum þessa
vísu:
Skrýtið er það, Arndís mín,
eins og þú hefur platað mig
hvað ég hugsa hlýtt til þín
og hvað mér þykir vænt um þig.
Bensi stóri var mjög góður
bridgespilari og leiddi hann ásamt
bræðrum sínum Kristjáni og Magn-
úsi, fyrirtækið Ágúst Ármann, til
sigurs í nokkrum bridgekeppnum
fyrirtækja.
Eftir að Bensi stóri gerðist eldri
borgari fór hann að „dunda“ sér
við, eins og hann orðaði það, að
gera upp gömul húsgögn. Þau eru
ófá húsgögnin sem hann gerði upp
fyrir okkur og færði í upprunalegt
ástand. Gamlir og nánast ónýtir
hlutir urðu sem nýir.
Nú þegar hann er kominn til
æðri heima þangað sem leiðir okkar
allra liggja, viljum við þakka ljúfum
og góðum frænda samfylgdina.
Við systkinin ásamt mökum okk-
ar vottum fjölskyldu Benna frænda
okkar dýpstu samúð.
Arndís Ármann,
Ágúst Már Ármann.
 Fleiri minningargreinar
um Benedikt Björnsson bíða birt-
ingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga. Höfundar eru: Hjörtur
Einarsson.