Morgunblaðið - 27.01.2007, Side 20

20 LAUGARDAGUR 27. JANÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
JOHN Howard, forsætisráðherra
Ástralíu, viðurkenndi nú fyrir
nokkrum dögum, að mengun og
loftslagsbreytingar yrðu eitt af stóru
málunum í þingkosningunum síðar á
þessu ári. Hingað til hefur hann þó
þverskallast við öllum áskorunum
um sérstakt átak í umhverfismálum
og ríkisstjórn hans fór að dæmi rík-
isstjórnar George W. Bush Banda-
ríkjaforseta og neitaði að undirrita
Kýótó-sáttmálann.
Sinnaskipti Howards stafa af því,
að Ástralar hafa miklar og vaxandi
áhyggjur af hugsanlegum loftslags-
breytingum. Miklir þurrkar hafa
verið í landinu í næstum sex ár sam-
fleytt, þeir mestu í að minnsta kosti
heila öld og afleiðingarnar fyrir
efnahagslífið verða augljósari með
degi hverjum.
Náttúruhamfarir
Howard skýrði frá stefnubreyt-
ingu sinni á fundi hjá áströlskum
blaðamannasamtökum og sagði þá,
að ekki yrði komist hjá mjög róttæk-
um aðgerðum. Lýsti hann sjálfum
sér sem „raunsæismanni í umhverf-
ismálum“ og tilkynnti, að ríkis-
stjórnin myndi verja 536 milljörðum
ísl. kr. í að verja vatnsbirgðir í land-
inu. Stór liður í því er, að ríkið mun
taka yfir alla stjórn á Murray-Dar-
ling-vatnakerfinu en hún hefur hing-
að til verið á forræði fjögurra ástr-
alskra ríkja. Sagði Howard, að með
núverandi vatnsnotkun stefndi í
stórslys enda hefði innstreymi í
vatnakerfið minnkað um 40%.
Ástralía er mikið velmegunarríki
en linni ekki þurrkunum í bráð blas-
ir ekkert annað við landsmönnum en
stórkostlegir erfiðleikar og sam-
félagshrun, að minnsta kosti á sum-
um svæðum. Kornuppskeran minnk-
aði um þriðjung á síðasta fjórðungi
liðins árs og bændur hafa orðið að
farga búpeningi í stórum stíl.
Svo alvarlegt er ástandið í land-
búnaðinum, að síðasta haust var tal-
ið, að þá svipti einhver bóndi sig lífi
fjórða hvern dag.
Vatnsskorturinn hefur valdið mik-
illi breytingu á lífi fólks, til dæmis í
bænum Goulburn, sem er skammt
fyrir sunnan Sydney. Þar er einfald-
lega bannað að nota vatn nema til
brýnustu nauðþurfta að viðlögðum
háum sektum. Bannað að þvo bíla og
vökva garðinn svo eitthvað sé nefnt.
Fyrir tveimur mánuðum skilaði
opinber nefnd frá sér skýrslu þar
sem því var spáð, að meðalhiti á
sumum svæðum landsins myndi
hækka um allt að 6°C og úrkoman
minnka um 40%. Um þetta og þá
einkum um þurrkana eru þó ekki all-
ir vísindamenn sammála og segja
sumir, að þeir séu ekkert einsdæmi í
þessari þurrustu álfu í heimi. Um
hitt er ekki deilt, að þurrkarnir eru
náttúruhamfarir, sem ekki sér fyrir
endann á.
Langvinnir þurrkar í Ástralíu farnir að hafa alvarleg áhrif
Neyðarástand blasir
við í vatnsmálunum
AP
Þurrkur Uppþornaður og margsprunginn árfarvegur. Sums staðar hafa
íþróttamenn lagt af æfingar vegna þess, að jörðin er hörð eins og steypa.
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
TALIÐ er líklegt að Íranar muni
innna skamms skjóta gervihnetti út í
geiminn, að því er sagði á vefsíðu
ritsins Aviation Week and Space
Technology í vikunni. Er vitnað í
ræðu sem Alaoddin Boroujerdi, for-
maður íranskrar þingnefndar, mun
hafa flutt á fundi með stúdentum og
múslímaklerkum í borginni Qom.
Breska blaðið The Daily Telegraph
segir að Norður-Kóreumenn og Ír-
anar hafi samið um að hinir síðar-
nefndu fái fullan aðgang að upplýs-
ingum um kjarnorkusprengju
N-Kóreumanna og geti þetta flýtt
mjög fyrir því að Íranar komi sér
upp kjarnorkuvopnum.
Bandarískir leyniþjónustumenn
telja að Íranar muni nota endur-
bætta eldflaug af gerðinni Shahab 3,
um 30 tonna ferlíki til að koma gervi-
hnetti á loft. Gæti eldflaugin verið
undanfari þess að þeir smíði eftirlík-
ingu af langdrægri, n-kóreskri flaug,
Taepodong 2C/3. Endurbætt flaug
Írana er talin geta dregið allt að
1.600 km og varnarmálaráðuneytið í
Washington telur að Íranar gætu ár-
ið 2015 hafa komið sér upp flaug er
dragi 4.800 km.Myndu þeir þá geta
hæft skotmörk í Vestur-Evrópu.
Ljóst er að áhyggjur Vesturveld-
anna af stefnu Írana aukast enn ef
þeim tekst að ná skjóta upp gervi-
hnetti. Slíkt tækniafrek myndi auk
þess efla mjög pólitísk áhrif klerka-
stjórnarinnar í Miðausturlöndum.
Aukin dirfska
Fullyrt er Íranar hafi orðið djarf-
ari í kjarnorkumálum er þeir sáu að
ekki var gripið til neinna refsinga
gegn N-Kóreu í kjölfar tilrauna-
sprengingarinnar sl. haust. Heimild-
armaður The Daily Telegraph segir
að yfirvöld í N-Kóreu hafi boðið hóp
íranskra vísindamanna í heimsókn til
rannsaka niðurstöður tilrauna-
sprengingarinnar neðanjarðar í
október en það gæti orðið til að flýta
fyrir því að Íranar efni til eigin
sprengingar, hugsanlega fyrir lok
þessa árs.
„Við höfum orðið vör við aukna
starfsemi á öllum kjarnorkutilrauna-
stöðvum Írana eftir áramótin,“ sagði
heimildarmaðurinn. Er sagt líklegt
að um verði að ræða tiltölulega litla
sprengju, með afl er svari til minna
en 500 tonna af TNT-sprengiefni.
Ekki sé vitað hvar tilraunastaðurinn
verði, líklega einhvers staðar í fjall-
lendi sem erfitt sé að láta njósna-
hnetti fylgjast vel með. Írönskum
stjórnvöldum tókst lengi að leyan
staðsetningu nokkurra kjarnorkutil-
raunastöðva sinna en íranskir and-
ófsmenn ljóstruðu upp um staðina
fyrir þrem árum.
Fullyrt að Íran
muni skjóta
upp gervihnetti
Sagðir eiga fullt samstarf við N-Kóreu
í eldflauga- og kjarnorkumálum
AP
Harðlína Mahmoud Ahmadinejad,
forseti Írans, vísar á bug allri gagn-
rýni á kjarnorkustefnuna.
Í HNOTSKURN
»Nokkrar þjóðir hafa þegarskotið gervihnöttum á loft en
aðeins þrjár mönnuðum geimför-
um, Bandaríkjamenn, Rússar og
Kínverjar.
»Markmið Írana með vænt-anlegu geimskoti er sagt
vera að koma sér upp njósna-
hnöttum og sýna um leið hvað
þeir séu tæknilega háþróaðir.
»Bandaríkin vilja koma á fótkerfi ratsjárstöðva og gagn-
flauga í Evrópu til að geta
brugðist við ógn frá Íran.
Davos, Jerúsalem. AFP. | Shimon Per-
es, aðstoðarforsætisráðherra Ísr-
aels, segir að hann hafi náð sam-
komulagi við fulltrúa Jórdana og
Palestínumanna um að skapað verði
sameiginlegt efnahagsvæði þjóð-
anna þriggja. Nefndi hann svæðið
„Friðardal“ og sagðist telja rétt að
þótt leysa bæri stjórnmálalega
ágreininginn með viðræðum Ísraela
og Palestínumanna þyrfti að stýra
efnahagsmálum svæðisins með þátt-
töku umræddra þriggja þjóða.
Peres, sem er 83 ára gamall, tók
þátt í heimsráðstefnunni í Davos í
Sviss en þar voru fleiri leiðtogar Ísr-
aela auk Palestínumanna og Jórd-
ana. Peres er nú talinn líklegur til að
taka við forsetaembætti í Ísrael af
Moshe Katsav sem hefur sagt af sér
vegna ákæru um nauðganir.
Ísrael, Jórdanía og Palestínu-
stjórn kynntu í desember tveggja
ára áætlun um sameiginlegq könnun
á því hvernig hægt sé að bjarga
Dauðahafinu frá því að þorna upp en
vatnsborð þess lækkar nú hratt. All-
ar þjóðirnar nota vatn úr ánni Jórd-
an til áveituframkvæmda í landbún-
aði.
Peres hefur lengi boðað hugmynd-
ina um sameiginlegt efnahagssvæði
er myndi verða til að efla mjög hag
bæði Ísraela og Palestínumanna og
draga úr viðsjám. Hann segir að
hugmyndin sé m.a. að tryggja náið
samstarf um vatnsöflun, landbúnað,
flugvallarekstur og ferðaþjónustu.
Geysistór markaður geti skapast í
arabaríkjunum næsta áratuginn og
efla verði þar fjárfestingar. „Það
gæti dregið úr æsingi og slökkt loga
andspyrnunnar meðal múslíma og
það gæti gerst mjög hratt,“ sagði
Peres.
Ephraim Sneh, aðstoðarvarnar-
málaráðherra Ísraels, sagði að um-
rætt efnahagssvæði myndi ná frá
Akaba við Rauðahaf allt að Galíleu-
vatni. Hugmynd Peres myndi ekki
verða að veruleika á næstu vikum en
hún yrði framkvæmd, sagði hann.
Er „Friðardalur“
í burðarliðnum?
Formúla-1 | Fótbolti | Golf | Handbolti | Körfubolti | Úrslitaþjónustan | Fréttir vikunar | SMS þjónusta
Áfram Ísland!
Fréttirnar • Úrslitin • Næstu leikir • Riðlarnir • Staðan
Fylgstu með HM á mbl.is!
Allt sem þú vilt vita um HM í handbolta í Þýskalandi er á mbl.is.
Blaðamenn á staðnum flytja þér fréttir af keppninni jafnóðum
og þær gerast ásamt viðtölum við landsliðsmenn og þjálfara.
Fylgstu með á mbl.is og styddu strákana.
Íþróttir