Morgunblaðið - 03.02.2008, Blaðsíða 27

þjóðlífsþankar
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 3. FEBRÚAR 2008 27
Næst er það Vaðnes,“ sagðihugsjónamaður við mig í
miðjum málverkasal um síðustu
helgi.
„Ef á að rífa það hús ætla ég að
hlekkja mig við gröfurnar – ertu
með?“ sagði viðkomandi maður.
„Það fer nú eftir veðri,“ svaraði
ég, enda er spáð fimbulkulda á
næstunni.
„Þú getur alltént skrifað um
Vaðnes,“ sagði hugsjónamaðurinn
og það geri ég hér með.
Það er líka full ástæða til að
skrifa um Vaðnes, Klapparstíg 30
– þar sem nú er skemmtistaðurinn
Sirkus. Þar verslaði áður um ára-
tugaskeið kaupmaðurinn Guðjón í
Vaðnesi, tengdafaðir Báru sem
rak verslunina Hjá Báru. Hjá Vað-
nesi, sagði mér öldruð kona, biðu
áður fyrr í röðum bændur til að
kaupa vörur og kannski selja eitt-
hvað líka. Allar götur fram eftir
síðustu öld var Vaðnes þekkt og
virt verslun. Í þessu ágæta gamla
timburhúsi hefur að undanförnu
verið skemmtistaðurinn Sirkus,
þar er oft mikið fjör ekki síður en
þegar bændur leiddu þar saman
hesta sína og drukku hestaskálina
áður en þeir lögðu með birgðir
sínar á hættulega fjallvegi. Á Sirk-
usi hafa líka margar „hestaskál-
arnar“ verið drukknar áður en
fólk heldur út á vegi höfuðborg-
arinnar, sem eru ekki síður hættu-
legir en fjallvegirnir gömlu. Fjöl-
margir hafa fallið í hendur
óaldarmönnum eða næstum orðið
úti áður en þeir ná í leigubíl.
Staðan í húsverndunarmálum í
Reykjavík nú minnir helst á um-
sátur um borgir í styrjöldum, þeg-
ar barist er beinlínis hús úr húsi.
Atgangur er orðinn slíkur að hann
hefur borist út á hinn pólitíska
vettvang svo manni verður hugsað
til ástandsins í Frakklandi á dög-
um borgarastyrjaldanna, þegar
enginn gat verið óhultur um líf
sitt og mörg höfuð voru skilin frá
bolnum.
Hver hefði trúað því að í húsa-
verndunarmálum myndi í raun
kristallast pólitísk barátta nú-
tímans – þessu málefni sem í raun
er þverpólitískt og ætti í raun að
líta heildstætt á eins og mennta-
málaráðherra sagði á dögunum.
En aftur að Vaðnesi. Þetta er
lítið og lágreist hús sem hefur
hýst skemmtistað að undanförnu,
sem fyrr kom fram – og er það
ekki bara fínt? Húsið hefur fengið
nýtt hlutverk sem það hefur skilað
með sóma. Hitt er annað mál að
það þarf að halda gömlum húsum
vel við og svo þau geti skilað hlut-
verki sínu, hvert sem það er á
hverjum tíma.
Það er nú svo að í einni borg
fallast jafnan í faðma fortíð, nútíð
og framtíð. Húsin standa þarna á
sínum stað og vitna um það sem
var og er. Hvert þeirra á sína
sögu, – lítil og stór, úr timbri og
eða steini. Um að gera er að leyfa
sem fjölbreytilegastri húsagerð að
eiga sinn tilverurétt.
Varðveitum því Vaðnes eins og
hugsjónamaðurinn vill og margir
fleiri og helst án þess að til blóðs-
úthellinga komi.
Þó að stund sem einu sinni var
komi aldrei aftur má minnast
hennar og geyma hana á vissan
hátt með varðveislu sögulegra
minja.
Og það koma alltaf nýjar og
nýjar stundir. Hugsjónamaðurinn
sem ég nefndi í upphafi minnti
mig á að Sirkus hefði verið í miklu
uppáhaldi hjá Björk Guðmunds-
dóttur söngkonu. Sum hús eru
varðveitt vegna byggingarsögulegs
gildis en önnur vegna þess sem í
þeim gerðist. Vaðnes uppfyllir
bæði skilyrðin vegna aldurs og
starfs sem í húsinu hefur verið.
Ég styð heils hugar þá skoðun
menntamálaráðherra að það þurfi
að gera heildstæða áætlun um
húsavernd. Það þyrfti að gera sem
fyrst, áður en borgin verður víg-
völlur í pólitískum æsingi af ýms-
um toga sem fær útrás á þennan
hátt í okkar niðurnjörvaða reglu-
samfélagi sem við höfum komið
okkur upp – í viðbót við það sem
við erfðum frá Dönum. Það þarf
ekki að leita langt í veraldarsög-
unni til að sjá dæmi um ótrúlegan
æsing vegna deilna um niðurrif
húsa – nægir að nefna þar Krist-
janíu í Kaupmannahöfn, svo ekki
sé leitað langt aftur. Það má búast
við miklum deilum um húsin við
Laugaveginn og fleiri gömul hús,
ekki aðeins um hvert þeirra skuli
fá að standa heldur einnig um
verðgildi þeirra. Þetta mál þarf
því að skoða á víðsýnan og glögg-
an hátt. Persónulega segi ég:
„Gefum Vaðnesi og öðrum göml-
um, sérstökum og sögufrægum
húsum í borginni framhaldslíf og
finnum þeim nýtt hlutverk – ef
þau finna sér ekki slíkt hlutverk
sjálf.“
Sirkus nútímans
Hvað verður um Vaðnes?
Guðrún Guðlaugsdóttir
TANNVERNDARVIKA 2008
KYNNINGARFUNDUR 5. FEBRÚAR KL. 11.00
Í FRÆÐSLUSAL BARNASPÍTALA HRINGSINS VIÐ HRINGBRAUT
Fræðslufundur verður á vegum Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins og
Lýðheilsustöðvar í tilefni af útgáfu margmiðlunardisks með fræðsluefni um
munnhirðu. Fræðslan er einkum ætluð starfsfólki á heilbrigðisstofnunum en einnig
öllum öðrum sem vinna við að fræða um heilbrigða lífshætti.
DAGSKRÁ
11:10 Ávarp - Guðmundur Einarsson, forstjóri Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins
11:15 Kynning fræðsluefnis - Hólmfríður Guðmundsdóttir, tannlæknir hjá Miðstöð
tannverndar og Lýðheilsustöð
11:30 Frumsýning fræðsluefnis
11:50 Umræður - fyrirspurnum svara tannlæknarnir Inga B. Árnadóttir, forseti
tannlæknadeildar Háskóla Íslands, Helga Ágústsdóttir, deildarstjóri í
Heilbrigðisráðuneytinu, og Hólmfríður Guðmundsdóttir
12.00 Fundarslit
Fundarstjóri: Þórólfur Þórlindsson, forstjóri Lýðheilsustöðvar.
Léttar veitingar í boði.
Fundurinn er öllum opinn en að auki er með fjarfundarbúnaði hægt að fylgjast með
honum hvar á landinu sem er. Þeir sem þess óska þurfa að hafa samband við
bruarstjori@landspitali.is og gefa upp IP tölu fyrir hádegi mánudaginn 4. febrúar.
Stjórn Rannsóknarnámssjóðs auglýsir almenna styrki úr sjóðnum 2008. Hlutverk sjóðsins er
að veita styrki til rannsóknartengds framhaldsnáms við háskóla eða á ábyrgð hans í sam-
vinnu við rannsóknastofnanir eða fyrirtæki.
Veittir eru styrkir til framfærslu nemenda í rannsóknartengdu framhaldsnámi og skal tilhög-
un þess uppfylla Viðmið um æðri menntun og prófgráður, sem menntamálaráðuneytið gefur
út, en fer að öðru leyti eftir lögum um háskóla, nr. 63/2006, reglum einstakra deilda og eftir
almennum reglum háskóla.
Við úthlutun 2008 miðast fjárhæð styrkja til doktorsnema að jafnaði við 250 þ.kr. á mánuði
og fjárhæð styrkja til meistaranema við 200 þ.kr. á mánuði.
Doktorsnemar geta sótt um styrk til allt að þriggja ára en meistaranemar geta sótt um styrk
til vinnu að meistaraverkefni í allt að 12 mánuði. Rannsóknarverkefni skal að minnsta kosti
vera 30 einingar. Við mat á umsóknum er vísindalegt gildi rannsóknarverkefnisins lagt til
grundvallar, auk árangurs umsækjanda í námi og rannsóknum og virkni leiðbeinanda.
Sé námið stundað við háskóla erlendis skal rannsóknarverkefnið lúta að íslensku viðfangs-
efni og vísindamaður með starfsaðstöðu á Íslandi taka virkan þátt í leiðbeiningu nemand-
ans. Framlag leiðbeinanda hér á landi þarf að vera verulegt og vel skilgreint.
Leiðbeinendur og nemendur eru hvattir til að kynna sér vandlega reglur sjóðsins og þær
kröfur sem gerðar eru til umsækjenda.
Umsóknareyðublöð og leiðbeiningar fyrir umsækjendur fást á heimasíðu Rannís:
www.rannis.is. Allar nánari upplýsingar veitir Magnús Lyngdal Magnússon, sími 515 5818,
netfang magnus@rannis.is. Umsóknir skal senda í tvíriti og á tölvutæku formi til Rannís
merktar „Rannsóknarnámssjóður“.
Auk almennra styrkja veitir Rannsóknarnámssjóður FS-styrki í samvinnu við fyrirtæki og
stofnanir (miðað er við þrjá umsóknarfresti á ári: 14. mars, 14. ágúst og 14. nóvember).
Sjá nánari upplýsingar um FS-styrki á heimasíðu Rannís.
Rannsóknarnámssjóður
Umsóknarfrestur er til 14. mars
Rannís
Rannsóknamiðstöð Íslands
Laugavegi 13, 101 Reykjavík
www.rannis.is
KOMDU MEÐ TIL
...eyju hins eilífa vors
páskaferð
Eyja elskenda - Perla Atlantshafsins
Madeira er talin meðal fegurstu eyja í heimi.
Þar er mikil náttúrufegurð, góðir golfvellir og
skemmtilegar gönguleiðir í fjöllunum í kring.
Í boði eru skipulagðar skoðunarferðir.
Nánari uppýsingar veitir Gestamóttakan í síma 551 1730,
gestamottakan@gestamottakan.is og gestamottakan.is
Fararstjóri er Jón Kristleifsson sem hefur verið fararstjóri á Madeira
til fjölda ára og er staðháttum mjög vel kunnur.
MADEIRA
16.-30. mars 20.-30. mars