Morgunblaðið - 16.12.2006, Blaðsíða 67

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 2006 67
menning
KRISTJÁN Zaklynsky (f. í Banda-
ríkjunum) og Lina Larsen (f. í Dan-
mörku) hafa bæði verið námsmenn
við Listaháskola Íslands. Þau sýna
nú í Gallerí Dverg innsetningu sem
þau kalla „Den“ (Greni/Híði/Bæli)
og er að hluta samstarfsverkefni en
þau skipta samt rýminu á milli sín í
tvo hluta og sýna hvort um sig sjálf-
stæð verk. Framlag Kristjáns er
skjaldbaka á feldi sem horfir á nátt-
úrumynd í sjónvarpi. Má vera til-
vísun í greni manna frekar en dýra
þar sem menn leggjast á feld og
glápa á „raunveruleikann“ í sjón-
varpi. Framlag Linu er klippi-
myndaröð sem er varpað á vegg og
skúlptúr úr álpappír sem líkist eggj-
um sem jafnframt hylur skjávarp-
ann. Skjámyndir eru svart-hvítar og
hljóðrás verkanna er vel samstillt og
hrynur ágætlega þeirra á milli.
Hugmyndin eða viðfangsefnið á
vel við sýningarrýmið, enda hálfgerð
kjallarahola sem eflaust hentaði
mörgum dýrum til vetrardvalar.
Hugmyndinni er hinsvegar illa fylgt
úr hlaði og möguleikinn á að gera
grenið áþreifanlegt fyrir ut-
anaðkomandi gesti er ónýttur.
Listamennirnir láta sér nægja að
gefa það til kynna, s.s. með eggform-
unum og skjaldbökunni, og fyrir vik-
ið virkar sýningin ókláruð.
Óklárað greni
MYNDLIST
Gallerí Dvergur
Opið föstudaga og laugardaga frá 18-20.
Sýningu lýkur 16. desember. Aðgangur
ókeypis.
Kristján Zaklynsky og Lina Larsen
Jón B.K. Ransu
LISTAVERK Hildar Bjarnadóttur
eru jafnan unnin í samræmi við alda-
gamla textílhefð en vísa jafnframt til
myndlistarhefðar sem karlar hafa
ráðskast með í gegnum aldirnar og
byggja þar af leiðandi á feminískum
og hugmyndalegum grunni. Þessir
þættir, þ.e. kvenlegt handverk, karl-
læg listasaga, femínismi og hug-
myndaleg nálgun, hafa auðkennt
verk Hildar til þessa og atvinnu-
menn jafnt sem áhugamenn heillast
af þessu ríka samspili hugmynda og
handverks. Er ég engin undantekn-
ing þar á. Tel Hildi margþættan og
dugmikinn myndlistarmann og vel
að fyrstu Sjónlistaverðlaununum
komna.
Hildur sýnir þessa dagana fimm
einliti (mónókróm) í Safni undir yf-
irskriftinni „Ígildi“. Litavalið ein-
kennist af mjúkum og þægilegum
litum sem minna mig einna helst á
litafræði Rudolfs Steiners þar sem
skali innan hvers litar færist frá
köldum yfir í heitan og öfugt. Viss
gulur litur getur þá virkað sem kald-
ur en blár sem heitur, öfugt við það
sem er kennt í viðtekinni litafræði.
Óvíst er hvort þessi einlitu verk
Hildar teljast til málverka eða text-
ílverka, en listakonan þræðir mörk
þessara tveggja listmiðla með bók-
staflegum hætti. Þau líta út fyrir að
vera einlit málverk á hörstriga en
eru unnin sem textílverk þar sem
striginn er meðhöndlaður sem hlut-
lægt efni. Hver þráður strigans er
málaður áður en efnið er ofið af lista-
konunni þannig að liturinn verður
samofinn striganum. Í sjálfu sér
ekki ósvipuð tækni og nafna hennar
Hildur Ásgeirsdóttir Jónsson hefur
verið að nota undanfarin ár nema
hún litar silkiþræði og vefur úr þeim
viðkunnanlegar landslagsmyndir.
Mynd og aðferð skipta þá meginmáli
en hjá Hildi Bjarnadóttur er það
merkingin sem efnið og aðferðin
hafa öðlast. Fyrir fáeinum vikum
sýndi Hildur Bjarnadóttir verk í
Galleríi i8 sem voru unnin með þess-
ari sömu tækni. Helsti munurinn á
þeim og einlitunum í Safni var sá að í
i8 voru myndverkin uppbyggð á
mynstri sem vísaði til viskustykkja
eða vasaklúta á sama tíma og þau
vísuðu til geometrísks málverks.
Verkin í Safni hafa hins vegar enga
slíka tilvísun og eru kunnugleg sem
sértæk myndlist. Þykja mér tilvís-
anir í eldhús eða stofustáss, s.s. út-
saumur og ýmiss konar blúndur,
dúkar eða uppraktir strigar sem
líkjast dúkum sem listakonan hefur
gert á ferlinum mun beinskeyttari
þar sem kvenlegt handverkið er haft
í forgrunni. Handverkið er nú orðið
ósýnilegur partur af listaverkinu og
lifnar ekki við fyrr en áhorfandinn er
upplýstur um það. Vissulega getur
maður þá heillast af þolinmæði í
handavinnunni og skörpu hugvitinu.
En ég verð að játa að ég sakna þess-
ara hnyttnu tilvísana.
Að þræða mörk málverks og textíls
Morgunblaðið/G.Rúnar
Ósýnilegt handverk „Hver þráður strigans er málaður áður efnið er ofið af listakonunni þannig að liturinn verð-
ur samofinn striganum“, segir gagnrýnandi meðal annars um sýningu Hildar Bjarnadóttur.
MYNDLIST
Safn
Opið mið.–fös. frá 14–18 og lau.–sun. frá
14–17. Sýningin stendur til áramóta. Að-
gangur ókeypis.
Hildur Bjarnadóttir
Jón B.K. Ransu
Eftir Arnar Eggert Thoroddsen
arnart@mbl.is
„HELLINGUR af tárum oní bjór-
inn, þrír hjónaskilnaðir, tvær með-
ferðir, eitt gjaldþrot og sitthvað
fleira sem enginn man.“ Öllu þessu
var fórnað fyrir plötuna Lög til að
skjóta sig við, plötu sem fjallar um
sorg og þjáningu og „það að vera
fullur á þriðjudegi“. Um er að
ræða frumburð dúettsins Sviðinnar
jarðar sem er skipaður þeim
frændum Magnúsi R. Einarssyni
og Frey Ejólfssyni en texta samdi
Davíð Þór Jónsson.
„Hugmyndin að plötunni kvikn-
aði eins og svo margar við bar-
borðið,“ segir Freyr. „En ólíkt
langflestum svoleiðis hugmyndum
varð þessi að veruleika sem verður
að teljast harla óvenjulegt. Við
þrír sátum semsagt að sumbli og
fórum að spjalla um kántrítónlist.
Magnús er manna fróðastur um
þau mál, og lýsti tónlistinni sem
einslags blús hvíta mannsins.
Hann sagði jafnframt að textarnir
ættu að vera sögur og þá helst
sorglegar. Við hófumst þegar
handa við að búa til svona plötu,
plötu sem er þannig að ef þú spilar
hana afturábak kemur konan til
þín aftur, hundurinn þinn lifnar
við, bíllinn fer í gang og þú hættir
að drekka.“
Þetta var fyrir tveimur árum og
segir Freyr að þeir hafi strax
ákveðið að fylgja þessari forskift
út í hörgul.
„Við sóttum t.d. í brunn Hanks
Williams, hins svarta prins kántr-
ísins og líklega áhrifamesta tónlist-
armann stefnunnar og Bandaríkj-
anna ef út í það er farið. Öll lögin
hans fjalla um örvæntingu og
eymd enda var hann dauður úr
drykkjusvalli 29 ára.“ Freyr segir
að vanalega hafi Davíð komið á
barinn með texta og við það hafi
hann og Magnús farið heim til
Magnúsar og samið lag. Platan var
svo tekin upp en þeir félagar voru
ekki ánægðir með fyrstu atrenn-
una í þeim efnum og hún var því
tekin upp aftur í hljóðveri Geim-
steins.
„Þar fengum við til liðs við okk-
ur nokkra valinkunna hljóðfæra-
leikara og saman lögðum við mikla
alúð í það að framkalla hinn sanna
eymdartón.“ Á tónleikunum í kvöld
fá Freyr og Magnús, sem leika á
gítara, mandólín og syngja, aðstoð-
armenn til liðs við sig. Þeir eru
Hjörtur Howser (píanó), Ragnar
Sigurjónsson (trommur) og Einar
Sigurðsson (kontrabassi). Tónleik-
arnir hefjast klukkan 22.00 og leik-
in verða lög af plötunni nýju en
einnig lög eftir tregakónga á borð
við John Prine, Johnny Cash,
Megas, Bob Dylan og að sjálfsögðu
áðurnefndan Hank Williams.
Tónlist | Sviðin jörð leikur lög af nýút-
kominni plötu á Kaffi Rósenberg
Sviðin Jörð „Hugmyndin að plötunni kviknaði eins og svo margar við bar-
borðið,“ segir Freyr, sem hér er ásamt félaga sínum Magnúsi.
Örvænting,
eymd, auðnuleysi