Morgunblaðið - 03.02.2008, Blaðsíða 29
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 3. FEBRÚAR 2008 29
á samningagerðina?
„Jú, það hefur mikil áhrif á
samninga. En ég tel að það væri,
einmitt vegna þessa ástands, mjög
gott að samið yrði sem fyrst – því
fyrr því betra. Fjármálamarkaður-
inn er huglægur. Væntingar fólks
til framtíðar hafa mikil áhrif. Í
svona ástandi þarf mikla varkárni í
frágangi samninga, hvað samið er
til langs tíma t.d. Ég hef verið
hlynnt lengri tíma samningum. Ég
er á því að það hafi skapað mikla
kjölfestu í íslensku samfélagi hvað
samið hefur verið til langs tíma.
Fjögur ár eru lengsti tíminn sem
samið hefur verið til. En það er
auðvitað innihald samninganna
sem skiptir öllu máli og forsendu-
ákvæði, hvernig hægt er að losa
sig úr samingunum ef forsendur
bregðast.
Það voru vonbrigði að samn-
ingar skyldu ekki takast um til-
lögur þær sem ASÍ lagði fram, ég
reiknaði satt að segja með að það
myndi ganga. Mér fannst þetta
borðleggjandi kostur og mér kom
á óvart að þetta skyldi verða nið-
urstaðan.“
Örar breytingar ekki vilji
fólks
– Koma væringar í borgarmálum
illa inn í þessa samninga?
„Allt sem hefur áhrif á sam-
félagið hefur áhrif á kjarasamn-
inga. Ég veit ekki hvaða áhrif
þetta kemur til að hafa í raun – en
allur losarabragur er óheppilegur.
Þetta er leiðinlegt og raunar búið
að vera hálfgerður farsi um
margra mánaða skeið. Mér finnst
pínlegt að horfa upp á þetta. Ég
vil láta bera virðingu fyrir stofn-
unum eins og borgarstjórn. Það er
vandratað í þessu máli, líklega er
best að segja sem minnst, en
svona örar breytingar eru ábyggi-
lega ekki vilji fólks almennt. Það
er alltaf best að fólk viti nokkurn
veginn að hverju það gengur. Það
skapar kjölfestu.“
– En nú erum við með rík-
isstjórn sem yfirgnæfandi meiri-
hluti þjóðarinnar styður – er það
ekki heppilegt?
„Það ætti að hjálpa í kjarasamn-
ingagerðinni. En þetta er rík-
isstjórn sem við höfum ekki samið
við áður og það verður að spyrja
að leikslokum. Mér fyndist að rík-
isstjórnin ætti að hafa bolmagn til
að gera það sem gera þarf. Ég
treysti á að ríkisstjórnin sé hlynnt
því að hlúa að hagsmunum fólksins
í landinu. Til þess er þetta fólk
kosið.
Ólíkir flokkar ríkisstjórnar
auka breidd í afstöðunni
En í þessari ríkisstjórn eru ólík-
ir flokkar og það hlýtur að auka
breidd í afstöðunni. Við vitum ekki
hvort það er gott eða slæmt, við
vitum það ekki fyrr en samningar
eru búnir. Fyrirfram tel ég að það
sé af hinu góða. En það er nýtt að
semja við ríkisstjórn sem hefur
svona mikinn meirihluta og hvaða
áhrif það hefur er ekki ljóst ennþá.
Verkalýðshreyfingin hefur lagt
sig fram um það í langan tíma að
semja mjög ábyrgt, verið tilbúin til
að axla ábyrgð með öðrum á að
lækka verðbólgu og auka stöð-
ugleika. Það verður auðvitað að
vera þannig að atvinnurekendur og
stjórnvöld komi á móti.“
– Hvað um ástandið á húsnæð-
ismarkaðinum?
„Inni í sameiginlegum kröfum á
borði Alþýðusambandsins eru
áherslur á húsaleigubætur og
vaxtabætur – þær skipta mjög
miklu máli. Húsnæði hefur hækkað
mjög mikið. Það er af hinu góða að
fasteignagjöld hafa lækkað nokkuð
í Reykjavík. En við leggjum mjög
verulega áherslu á vaxtabæturnar,
húsaleigubætur og barnabætur. Ef
fólk reiknar með vaxtabótum við
kaup á húsnæði en fær svo engar,
þrátt fyrir að það sé í sama hús-
næði, þá geta fjármál þess verið
komin í öngþveiti. Snögg kólnun á
fasteignamarkaði getur haft mjög
alvarlegar afleiðingar. Það hlýtur
að vera allra hagur að við samein-
umst í þríhliða samstarfi – ASÍ,
atvinnurekendur og stjórnvöld – í
því að koma á samningum sem
auka lífsgæði og bæta hag fólks en
auki líka stöðugleikann.“
– Ertu bjartsýn á að þetta tak-
ist?
„Ég er bjartsýn að eðlisfari –
annars væri ég ekki hér, þetta
myndi buga mann ella. Ég trúi á
að fólk sjái ljósið og skilji ástandið
og bregðist rétt við. Ég bý mig svo
sem undir að samningaferlið drag-
ist á langinn en vonast til að það
gangi fljótt fyrir sig.“
Samstiga forystufólk
– Vinnið þið vel saman, þið Grét-
ar Þorsteinsson?
„Já, það gerum við og höfum
gert lengi. Við erum samstiga.
Auðvitað eru uppi aðeins misjafnar
áherslur innan verkalýðshreyfing-
arinnar, eftir hópum, og í mörgum
tilvikum þurfum við að semja inn-
byrðis til að finna leið sem allir
eru sáttir við að fara. Það koma
fleiri að því samstarfi og við leggj-
um á okkur mikla vinnu til að
finna leiðir sem við teljum að komi
umbjóðendum okkar sem best. Við
vinnum mikið saman innan Al-
þýðusambandsins.“
– Eru aðstæður núna slæmar til
samningagerðar?
„Nei, ég man miklu svartara út-
lit, t.d. á árunum þegar þjóðarsátt-
arferlið stóð yfir, þá hafði nið-
urskurður á fiskkvóta allt önnur
áhrif en nú.
Við vitum þó ekki hvaða áhrif
lækkun á hlutabréfum hefur, ef
hún verður til langs tíma, né held-
ur hver verðbólgan verður. En hér
er nú ekkert atvinnuleysi, rík-
issjóður er ágætlega settur.
Hitt er annað að hér er mikill
fjöldi erlendra starfsmanna sem
ekki er vitað hvað gerir ef verður
atvinnuleysi og margt erlendis hef-
ur áhrif hér langt umfram það sem
það gerði – enginn er eyland leng-
ur í efnahagsumhverfinu.“
– Hvað með evruna?
„Við erum með til umræðu í
kjarasamningum að reyna að
skrifa ákvæði um hvernig laun
yrðu greidd með evru, – ef það er
gert, svo eitthvert kerfi sé til á
því. En ég er persónulega á móti
því að taka upp evru og ganga í
Evrópusambandið – og hef styrkst
í þeirri afstöðu. Það eru ýmsir
kostir í svona litlu hagkerfi eins og
okkar, – ef við erum sammála um
að nýta þá. Ég hef heimsótt
Brussel og við það hefur afstaða
mín harðnað. Nú höfum við tölu-
verð áhrif á alþjóðavettvangi sem
ég tel að við myndum tapa ef við
gengjum í ESB. Enginn hefur
heldur sannfært mig um að við
fengjum góða samninga hvað
snertir fiskveiðina, þótt það sé nú
minni hlutur í hagkerfi okkar en
áður. Ég tel líka að Íslendingar
yrðu ekki ánægðir í því skrif-
finnskuumhverfi sem ríkir í ESB.
Ég tel að okkar samfélag gangi af
því að við erum áræðin og miklum
ekki fyrir okkur hvað gæti gerst.
Við teljum okkur geta allt – og
getum það fyrir bragðið. Ég segi
ekki að allt sé hér fullkomið og við
þurfum ekki að gæta okkar, en ég
tel að við séum ekki tilbúin til að
ganga inn í svona risastórt um-
hverfi þar sem við yrðum bara lítil
arða.
En þetta er aðeins mín persónu-
lega skoðun. Það eru mjög skiptar
skoðanir á þessu málefni innan
ASÍ, eftir því við hvern er rætt.
Að mínu mati á ASÍ ekki að taka
afstöðu í þessu máli, það er mjótt
á munum í afstöðu almennings í
þessu máli og það gæti auðveld-
lega klofið sambandið „í herðar
niður“.
Afstaða í svona máli byggist að
mínu mati á því sama og trúar-
brögð gera – á tilfinningu fremur
en staðreyndum. En verkefni ASÍ
er að upplýsa og draga fram kosti
og galla.“
– Heldur þú að ykkur takist að
hækka lágmarkslaun hér á Ís-
landi?
„Ég er að vonast eftir því. Við
erum að semja nú eftir mikið upp-
gangstímabil, sem er annað en eft-
ir mikla niðursveiflu. En það er
best að segja sem minnst.“
gudrung@mbl.is
ÍS
L
E
N
S
K
A
/S
IA
.I
S
/O
R
K
4
07
10
0
1/
08
Óþarfa gluggapóstur finnur sér leið inn á of mörg heimili í dag.
Á tímum rafrænna greiðslna og vefvæðingar ætti gluggapóstur
fyrir löngu að vera leifar gamals tíma, sóunar og óskynsemi.
Svo ekki sé minnst á umhverfisspjöllin.
Með því að fara inn á www.or.is/bodgreidslur getur þú lagt þitt af mörkum
til umhverfisverndar og borgað reikningana þína með boðgreiðslum.
Enginn pappír, enginn gluggapóstur, ekkert vesen.
Skiptu yfir í boðgreiðslur
• Ef allir viðskiptavinir OR skipta yfir í boðgreiðslur sparast 7068 kg
af pappír á ári eða 295 tré.
www.or.is
Fyrstu 100 sem skipta
yfir í boðgreiðslur
fá glaðning frá
Orkuveitu Reykjavíkur
Er þetta
ekki orðið
ágætt?
Barcelona
Áskrifendaverð
7. mars 13. mars Alm. verð Þú sparar
3 nætur 3 nætur (allt að)
Flugsæti
Flug báðar leiðir með sköttum 28.990 22.990 44.790 20.800
Hotel Aragon ***
Netverð á mann, m.v. gistingu í tvíbýli m/morgunv. 39.990 54.990 15.000
Hotel Husa Via Barcelona ****
Netverð á mann, m.v. gistingu í tvíbýli m/morgunv. 44.990 61.890 16.900
Hotel HCC Montblanc ***
Netverð á mann, m.v. gistingu í tvíbýli m/morgunv. 47.990 64.790 16.800
Hotel Barcelona Plaza / Gran Hotel Barcelona ****
Netverð á mann, m.v. gistingu í tvíbýli m/morgunv. 47.990 61.790 13.800
Hotel H10 Itaca ****
Netverð á mann, m.v. gistingu í tvíbýli m/morgunv. 52.990 74.490 21.500
!"
# $
%
&
'
(
)
$
) %
!" '
' *+
'
' # $
%
+
,
-.
+ +
).
/
01 $
%
2
3
1
. * !"
#$
" #
% $ (
.
4
( (
!"
#$
%
&
'(
)*&
+
(
,,,
&'
()*++
,
)-
((..+