Morgunblaðið - 15.12.2006, Blaðsíða 18

18 FÖSTUDAGUR 15. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
ÍRANAR ganga að kjörborðinu í dag og munu þeir ann-
ars vegar kjósa hið valdamikla sérfræðingaráð og hins
vegar til sveitarstjórna. Eru síðarnefndu kosningarnar
taldar geta sagt mikið um stöðu Ahmadinejads forseta
og harðlínumanna meðal landsmanna en frambjóð-
endum hófsamra flokka hefur skipulega verið bægt
frá. Myndin er af kosningaáróðri í Teheran, höfuðborg-
inni, en þar var kjörsóknin aðeins 10% 2003.
Reuters
Mikilvægar kosningar í Íran
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
STJÓRNVÖLD í Sádi-Arabíu hafa skýrt
Bandaríkjastjórn frá því, að leiði brottflutn-
ingur bandarísks herliðs frá Írak til borgara-
styrjaldar í landinu, muni þau koma íröskum
súnnítum til hjálpar með ýmsum hætti, ekki
síst fjárhagslegum. Hefur bandaríska dag-
blaðið The New York Times þetta eftir hátt-
settum stjórnarerindrekum í Bandaríkjunum
og arabaríkjunum en talsmaður Bandaríkja-
stjórnar vísar þessu á bug.
Blaðið segir, að Abdullah, konungur Sádi-
Arabíu, hafi gert Dick Chen
ey, varaforseta Bandaríkjanna, þetta ljóst
er hann var í Riyadh fyrir rúmlega hálfum
mánuði. Lýsti konungur þá líka mikilli and-
stöðu við hugsanlegar viðræður milli Banda-
ríkjanna og Írans.
Óttast uppgang sjíta og Írana
Þessi afstaða Abdullahs er sögð endur-
spegla miklar og vaxandi áhyggjur súnníta í
arabaríkjunum af auknum áhrifum Írana í
Írak og hugsanlegum áætlunum þeirra um að
koma sér upp kjarnavopnum. Hefur Abdullah
II, konungur Jórdaníu, látið í ljós svipaðar
áhyggjur og talað í því sambandi um „sjíta-
hálfmánann“, sem næði frá Íran til Líbanons.
Sádi-Arabar hafa snúist hart gegn hugs-
anlegum brottflutningi bandarískra hermanna
frá Írak af ótta við, að þá gæti komið til borg-
arastyrjaldar og jafnvel eins konar þjóðar-
morðs á súnnítum. Hefur NYT það eftir sádi-
arabískum sendimanni í Washington, að komi
til þessa, muni Sádi-Arabíustjórn ekki geta
setið hjá.
Turki al-Faisal prins og sendiherra Sádi-
Arabíu í Washington rak nýlega einn ráðgjafa
sinna, Nawaf Obaid, en hann skrifaði grein í
The Washington Post og sagði, að fyrsta af-
leiðing brottflutnings bandarísks hers frá Írak
yrði „stórfelld afskipti Sádi-Araba til að koma í
veg fyrir fjöldamorð á súnnítum“. Sagði hann
einnig, að Sádi-Arabar kynnu að auka olíu-
framleiðsluna um allan helming í því skyni að
lækka olíuverðið. Það myndi koma sér afar illa
fyrir Írani, sem ættu við mikla efnahagserfið-
leika að etja þrátt fyrir hátt olíuverð.
Sádi-Arabíustjórn vísaði þessu strax á bug
en haft er eftir arabískum stjórnarerindrek-
um, að grein Obaids hafi engu að síður endur-
speglað viðhorf hennar. Það sýnir líka vel
áhyggjur súnníta, að sl. mánudag skoraði hóp-
ur kunnra súnníklerka í Sádi-Arabíu á súnníta
um allan heim að sameinast gegn sjítum í Írak.
Í yfirlýsingunni voru þeir sakaðir um að „of-
sækja, pynta og myrða súnníta“.
Á sveif með sjítum
Áhyggjur Sádi-Araba og súnníta stafa einn-
ig af því, að í Washington er orðrómur um, að
sumir áhrifamiklir menn, einkanlega þó Dick
Cheney varaforseti, telji, að Bandaríkin verði
að taka afstöðu með sjítum, komi til borgara-
stríðs í Írak. Sjítar eigi það inni hjá Banda-
ríkjamönnum, sem hvöttu þá til uppreisnar
gegn Saddam Hussein í Flóastríðinu fyrra án
þess þó að koma þeim til hjálpar.
Ekki er þó talið, að þessi skoðun eigi miklu
fylgi að fagna.
Sádi-Arabar hóta afskiptum af Írak
Reuters
Uggandi Abdullah, konungur Sádi-Arabíu,
ásamt nokkrum margra prinsa landsins.
Óttast um súnníta komi til borgarastríðs og hafa áhyggjur af auknum áhrifum Írana
UM 10.000 bandarískir vísinda- og
fræðimenn hafa undirritað yfirlýs-
ingu þar sem mótmælt er pólitískum
afskiptum af starfi þeirra. Í þessum
hópi eru 52 Nóbelsverðlaunahafar.
Bandarískir vísindamenn hafa
stofnað með sér sérstök samtök til
að berjast gegn misnotkun stjórn-
valda á vísindalegum niðurstöðum. Í
yfirlýsingu frá þeim segir, að algengt
sé, að alríkisstofnanir séu beðnar að
breyta tölum og vísindalegum niður-
stöðum svo þær passi við stefnu
stjórnvalda. Þá sé ritskoðun beitt,
ekki síst hvað varðar umhverfismál
og kynfræðslu. Er því haldið fram,
að þetta hafi gerst vegna þess, að
meirihluti repúblikana á þingi hafi
brugðist þeirri skyldu sinni að
standa vörð um sjálfstæði vísinda-
og fræðimanna. Kom þetta fram á
fréttavef BBC, breska ríkisútvarps-
ins, í gær.
Vísinda-
menn
mótmæla
Segja Bandaríkja-
stjórn óvirða vísindin
Washington. AFP. | Meirihluti demó-
krata á bandaríska þinginu kann að
vera í uppnámi, eftir að óttast var að
öldungadeildarþingmaður úr liði
flokksins hefði fengið heilablóðfall í
fyrradag. Þingmaðurinn, Tim John-
son, er annar tveggja öldungadeild-
arþingmanna Suður-Dakóta en
brotthvarf hans gæti þýtt að þing-
meirihluti demókrata væri í hættu.
Johnson var fluttur í skyndi á
George Washington-háskólasjúkra-
húsið og hafði bandaríska sjónvarps-
fréttastöðin CNN eftir tveimur
ónafngreindum demókrötum, að
hann hefði farið í heilaskurðaðgerð.
Í yfirlýsingu frá skrifstofu John-
sons í fyrrakvöld sagði hins vegar, að
hann hefði ekki fengið heilablóðfall.
Því er með öllu óljóst hvort hann
getur tekið sæti sitt á Bandaríkja-
þingi þegar það kemur saman á ný í
janúar en skv. lögum ríkisins kæmi
það í hlut ríkisstjóra Suður-Dakóta,
repúblikanans Mike Rounds, að
skipa mann í hans stað. Skipaði hann
repúblikana hefðu þeir 50 af 100 sæt-
um deildarinnar og Dick Cheney
varaforseti yrði því í oddaaðstöðu.
Meirihluti demókrata væri því fall-
inn.
Oddamaður
demókrata
á sjúkrahúsi
Þingmeirihlutinn
kann að vera í hættu
Washington. AFP. | Umskurður á körl-
um dregur mjög úr líkunum á að þeir
smitist af HIV-veirunni, ef marka
má tvær nýjar rannsóknir sem birt-
ar voru í vikunni. Niðurstöðurnar
sæta tíðindum, en þær eru taldar
geta komið að góðum notum í barátt-
unni gegn útbreiðslu veirunnar.
Þannig sýndu rannsóknirnar, sem
voru framkvæmdar í Kenýu og Úg-
anda, að karlar sem höfðu látið um-
skera sig voru mun ólíklegri til að
smitast af veirunni eftir mök við að-
ila af gagnstæðu kyni en aðrir karl-
ar. Munurinn var verulegur, könnun
á 2.784 körlum í Kenýu sýndi að um-
skurður dró úr líkum á smiti um 53
prósent, samanborið við 48 prósent í
könnuninni í Úganda sem náði til
4.996 karla.
Segja aðstandendur rannsókn-
anna, sem eru samhljóma sambæri-
legri rannsókn í Suður-Afríku, að
þær geti haft veruleg áhrif á stefnu-
mótun í baráttunni gegn veirunni.
Nýtt vopn
gegn eyðni
♦♦♦
London. AFP, AP. | Dauði Díönu prinsessu af Wales,
sem fórst í bílslysi í undirgöngum í París árið 1997,
var „hörmulegt slys“, að því er höfundar viðamik-
illar skýrslu um málið, sem birt var í gær, fullyrða.
Höfundar skýrslunnar, sem byggist á þriggja ára
rannsóknum, viðurkenndu samt að líklega myndu
samsæriskenningar um dauða Díönu lifa góðu lífi,
þótt komist sé að sömu meginniðurstöðu og í sam-
bærilegri franskri rannsókn fyrir sjö árum.
Áhugamenn á netinu myndu tryggja að áfram
yrðu slíkar kenningar á lofti.
„Niðurstaða mín er að ekki hafi verið gerð til-
raun til að leyna upplýsingum og við erum vissir
um að ásakanirnar sem hafa verið bornar fram eru
ekki á rökum reistar,“ sagði John Stevens sem
stýrði rannsókninni, í gær. „Það var ekki neitt
samsæri um að myrða þá sem voru í bílnum. Þetta
var hörmulegt slys.“
Slysið 1997 varð með þeim hætti að æsifrétta-
ljósmyndarar eltu Mercedes-bíl Díönu og unnusta
hennar þegar þau yfirgáfu hótel í París. Ökumað-
urinn keyrði á steinsúlu í undirgöngum með þeim
afleiðingum að allir í bílnum létu lífið að undan-
skildum lífverðinum Trevor Rees-Jones. Mikil
sorg ríkti í Bretlandi eftir slysið og geysilegur
mannfjöldi fylgdi prinsessunni til grafar.
Meðal þeirra sem telja að dauða Díönu hafi bor-
ið að með óeðlilegum hætti er Mohammed Al-
Fayed, faðir hins 42 ára gamla Dodis Al-Fayeds
sem var unnusti Díönu þegar hún lést. Faðirinn
telur niðurstöðuna vera „þvætting“. Al-Fayed hef-
ur lengi fullyrt að breska leyniþjónustan hafi að
skipan háttsettra aðila í Bretlandi látið myrða
Díönu og Dodi vegna þess að þeir hafi talið ástar-
samband þeirra vandræðalegt fyrir konungsfjöl-
skylduna. „Það er algerlega öruggt að þetta er
áætlun um yfirhylmingu,“ sagði Al-Fayed á blaða-
mannafundi í gær. Sagði hann að Stevens hefði
gengið erinda leyniþjónustunnar sem hefði þving-
að hann til að komast niðurstöðu sem hentaði
henni.
John Stevens er fyrrverandi yfirmaður bresku
lögreglunnar. Hann sagði að það væri rangt að
Díana hefði verið barnshafandi og einnig rangt að
hún hafi ráðgert að giftast Dodi Al-Fayed. „Hvor-
ugt þeirra hafði gefið það til kynna,“ sagði Stev-
ens.
Díana var 36 ára þegar hún dó en hún var áður
eiginkona Karls Bretaprins. Synir hennar, Vil-
hjálmur og Harry, sendu frá sér yfirlýsingu í gær
þar sem þeir sögðust þakklátir fyrir að rannsóknin
skyldi vera jafn ítarleg og vönduð og raun bæri
vitni. „Þeir vona að þessar afgerandi niðurstöður
bindi enda á þær vangaveltur sem verið hafa um
dauða móður þeirra, Díönu, prinsessu af Wales,“
sagði í tilkynningu talsmanna þeirra.
Skýrslan rannsóknarmannanna er um 800 síður
að lengd. Þar er staðfest niðurstaða frönsku
skýrslunnar um að bílstjóri Díönu og Dodis Al-
Fayeds, Henry Paul, hafi verið drukkinn og átt
sök á slysinu. Áfengismagnið í blóði hans var þre-
falt hærra en leyfilegt er í Bretlandi og bíllinn var
langt yfir hámarkshraða. Sögusagnir höfðu verið á
kreiki um að blóðsýnið sem kannað var á sínum
tíma hefði ekki verið úr Paul en höfundar skýrsl-
unnar segja að staðfest hafi verið með DNA-rann-
sóknum að það hafi verið úr bílstjóranum.
Dauði Díönu „hörmulegt slys“
AP
Fræg Díana, prinsessa af Wales, naut mikillar
alþýðuhylli og var nefnd „prinsessa fólksins“.