Morgunblaðið - 16.12.2006, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 2006 41
LAUGARDAGINN 9. desember
skrifaði faðir ofvirks drengs í
Kópavogi grein í Morgunblaðið þar
sem hann segir frá erfiðleikum í
skólagöngu sonarins. Reynslan,
sem hann deilir þar með okkur, er
ugglaust kunnugleg ýmsum for-
eldrum sem standa í svipuðum
sporum. Ekki bara í Kópavogi,
heldur um land allt. Í greininni
biður hann ráðamenn síns sveitar-
félags að staldra við og huga að
því hvort ekki megi gera betur við
þann hóp barna sem á í erf-
iðleikum innan skólakerfisins.
Hann sýnir mikinn kjark með því
að ganga fram fyrir skjöldu í svo
viðkvæmu máli og vil ég þakka
honum fyrir það.
Stillt upp í vörn
Bæjarstjóri svaraði föðurnum í
morgunþætti í Ríkisútvarpinu 12.
desember. Þar fór hann yfir þau
sérúrræði sem Kópavogur hefur
byggt upp, en kaus svo því miður
að ráðast að föðurnum. Kallaði
hann pólitískan andstæðing sem
væri bara að reyna að ná sér niður
á bæjaryfirvöldum. Það voru held-
ur kaldar kveðjur til manns sem
leyfir sér að stinga niður penna og
segja frá óþægilegri upplifun sinni.
Formaður skólanefndar svarar
föðurnum í Morgunblaðinu 13. des-
ember. Hann kvartar undan því að
faðirinn sé ekki nægjanlega mál-
efnalegur og fer svo yfir þau úr-
ræði sem bærinn hefur byggt upp
fyrir börn með sérþarfir og lætur
þar við sitja.
Bæði bæjarstjóri og formaður
skólanefndar falla í gryfju óþarfa
viðkvæmni. Svör þeirra eru ein-
faldlega að ástandið í Kópavogi sé
gott og þar þurfi ekkert að bæta.
Að vísu sagði bæjarstjóri að alltaf
mætti gera betur.
Ég tek undir með bæjarstjóra
og formanni skólanefndar að
Kópavogur er að gera vel í málum
barna með sérþarfir. Hér hafa ver-
ið byggð upp góð úrræði sem hafa
reynst vel. En hvað er þá að?
Hvers vegna eiga börn í erf-
iðleikum innan skólakerfisins í
Kópavogi eins og í öðrum sveit-
arfélögum?
Skólaganga – þrautaganga
Ég tel að hluta af skýringunni
sé að finna í hinu einhæfa starfi í
grunnskólum landsins. Allir krakk-
ar hlakka til að byrja í skóla en
sumir verða mjög fljótlega fyrir
vonbrigðum vegna þess að þeim er
gert að vinna verkefni sem þeir
ráða ekki við. Í allri vinnu skiptir
miklu máli að einstaklingurinn ráði
við þau verkefni sem honum eru
falin og að þau séu fjölbreytt. Það
á líka við um vinnu barna í skól-
anum. Bóknámið er ráðandi í skól-
anum, 70–80% skólatímans fer í
setur yfir bókum. Þar geta þeir
svo sannarlega lent í erfiðleikum
sem eiga t.d. við athyglisbrest eða
dyslexíu að stríða eða hafa tak-
markaðan áhuga á bóknámi. Skóla-
ganga þeirra verður þrautaganga
og þeir útskrifast með brostna
sjálfsmynd og litla trú á sjálfum
sér.
Hvað er til ráða?
Ég tel brýnt að vægi list- og
verkgreina og íþrótta verði aukið á
kostnað bóknámsins. Námið verð-
ur að reyna á mismunandi hæfni
og styrkleika barnanna og auðvit-
að eiga þau að geta valið sér að
gera meira af því sem þau eru góð
í. Sá sem er góður í tónlist á að fá
að vera í fleiri tónlistartímum og
þá færri tímum í einhverju öðru
sem hann hefur minni áhuga á.
Þannig fá nemendur að njóta sín
betur og það styrkir sjálfsmynd
þeirra. Fjölbreytni og valmöguleik-
ar í náminu í grunnskólanum
byggir börnunum starfsumhverfi
sem þeim líður vel í.
Um leið og dregið er úr vægi
bóknámsins þarf að gera það inni-
haldsríkara og áhugaverðara.
Hvaða vit er í því að taka mikinn
tíma í skólanum í að láta öll börn
læra flóknar málfræðireglur svo
dæmi sé tekið? Væri ekki nær að
nota tímann í að þjálfa þau í að
nota málið – rita frá eigin brjósti,
tala saman, tala yfir hóp? Þetta
eru mikilvægir þættir sem eru
vanræktir.
Mikill ávinningur
Þetta kostar – aðallega þó vilja
og öðruvísi hugsun um skólastarf.
Ég hygg að skipulag af því sem
ég hef dregið hér upp geti dregið
verulega úr sérkennslu og sér-
úrræðum og þá peninga sem í það
fer væri hægt að nota til að
byggja upp nýjar áherslur. E.t.v.
þarf að leggja til eitthvert lít-
ilræði til viðbótar. En ávinning-
urinn er augljós. Ánægðari börn
og betri líðan.
Um skólamál í Kópavogi og víðar
Hafsteinn Karlsson skrifar um
úrræði í menntamálum »Ég tel brýnt að vægilist- og verkgreina
og íþrótta verði aukið á
kostnað bóknámsins.
Hafsteinn Karlsson
Höfundur er skólastjóri í námsleyfi.