Morgunblaðið - 16.12.2006, Blaðsíða 64

64 LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
menning
Eftir Arnar Eggert Thoroddsen
arnart@mbl.is
NÚ ætti maður að teljast fullfær
um að setja niður nokkrar hugleið-
ingar um barnaplötur. Sjálfur var
maður einu sinni barn og því mat-
aður á ýmsum plötum af þeirri sort
en auk þess á ég nú sjálfur barn, og
eintak númer tvö mun „detta inn“ í
heiminn hvað úr hverju. Ég verð að
öllum líkindum uppi á fæðing-
ardeild þegar grein þessi verður
birt. Ég man að þegar ég var lítill
voru það þetta fimm, sex plötur
sem gengu á plötuspilaranum (þetta
var í þá gömlu góðu daga) linnu-
laust. Það var ekki mikið um end-
urnýjun á þeim vígstöðvunum.
Nýjar barnaplötur líta samt
dagsins ljós árlega í þónokkru
magni og eðlilega er misjafn sauður
í mörgu fé. Stundum er eins og höf-
undar misreikni þarfir barnanna,
eða kasti þá einfaldlega til höndum
því að þetta eru jú „bara börn“, og
því hægt að moka hverju sem er að
ómótuðum heilunum. Þessi afstaða
hefur heldur en ekki komið mörg-
um í koll, því að börnin eru líklega
hörðustu gagnrýnendur sem hægt
er að hugsa sér. Það þarf ekkert
stjörnukerfi eða skala, eða þá að
fara eins og köttur í kringum heitan
graut í mati á gæðunum. Þetta er
mjög einfalt; annaðhvort virka plöt-
urnar eða ekki. Annaðhvort ganga
þær 30.000 hringi á plötu/geislaspil-
aranum í nokkur ár og gera foreldr-
anna hálfgeðveika, eins og Dýrin í
Hálsakógi og Eniga Meniga, eða
þær fara tvisvar, þrisvar á og ryk-
falla eftir það bakatil uppi í hillu.
Hér á eftir verður sagt frá barna-
útgáfunni fyrir þessi jól og við byrj-
um á því að taka stikkprufu á sex
plötum með viðeigandi „fullorð-
inslegri“ stjörnugjöf.
Kristján Hreinsson og fleiri –
Barnalög (Mig langar að læra)

Markhópurinn hérna eru þau
yngstu, eða þau sem eru nýfarin að
tala eitthvað af viti, þ.e. um tveggja
ára. Platan ætti þó vel að geta nýst
eitthvað fram yfir það, a.m.k. fram
til fjögurra ára aldurs. Lög og
textar eru eftir Skerjafjarð-
arskáldið Kristján Hreinsson en
Kjartan Valdemarsson útsetur lögin
og spilar á flygil og harmonikku.
Auk þess spila hér Flís-liðarnir
Valdi Kolli og Helgi Svavar, á bassa
og trommur. Ung söngkona, Rann-
veig Káradóttir, sér um söng og
þverflautuleik.
Lögin eru einföld og mikið rými í
þeim, ljúfur og vögguvísulegur pí-
anóleikur er í forgrunni. Platan
virkar þannig líka vel fyrir enn
yngri börn en tveggja ára sem
skilja ekki textana, áreiti tónlistar
er í minnsta lagi og fellur vel sem
bakgrunnstónlist eða þá til að
svæfa.
Rannveig syngur vel og skýrt, en
textarnir byggjast oft á endurtekn-
ingum, eins og gjarnan er með
þessi þekktustu einföldu lög.
Umslag er þá til mikils sóma og
allt saman er þetta bara hið besta
mál. Útgefandi er 12 tónar.
Ýmsir – Stóra stundin ykkar

Hér er farin einskonar mini-pops-
leið, nemendur úr söngskóla Maríu
Bjarkar syngja þekkta slagara, inn-
lenda sem erlenda. Söngvararnir
standa sig allir með prýði, sé tekið
tillit til aldurs, þroska og reynslu,
en ég set spurningarmerki við
hvaða erindi platan á til þeirra sem
ekki standa að plötunni eða syngja
á henni. Með fylgir mynddiskur og
sniðugra hefði verið að gefa hann út
einan og sleppa geisladiskinum.
Útgefandi er Sena.
Kristjana Skúladóttir – Obbosí!

Við erum aftur komin á svipað
svæði og Kristján Hreinsson og fé-
lagar eru á, en mögulega fyrir ögn
eldri hlustendur. Kristjana á lög og
texta, en þeir Agnar Már Magn-
ússon, Ásgeir Ásgeirsson, Gunnar
Hrafnsson og Einar Valur Scheving
sjá um hljóðfæraslátt. Textarnir
eru í barnagælustíl; sakleysislegir
og fjalla um kisur, ömmu og afa í
sveitinni o.s.frv. Allt saman ofur-
einfalt – en hittir beinustu leið í
mark (fékk tvo litla þumla upp frá
ungum meðrýni). Snotur og einkar
vel heppnuð barnaplata. Dimma
gefur út.
Jói og Gói – Ævintýralandið
(Bjartur og Bergur í landinu sem
einu sinni var)
Hér er um að ræða ævintýri með
sönglögum, sem ættu að spanna
aldursbilið frá u.þ.b. fimm ára upp í
10, 11. Ævintýrið er í klassískum
búningi, tveir vinir fara í ferðalag
og takast á við álfa, tröll, dreka og
þvíumlíkt. Lögin eru hins vegar
ekkert frekar barnalög, gætu staðið
sem æringjalegt fullorðinspopp.
Um leikraddir sjá leikararnir Jó-
hannes Haukur Jóhannesson og
Guðjón Davíð Karlsson (Jói og Gói)
og sömdu þeir leikgerð ásamt
æskuvini sínum, Agli Erni Rafns-
syni.
Metnaðarfullt, svo sannarlega, og
fengur að því að menn leggi í að
skrifa og skapa eitthvað nýtt. R&R
music gefur út.
Sigrún Hjálmtýsdóttir, Páll Ósk-
ar Hjálmtýsson, Örn Árnason –
Það vantar spýtur … (safn bestu
barnalaga Ólafs Hauks Sím-
onarsonar)
Söngvararnir þrír fara í gegnum
sígilda barnalagasöngbók Ólafs
Hauks, en lögin koma af klassíkinni
Eniga Meniga, Hattur og Fattur
komnir á kreik og Kötturinn sem
fer sínar eigin leiðir. Það má spyrja
sig að því hver tilgangurinn sé með
þessum endurtúlkunum en í flestum
tilfellum er áhugaverður snúningur
settur á þessi ágætu lög Ólafs.
Undirleikur er fyrsta flokks,
söngvararnir standa sig vel og Örn
kemur inn með grallaragrín á rétt-
um stöðum. Platan keyrir fram úr
því að vera barnaplata, þetta er
plata sem fyllir vel upp í klisjuna
„fyrir börn á öllum aldri“. 12 tónar
gefa út.
Anna Pálína Árnadóttir og
Gunnar Gunnarsson – Komdu að
syngja!
Mynddiskur með lögum sem
Anna Pálína og Gunnar fluttu í
Stundinni okkar veturinn 2001 til
2002. Alls ellefu lög en einnig eru
þrjú myndbönd aukreitis. Anna og
Gunnar spjalla á léttum og upp-
fræðandi nótum við flygilinn áður
en brostið er í söng. Anna Pálína
bjó yfir þeim hæfileika að eiga
greiða leið að barnshjartanu, og
syngur sig inn í þau hér fyrirhafn-
arlaust. Lögin koma m.a. af hinum
rómuðu plötum Önnu og Aðalsteins
Ásbergs Sigurðssonar, Bullutröll og
Berrössuð á tánum.
Og meira …
Haraldur Freyr Gíslason og
Heiðar Örn Kristjánsson, kenndir
við Botnleðju, standa að plötunni
Pollapönki. Þeir félagar voru að út-
skrifast sem leikskólakennarar og
var útskriftarverkefnið téð plata.
Haraldur er ekki óvanur svona
verkefnum, en árið 2001 gaf hann
út barnaplötuna Hallilúja.
Einu sinni átti ég gott er heiti á
vísnabók og tveimur geisladiskum
sem kemur út á vegum Smekkleysu
og Stofnunar Árna Magnússonar.
Innihaldið er gamlar vísur fyrir
börn sem Rósa Þorsteinsdóttir tók
saman, en hún vann einnig að
Raddaplötunni sem kom út á vegum
sömu aðila fyrir ellefu árum.
Þá eru komnir út sex æv-
intýrapakkar, sem innihalda geisla-
disk, mynddisk og bók, og innihald-
ið sígild ævintýri á borð við
Mjallhvíti og Þyrnirós. Það er sjálf-
ur Egill Ólafsson sem sér um lest-
ur. Magnús Jónsson, leikari og tón-
listarmaður, leikur þá sama leik á
plötunni Töfrum ævintýranna, og
les hann þrjú ævintýri, Stígvélaða
köttinn, Þyrnirós og Sinbað Sæfara.
Latibær hefur heldur en ekki
verið í umræðunni að undanförnu
en Líttu inn í Latabæ er safnplata
með tuttugu lögum úr þessu gríð-
arlega vinsæla barnaefni. Gunni og
Felix hafa ekki síður átt greiða leið
að barnshuganum undanfarin ár en
platan Lögin hans Jóns míns inni-
heldur lög sem Jón Ólafsson hefur
samið fyrir tvíeykið undanfarin ár.
Þá er komin út plata með leikriti
Thorbjörns Egners, Karíusi og
Baktusi, en það hefur verið á fjöl-
unum hjá Leikfélagi Akureyrar að
undanförnu við góðan orðstír. Þeir
Guðjón Davíð Karlsson og Ólafur
Steinn Ingunnarson fara með hlut-
verk bræðranna en tónlistin er í
umsjón 200.000 naglbíta.
Tónlist | Nýjar barnaplötur og mynddiskar
„Eitthvað fyrir krakka – káta krakkalakka“
Morgunblaðið/G.Rúnar
Misjafnar Nýjar barnaplötur líta dagsins ljós árlega í þónokkru magni, og eðlilega er misjafn sauður í mörgu fé.
GUÐJÓN Bjarnason, myndlist-
armaður og arkitekt, opnaði í gær
sýningu í HP Garcia-galleríinu í
Chelsea-hverfinu í New York þar
sem hann sýnir skúlptúra, málverk
og vídeó.
„Þetta eru að mestu leyti verk
sem voru sýnd í Listasafni Reykja-
víkur í mars sem var fylgt úr hlaði
með bók. Þessi verk fóru síðan á
sýningu hjá Staten Island-safninu
og voru þar til sýnis fram í októ-
ber. Núna er sýningin komin til
New York, en þó bætist við hana
ein ný innsetning og nokkur ný
stór málverk,“ segir Guðjón.
Önnur opnun verður á sýning-
unni 12. janúar því þá kemur út
nýtt rit sem fylgir henni. Sýning-
unni lýkur 27. janúar.
„Sprengiverkin hafa vakið
nokkra athygli. Hugsunin á bak við
sprengdu prófílana er helst sú að
hleypa sköpunarkraftinum frjálsum
og ummynda þessi stífu efni í
frjálsari form. Ég leyfi tilviljuninni
að ráða nokkuð för. Yfirleitt
sprengi ég þessi verk í námum við
borgarhliðin. Verkin eru þannig
unnin að prófílarnir eru hlaðnir
með mismiklu dínamíti þannig að
ummyndun verkanna verður sýni-
leg. Þetta er nánast eins og að
horfa á kvikmynd af eyðilegging-
unni,“ segir Guðjón.
Umfjöllun verður um verk Guð-
jóns í janúarhefti listatímaritsins
Art in America.
Opnar sýningu í New York
Sprenging og sköpun Sprengdir prófílar frá sýningu Guðjóns í mars.
ÞEGAR Sigtryggur Baldursson
bregður sér í líki Bogomils Fonts
er aldrei að vita hverju von er á.
Bogomil er nefnilega skemmti-
legur gæi. Stundum er hann háal-
varlegur „krúner“ en við önnur
tækifæri er hann ærslafullur og
hrekkjóttur. Á Majones jólum
sýnir hann á sér báðar þessar
hliðar auk þess sem hann deilir á
efnishyggju jólanna. Góð vísa er
víst aldrei of oft kveðin og þegar
það er gert án þess að móðga
nokkurn mann hlýtur vísan að
vera fyrirtak.
Mörg þekkt lög eru á Majones
jólum. Sem dæmi má nefna Jóla-
sveinninn kemur í kvöld, Ég sá
mömmu kyssa jólasvein, Söngur
jólasveinanna og Jólin alls staðar.
Bogomil hefur tekið sér það
bessaleyfi að breyta aðeins
til í textum sumra laganna
og í öðrum hefur hann samið
nýja. Þeir eru mjög
skemmtilegir með fyndnar
(en alls ekki of beittar) til-
vísanir í verslunaræði Ís-
lendinga um jólin. Lögin eru
þó ekki öll af þessum meiði.
Sum fjalla um hangikjöt,
snjó og jólaöl – allt það sem
minnir okkur Íslendinga á
jólin.
Stórsveit Reykjavíkur
undir stjórn Samúels Jóns
Samúelssonar á stórleik á
Majones jólum. Skemmti-
lega mikilfenglegar útsetn-
ingar í anda Sinatra og hans
tíma í bland við þjóðlega stemn-
ingu sem hæfir tónlistinni vel.
Jólaplötur geta verið mis-
skemmtilegar en það er ekkert
mis við Majones jól. Hún er hress-
andi gleðigjafi í flóði miður vel út-
settra endurtekninga. Kannski
ekkert sérstaklega frumleg heldur
hittir í mark og passar vel inn á
hvert heimili.
Sannkallaður gleðigjafi
Stórsveit Ekkert er misskemmti-
legt við Majones jól.
TÓNLIST
Geisladiskur
Geisladiskur Bogomils Fonts og Stór-
sveitar Reykjavíkur undir stjórn Samúels
Samúelssonar nefndur Majones jól. Leik-
in eru ýmis jólalög eftir íslenska og er-
lenda höfunda auk frumsamins lags eftir
Samúel Jón Samúelsson. Söngur: Bogo-
mil Font. Stórsveit Reykjavíkur er: Sig-
urður Flosason, Haukur Gröndal, Jóel
Pálsson, Ólafur Jónsson, Óskar Guð-
jónsson, Einar Jónsson, Eiríkur Örn Páls-
son, Kjartan Hákonarson, Snorri Sigurð-
arson, Sigurður Þorbergsson, Edward
Fredriksen, Ingi Garðar Erlendsson, Dav-
id Bobroff, Edvarð Lárusson, Eyþór Gunn-
arsson og Jóhann Hjörleifsson. Stjórn-
andi: Samúel Jón Samúelsson. Stórsveit
Reykjavíkur gefur út. Smekkleysa sér um
dreifingu.
Bogomil Font og Stórsveit Reykjavíkur –
Majones jól
Helga Þórey Jónsdóttir