Morgunblaðið - 04.11.2007, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 4. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Í
slendingar þurfa að hugsa
lengra fram en aðrir. Aðstæð-
urnar eru þannig. Þessi orð
féllu í spjalli vinar míns á dög-
unum. Sífrandinn um að taka
upp evru og skipta um kúakyn ofan í
vantrúna á íslenska tungu olli honum
áhyggjum og hann spurði, hvort menn
meintu þetta virkilega. Kannski af því
að menn þykjast græða eitthvað í svip-
inn, eða hvað? Það er ekki sjálfsagt að
lítil þjóð eins og Íslendingar haldi velli.
Við höfum staðið okkur vel af því að við
höfum haldið við sérstöðu okkar. En
við þurfum að sjá langt fram. Aðstæður
eru þannig.
Á sunnudaginn hlustaði ég á Silfur
Egils. Það var krata-slagsíða á þætt-
inum eins og hann var lagður upp, þar
voru þrír vinstri þingmenn, við-
skiptaráðherra og Þorvaldur Gylfason
prófessor. Og ræddust þeir tveir síð-
astnefndu einir við í lokin. Síðan hefur
komið í ljós, að ekki var allt sem sýnd-
ist í málflutningi þeirra.
Björgvin G. Sigurðsson við-
skiptaráðherra hefur mikla sannfær-
ingu fyrir því, að við eigum að ganga í
Evrópusambandið og taka upp evru í
stað krónunnar. Allt gott um það. En
hann sést ekki fyrir í málflutningi sín-
um. Þannig sagði hann í Silfri Egils:
„Skýrslan fræga sem Björn Bjarnason
og Össur Skarphéðinsson og fleiri voru
með um Evrópumálin fyrir ári, – þar
voru menn ekki sammála um margt en
menn voru sammála um eitt: Það er
engin hætta á því að við missum yf-
irráðin yfir fiskveiðiauðlindinni okkar.“
Ráðherrann kveður fast að, en því mið-
ur er ekki rétt með farið. Það er auð-
velt að ganga úr skugga um það með
því að lesa sameiginlegt álit Katrínar
Jakobsdóttur og Ragnars Arnalds, full-
trúa vinstri græna, og sjálfstæð-
ismannanna Björns Bjarnasonar og
Einars K. Guðfinnssonar í umræddri
skýrslu. Nú situr Björgvin í ríkisstjórn
með Birni og Einari. Hinn almenni
borgari á að geta treyst því, að þeir fari
rétt með afstöðu hver annars í svo við-
urhlutamiklu máli.
Fleira var hæpið hjá viðskiptaráð-
herra eða þarfnaðist skýringa. Hann
segist hafa fundið ráð til þess að fækka
þeim um helming, sem verða gjald-
þrota, og eru það góðar fréttir. Ég skil
satt að segja ekki, hvers vegna hann
var ekki spurður nánar út í það. Ekki
get ég fallist á þá skoðun hans að hags-
munum landbúnaðarins sé „eflaust
best fyrir komið innan ESB“. Sannfær-
ing mín er sú, að því sé öfugt farið.
Mjólkurframleiðsla drægist saman og
það þrengdi að lamba- og nautakjöts-
framleiðslu vegna mikils framboðs af
ódýru svína- og kjúklingakjöti. Og ekki
get ég fellt mig við að skipt sé um kúa-
kyn fyrir sýndarhagnað, að sænskar
láglendiskýr séu fengnar í staðinn fyrir
þær íslensku. Veifað er milljarðs ávinn-
ingi á hverju ári, en dæmið hefur ekki
verið fullreiknað, eins og Sigurður Sig-
urðarson hefur bent á. Þjóðhagslegur
ávinningur hefur ekki verið metinn,
áhættan né það, að sjúkdómar eru aðr-
ir og erfiðari í þyngra kyni. Blómlegur
landbúnaður er hluti af sjálfsímynd
okkar Íslendinga og falleg býli um
sveitir landsins gleðja augað.
Núna gerast góð ráð dýr.
Glögg er sú mynd sem að oss snýr:
Evran kemur einn, tveir þrír,
enskan brátt og sænskar kýr.
Ekki verður meira kveðið að sinni.
Allt er þegar þrennt er
PISTILL » Það er ekki sjálfsagt að
lítil þjóð eins og Íslend-
ingar haldi velli. Við höf-
um staðið okkur vel af því
að við höfum haldið við
sérstöðu okkar. En við
þurfum að sjá langt fram.
Aðstæður eru þannig.
Halldór
Blöndal
Hljóðpistlar Morgunblaðsins,
Halldór Blöndal les pistilinn
HLJÓÐVARP mbl.is
GÓÐ MÆTING var á bibl-
íumaraþon æskulýðsfélags Digra-
neskirkju sem lauk klukkan fimm
síðdegis í gær. Krakkarnir höfðu
þá lesið upp úr nýrri þýðingu bibl-
íunnar í sólarhring í því skyni að
safna áheitum fyrir ferð til Prag.
Félagið færði sér tæknina í nyt og
var upplesturinn sýndur beint á
netinu.
Að sögn Gunnars Sigurjóns-
sonar, sóknarprests í Digra-
neskirkju, eru krakkarnir hug-
myndaríkir og félagið öflugt. Þeir
eru á ýmsum aldri, allt upp í 10.
bekk grunnskóla.
Hann blæs aðspurður á gagnrýni
á nýju þýðinguna, segir hana „tæra
snilld“. Gagnrýnin sé ekki fagleg,
til dæmis sé bókstafleg þýðing á
orðinu bræður í upphafi þriðja
kafla Kórintubréfs systkin. Við
upphaf kristindómsins hafi aðeins
karlar verið ávarpaðir í kirkjum en
það síðan breyst. Því sé réttara að
tala um systkin. Morgunblaðið/G.Rúnar
Ný biblía í
maraþoni
STJÓRN Citigroup, stærsta banka
heims, kom saman til neyðarfundar
um helgina til að ræða þá stöðu sem
komin er upp vegna skuldunauta
sem ekki geta staðið í skilum.
Nokkrir fjölmiðar, þar á meðal
The Wall Street Journal, hafa fullyrt
að Charles Prince, forstjóri bankans,
undirbúi afsögn um helgina, en það
hafði ekki fengist staðfest þegar
Morgunblaðið fór í prentun í gær.
Eins og hjá ýmsum keppinautum
bankans hefur niðursveiflan á
bandaríska húsnæðismarkaðnum
haft neikvæð áhrif á afkomu hans.
Vandinn á fasteignamarkaði er sagð-
ur djúpstæðari en talið var.
Hlutabréf Citigroup hafa hrapað í
verði, gengið var 37,73 Bandaríkja-
dalir á föstudag, eða 21% lægra en 1.
október, var þá 47,72 dalir.
Ef miðað er við markaðsvirði er
Citigroup næst stærsta fjármálafyr-
irtæki Bandaríkjanna á eftir Bank of
America og hafa fregnirnar því vald-
ið skjálfta í fjármálaheiminum.
Órói hjá
Citigroup
vegna gruns um, að þeir væru ölv-
aðir við akstur, tvö smávægileg
fíkniefnamál komu upp og sjö
manns brutu gegn lögreglu-
samþykkt Reykjavíkur.
MIKIÐ var að gera hjá lögreglunni
á höfuðborgarsvæðinu framan af
aðfaranótt laugardags. Sökum þess
gistu ellefu manns fangageymslur
lögreglunnar vegna ýmissa mála.
Þrír ökumenn voru stöðvaðir
Hefðbundinn erill í höfuðborginni
Eftir Einar Ben Thorsteinsson
HRÓAR Björns-
son, fyrrverandi
rekstrarstjóri
Krónunnar, seg-
ir stjórnendur
Krónunnar vís-
vitandi hafa
áhrif á útkomu
verðkannana
sem gerðar eru í
verslunum henn-
ar með kerfis-
bundnum hætti. Hann hafi sjálfur
tekið þátt í því meðan hann starf-
aði þar. Hróar starfaði sem rekstr-
arstjóri hjá Krónunni árið 2005,
þegar verðstríð geisaði milli Krón-
unnar og Bónuss. Áður hafði hann
starfað hjá 10-11 í níu ár.
„Árið 2005 var brugðið á það ráð
að fara í verðstríð við Bónus til að
auka fjölda viðskiptavina og fá um-
fjöllun í fjölmiðlum, svo gengu
lækkanir hægt og rólega til baka.
Þetta er gert annað slagið til að
fjölga viðskiptavinum,“ segir Hró-
ar Björnsson, fyrrverandi rekstr-
arstjóri Krónunnar.
„Þegar verðkannanir voru í
gangi fór af stað full vinna við að
breyta verðum meðan verðkann-
analiðið var inni í búðinni. Svo
voru þau látin ganga tilbaka eftir
ákveðinn tíma,“ segir Hróar sem
segir frá því að hægt sé að láta
tölvukerfi breyta verðinu sjálfvirkt
á ákveðnum tímum og með tilkomu
rafrænna hillumiða sé það auðvelt
í framkvæmd.
Verð hækkað sjálfkrafa
fram eftir degi
„Ég get nefnt að tiltekinn ostur
sem kostaði 149 krónur klukkan
tvö á föstudegi hækkaði sjálfkrafa
í 169 krónur klukkan fjögur og
hækkaði svo enn frekar eftir því
sem nær dró lokunartíma. Þannig
hélst verðið yfir helgina og lækk-
aði aftur á mánudegi. Við vorum
öryggir um að verðkannanaliðið
væri ekki á ferðinni á þessum tím-
um,“ segir Hróar, sem segir verð-
vitund viðskiptavina heldur ekki
vera mikla seinni partinn á föstu-
dögum.
„Á tímabili var veittur 5% við-
bótarafsláttur á ost- og mjólkur-
vörum við kassa í Krónunni sem
var auglýstur sérstaklega. Bónus
auglýsti sama afslátt en kom samt
alltaf betur út úr verðkönnunum á
þessum vörum. Þegar við fórum að
athuga þetta betur, þá voru þeir að
veita 2,5% meiri afslátt leynilega á
kassa á ákveðnum tímum. Þannig
komu þeir alltaf betur út úr verð-
könnunum en Krónan. Að þessu
komumst við ekki fyrr en við fór-
um og keyptum þarna sjálfir ost-
stykki.“ Þannig segir hann Bónus
hafa blekkt stjórnendur Krónunn-
ar og þá sem gerðu verðkannanir.
Telur beint verðsamráð
ekki til staðar
Hróar telur hins vegar að beint
verðsamráð milli Krónunnar og
Bónuss sé ekki til staðar. „Ég tel
að það sé ekki samráð milli Bónuss
og Krónunnar. Verðið hjá þeim
helst samt í hendur. Bónus er til
dæmis með ákveðið verð á vöru.
Svo svarar Krónan því og Bónus
lækkar sig krónu neðar og heldur
sig þar. Verðið helst bara þannig
óbreytt í langan tíma. Það verður
eins konar þegjandi samkomulag
um verð,“ segir hann og leggur
áherslu á að engin bein eða óbein
samskipti milli starfsmanna Bón-
uss og Krónunnar hafi verið til
staðar. Eins telur hann ólíklegt að
svo sé í dag.
Kerfisbundið haft
áhrif á verðkannanir
Hróar
Björnsson