Morgunblaðið - 02.09.2007, Blaðsíða 2

2 SUNNUDAGUR 2. SEPTEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björn Jóhann
Björnsson, fréttastjóri, bjb@mbl.is Daglegt líf Anna Sigríður Einarsdóttir, annaei@mbl.is Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi,
gudlaug@mbl.is Minningar minning@mbl.is, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp | Sjónvarp Hulda Kristinsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv.
Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
AUKIN aðsókn að Landspítalanum, m.a. vegna
fjölgunar landsmanna – sérstaklega í röðum eldri
borgara – og aukinnar tíðni alvarlegra sjúkdóma,
er ein ástæða þess að starfsemi spítalans er meiri
en fjárveitingar rúma. Á fyrstu sex mánuðum árs-
ins voru gjöld af reglubundinni starfsemi 4,7% um-
fram það sem gert var ráð fyrir í rekstraráætlun
spítalans fyrir árið 2007.
Á fyrri helmingi ársins námu rekstrargjöld
Landspítalans 17.756 milljónum króna en tekjur
16.964 m.kr. Hefðbundið er að launagjöld séu
stærsti kostnaðarliðurinn, eru um 68% kostnaðar,
og voru 650 milljónir umfram áætlun. Kemur þar
helst til hin mikla þensla sem verið hefur á vinnu-
markaði. Erfiðlega gekk að ráða í lausar stöður og
til sumarafleysinga en jafnframt hefur aukin starf-
semi kallað á fleiri ársverk. Við því hefur verið
brugðist með meiri yfirvinnu starfsfólks auk þess
sem meiri þjónusta verktaka hefur verið keypt.
Greiðslustaða spítalans afar erfið
Kostnaður við S-merkt lyf er um 100 m.kr. um-
fram áætlun (10,2%) og hefur hækkað um tæp 20%
frá fyrra ári. Sértekjur spítalans eru hins vegar
21,1% hærri en gert var ráð fyrir.
Skammtímakröfur Landspítalans voru 968
milljónir eftir fyrstu sex mánuðina. Það er aukning
um 113 milljónir frá áramótum. Mest er um skuld-
ir ýmissa heilbrigðisstofnana sem hafa átt erfitt
með að standa í skilum. Skammtímaskuldir nema
2.348 milljónum og hafa hækkað um 386 milljónir
frá áramótum. Neikvæður höfuðstóll er 1.570
milljónir. „Greiðslustaða spítalans er því afar erfið
og leiðir hún af sér dráttarvaxtakröfur á hendur
[LS] ásamt því að öll samskipti við birgja spítalans
verða þyngri,“ segir m.a. í Starfsemisupplýsingum
Landspítalans.
Rekstrargjöld 4,7% umfram
tekjur á fyrri helmingi ársins
Skammtímaskuldir Landspítalans aukast og nema nú 2,3 milljörðum króna
EINSTAKLINGUM sem leitað
hafa til Landspítalans á fyrstu
sex mánuðum ársins hefur
fjölgað um tæplega 2.400 frá
síðasta ári. Til að mæta því
hefur m.a. verið leitast við að
færa þjónustu af legudeildum
og yfir á dag- og göngudeildir.
Legum hefur því fækkað um
1,3% og legutími styst um tæp
5%. Þeir sjúklingar sem þurfa á innlögn að halda
eru þá áberandi veikari en áður og þurfa meiri
þjónustu. Milli ára vex bráðleiki sjúlinga um ríf-
lega 4%, og er það í takt við þróunina undanfarin
ár. Komum á bráða- og slysamóttökur spítalans
hefur einnig fjölgað ár frá ári; þessa fyrstu sex
mánuði ársins um 1,5% miðað við síðasta ár.
Enn vaxandi bráðleiki
LITLAR líkur
eru á fjölgun misl-
ingatilfella hér á
landi líkt og þeirri
sem nú veldur við-
vörunum heil-
brigðisyfirvalda í
Bretlandi til for-
ráðamanna
barna.
Haraldur
Briem sóttvarnalæknir sagði Breta
hafa átt í erfiðleikum með mislinga
vegna sterks andróðurs þar í landi
gegn bólusetningum. Andróðurinn
hefur einkum beinst gegn þrígildu
bóluefni, svonefndu MMR, gegn
mislingum, hettusótt og rauðum
hundum.
Haraldur segir að uppi hafi verið
kenning um að þessi bólusetning geti
valdið einhverfu. Ítrekað hafi verið
sýnt fram á að það eigi ekki við rök að
styðjast. Kenningin byggðist á rann-
sóknum manns að nafni Wakefield og
birtist í Lancet um 1989. Kenningin
gekk út á að bólusetningin ylli bólg-
um í görn og þær hleyptu eiturefnum
út í blóðið. Það hefði aftur einhver
áhrif á höfuðið. „Það hefur verð sýnt
fram á að bóluefni valda ekki svona
bólgum. Samt sem áður er þessi um-
ræða mjög þrautseig og hefur dregið
úr þátttöku í bólusetningum,“ sagði
Haraldur.
Skortur á almennri bólusetningu
veldur því að sjúkdómar á borð við
mislinga og hettusótt blossa upp.
Haraldur sagði að ekki alls fyrir
löngu hefði blossað upp hettusótt hér
á landi sem rakin var beint til Bret-
lands. Hér var hópur fólks 18-25 ára
sem ekki hafði náðst inn í ungbarna-
bólusetningu á sínum tíma og var því
næmt fyrir hettusóttinni. Fólki á
þessum aldri var boðin bólusetning
og sóttin hjaðnaði.
„Mislinga höfum við ekki séð hér
og eigum ekki von á að þeir komi upp,
vegna þess að það var bólusett fyrir
mislingum allan tímann þótt þeir hafi
síðar verið teknir upp í þessa þrígildu
bólusetningu. Við reiknum ekki með
neinum faraldri hér,“ sagði Haraldur.
Ekki hætta
á mislinga-
faraldri hér
Haraldur Briem
LÖGREGLAN á Hvolsvelli vekur
athygli á því að undanfarið hefur
orðið vart við hrun í Gígjökli. Jakar
hafa hrunið ofan í lónið og valdið
minniháttar flóðbylgjum niður ána.
Við þetta hefur áin dýpkað og jakar
og hröngl borist niður ána. Ferða-
löngum er því ráðlagt að hafa varann
á, þó sérstaklega í myrkri.
Vart við hrun
í Gígjökli
SAUTJÁN ára piltur gisti fanga-
geymslur lögreglunnar í Vest-
mannaeyjum eftir að hafa lent í um-
ferðarslysi við Hamarsveg um
fjögurleytið aðfaranótt laugardags.
Mikil mildi þykir að hann skyldi ekki
slasa sig eða aðra en hann var ofur-
ölvi við stýrið.
Að sögn varðstjóra lögreglunnar í
Vestmanneyjum fór fram dansleikur
í Týsheimilinu á vegum framhalds-
skólans í bænum á föstudagskvöld
og varð atvikið í kjölfar þess að hon-
um lauk. Pilturinn steig þá upp í bif-
reið sína og ók af stað en að sögn
vitna komst hann ekki nema u.þ.b.
150 metra. Þá missti hann stjórn á
bifreiðinni og keyrði út af veginum.
Við það valt bifreiðin niður slakka og
hafnaði á toppnum inni á Týsvellin-
um. Piltinn sakaði ekki.
Þegar lögreglu bar að var ljóst að
pilturinn var ofurölvi og reyndist í
raun óviðræðuhæfur sökum þess.
Var hann því fluttur á lögreglustöð
og fékk að sofa úr sér áfengisvím-
una. Að sögn varðstjóra hafði pilt-
urinn fengið ökuskírteini til bráða-
birgða fyrir aðeins tíu dögum.
Ölvaður
piltur velti
bíl sínum
Fékk ökuleyfið að-
eins fyrir tíu dögum
ENGIN slys urðu á fólki í umferð-
arslysi við Vesturlandsveg, gegnt
Korpúlfsstöðum, í gærmorgun,
þegar ökumaður missti stjórn á bíl
sínum í hringtorgi og hafnaði utan
vegar.
Bifreiðin, sem valt á hliðina, er
töluvert skemmd og þurfti drátt-
arbifreið til að færa hana af vett-
vangi. Ökumaður var einn í bílnum
þegar óhappið varð og getur þakk-
að bílbeltum að ekki fór verr.
Morgunblaðið/Sverrir
Missti stjórn á bílnum í beygju
♦♦♦
EFTIR var að veiða um 420 hrein-
dýr af úthlutuðum veiðikvóta þessa
árs, samkvæmt tölum frá síðasta
föstudegi. Jóhann G. Guttormsson,
starfsmaður Veiðistjórnunarsviðs
Umhverfisstofnunar á Egilsstöðum,
sagði þá að alls væri búið að veiða
710 dýr á þessu veiðitímabili. Þar af
um 390 tarfa og um 320 kýr. Þá var
eftir að veiða rúmlega 250 kýr og um
170 tarfa. Jóhann taldi að veiðimenn
hefðu þurft að nýta betur góða daga
til veiða í ágúst, í stað þess að sitja þá
af sér. Alls er heimilt að veiða 1.137
hreindýr í ár. Veiðitímabilinu lýkur
15. september nk.
Nokkru hefur verið skilað af seld-
um veiðileyfum, aðallega á svæði 2
enda langflest leyfi útgefin þar. Jó-
hann sagði að til þessa hefði gengið
vel að selja leyfi sem hefði verið skil-
að. Jóhann taldi aðeins um að kenna
skipulagi veiðimannanna sjálfra.
Borið hefur á góma að erfitt sé að
fá leiðsögumenn til að fara með veiði-
mönnum og það hafi tafið einhverja
frá veiðum. Jóhann kvaðst hafa
heyrt þann orðróm. „Ég veit ekki
hvað er til í því en það er ekki gott
þegar veiðimenn eru að uppgötva
það núna að þeir þurfa leiðsögu-
mann. Ég hef heyrt að menn séu að
hringja núna og kanna með leiðsögu-
menn undir lok veiðitímans.“
Mikið enn óveitt
af hreindýrum
VINSTRIHREYFINGIN – grænt
framboð mun í upphafi þings flytja
tillögu um að ráðist verði í „mark-
vissa könnun á afleiðingum mark-
aðs- og einkavæðingar á undirstöðu-
stofnunum almannaþjónustunnar“.
Kom þetta fram á flokksráðsfundi
VG sem lauk á Flúðum í gær.
Í drögum að ályktun um velferð-
armál, sem liggur fyrir flokksráðs-
fundinum, er þess krafist að fallið
verði frá öllum áformum um frekari
einkavæðingu og einkarekstur að
sinni. Tekið verði mið af niðurstöð-
um umræddrar rannsóknar við
stefnumótun í samfélagslegum efn-
um og efnt til víðtækrar umræðu í
þjóðfélaginu um framtíð velferðar-
kerfisins og almannaþjónustunnar.
Kanna verði áhrif breytinganna á
þá sem nota þjónustuna og einnig
starfsfólkið. Jafnframt verði tafar-
laust að ráðast í aðgerðir til að
styrkja stöðu og bæta rekstrarum-
hverfi almannaþjónustunnar. Þegar
sé erfitt að manna ýmsar stofnanir
velferðarkerfisins. Einnig segir að
tími sé kominn til að stjórnvöld horf-
ist í augu við ábyrgð sína varðandi
kjaramál starfsfólksins sem velferð-
arþjónustan hvílir á. Kjör starfsfólks
og þjónustan sem það veiti séu óað-
skiljanlegir þættir.
„Það er óviðunandi að stjórnmála-
flokkar komist til valda á grundvelli
fagurgala og loforðaflaums um fram-
tíð heilbrigðisþjónustu, menntakerf-
is, raforkukerfis, vatnsréttinda og
annarra grunnþátta en ráðist síðan í
breytingar sem hafa afgerandi nei-
kvæðar afleiðingar um ókomna tíð,“
segir í drögunum.
Fallið verði frá einka-
væðingaráformum
VG vill kanna áhrif markaðsvæðingar á almannaþjónustu