Morgunblaðið - 16.12.2006, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 2006 23
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
HITINN á norðurhveli jarðar hefur
hækkað tvöfalt meira en á suður-
hvelinu á síðustu árum og árið sem
er að líða verður að öllum líkindum
sjötta hlýjasta árið frá því að mæl-
ingar hófust, að því er fram kemur í
ársskýrslu Alþjóðaveðurfræðistofn-
unarinnar (WMA).
Stofnunin segir að meðalhitinn á
norðurhveli jarðar á árunum 1997–
2006 hafi verið 0,53̊C hærri en með-
alhitinn á árunum 1961–1990. Á suð-
urhvelinu hækkaði hitinn um 0,27
gráður á Celsíus á sama tíma.
„Norðurhvelið hlýnar núna miklu
meira en suðurhvelið,“ hafði frétta-
stofan AP eftir Omar Baddour, sér-
fræðingi Alþjóðaveðurfræðistofn-
unarinnar. Hann sagði að ein af
helstu ástæðunum væri sú að höf
þektu stærri hluta suðurhvelsins og
það tæki þau lengri tíma að hitna en
þurrlendi jarðar. Svonefnd Norður-
Atlantshafssveifla, sem stafar af lág-
þrýstingi yfir Íslandi og háþrýstingi
yfir Azor-eyjum í heittempruðu Atl-
antshafinu, stuðlar einnig að hlýnun
norðurhvelsins um þessar mundir en
það gæti breyst, að sögn Baddours.
Hlýjasta haustið í V-Evrópu
Í skýrslu veðurfræðistofnunar-
innar kemur einnig fram að meðal-
hitinn við yfirborð jarðar hefur
hækkað um 0,18°C á hverjum áratug
síðustu þrjátíu árin.
Þessi þróun lýsir sér í óvenju
mildum vetrum og haustum en mikl-
um sumarhitum. Í vestanverðri Evr-
ópu var haustið í ár það hlýjasta frá
því að mælingar hófust, að sögn
Jean-Michels Jarrauds, fram-
kvæmdastjóra Alþjóðaveðurfræði-
stofnunarinnar. Hann sagði að met-
hiti hefði einnig verið í Bandaríkj-
unum á tímabilinu frá janúar til
september, miklir þurrkar í Kína og
Ástralíu en óvenju mikil úrkoma á
sumum svæðum í Afríku og Róm-
önsku-Ameríku.
Sjötta hlýjasta árið

 


    

 


 

 
 
    
   
  
  

   
 
 !
  "#$%&!  
 
  ' ( 
 )
!
'  

 
 





!

+,, +- +. +/ +, -
0




"1
! &



 !"   #"

$ %&

'"
$($
&
)*+*

"
,
1
*) " 

&
,-'
&& &$
 
$"

 "'
&
.&(.
/ &$-'
"0 & &
&

1 2  1     1 








  
&234353678$ &9:
;3 Norðurhvelið
hlýnaði miklu
meira en suðrið
Tókýó. AP, AFP. | Japanska þingið sam-
þykkti í gær að koma á fót varnar-
málaráðuneyti, því fyrsta í Japan frá
því í síðari heimsstyrjöld. Þá var sam-
þykkt að breyta kennsluefni í grunn-
skólum með það fyrir augum að efla
þjóðernisvitund nemenda.
Lögin um varnarmálaráðuneytið
nutu almenns stuðnings á þinginu en
eftir stríð bönnuðu Bandaríkjamenn
Japönum að gerast herveldi á ný. Alla
tíð síðan hafa þeir verið með varn-
armálastofnun en ekki eiginlegt ráðu-
neyti í samræmi við stjórnarskrána
frá 1947.
Shinzo Abe forsætisráðherra er
fyrsti japanski leiðtoginn, sem fædd-
ur er eftir stríð, og hann hefur lagt
mikla áherslu á stofnun varnarmála-
ráðuneytis og endurskoðun stjórnar-
skrárinnar. Er stefnt að því, að Fum-
io Kyuma, yfirmaður varnar-
málastofnunarinnar, verði varnar-
málaráðherra en herinn verði þó enn
um sinn skilgreindur sem „sjálfsvarn-
arsveitir“.
Kennt að elska
land og þjóð
Þrátt fyrir þær takmarkanir, sem
hingað til hafa verið á herumsvifum
Japana, eru hernaðarútgjöld þeirra
með þeim mestu í heimi eða 41,6 millj-
arðar dollara, 2.885 milljarðar ísl. kr.,
árlega.
Japan er mikið efnahagsveldi en á
síðustu árum hefur það verið að gera
sig gildandi á öðrum sviðum á al-
þjóðavettvangi. Japanskir hermenn
voru til dæmis sendir til Íraks, þeir
fyrstu utan landamæranna frá 1945,
og einnig til hjálparstarfa í Indónesíu
eftir flóðbylgjuna miklu fyrir tveimur
árum.
Miklu umdeildara mál á þingi var
tillaga Abes forsætisráðherra og
stjórnarinnar um að skylda skóla til
að innræta nemendum „ást á landi og
þjóð“ en andstæðingar frumvarpsins
sögðu það minna á menntakerfið í
Japan á stríðsárunum og fyrir þau. Þá
var börnum kennt, að þeim bæri að
fórna sér fyrir keisarann og þjóðina.
Í því skyni að tefja fyrir frumvarp-
inu báru stjórnarandstæðingar fram
nokkrar vantrauststillögur en stjórn-
in stóð þær af sér, enda með góðan
meirihluta á þingi.
Andstæðingar frumvarpsins segj-
ast óttast, að farið verði að meta nem-
endur eftir þjóðernisáhuga þeirra og
minna á, að það komi fram á sama
tíma og héraðsstjórnir víða í Japan
hafi skorið upp herör gegn kennurum
og nemendum, sem neita að sýna
ýmsum þjóðartáknum tilhlýðilega
virðingu.
Varnir og ást
á landi og þjóð
Reuters
Ungir aðdáendur Shinzo Abe, for-
sætisráðherra Japans, með grunn-
skólanemendum í Tókýó.
Sími 590 5760
Aðeins 19.990 kr. á mánuði.
M.v. 70.000 kr. útborgun og bílasamning SP til 84 mánaða. Ta
km
ar
ka
ð
m
ag
n!
Be
nz
A
-C
la
ss
ár
g.
2
00
5
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
-
7
9
9
6
Opið í dag, laugardag, kl. 12-16 á Kletthálsi 11