Morgunblaðið - 24.02.2008, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 24. FEBRÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
2
H
var sem fræðsla er í boði er ver-
ið að koma til móts við leit,
blundandi kannski, ómeðvit-
aða, en leit samt. Og þá heppn-
ast fræðsla, ef hún vekur vilja
og löngun til þess að spyrja.
Öll viðleitni til upplýsingar miðar við það, að
hugur manns sé leitandi, spyrjandi, þurfandi
fyrir vitneskju, þyrstur í svör.
En námsefnið í lífinu er fjölbreytt og gerir
mismunandi kröfur.
Sumt lærum við án meðvitaðrar áreynslu,
fylgjum aðeins áskapaðri þörf og hlýðum
ómeðvitaðri kröfu lífsins í okkur. Og líkjum þá
ósjálfrátt, án þess að spyrja neins vísvitandi,
eftir því fólki, sem við sjáum og heyrum og
njótum að.
Raunar erum við á frumskeiði ævinnar
áfjáðari í að leita og læra en síðar í lífinu En
lærum mest í byrjun með því að herma eftir
öðrum.
Það er barninu eðlilegt og fer því vel.
Eins og það getur farið fullorðnum miður
vel að apa takta og tiktúrur hver eftir öðrum
eða skríkja hver með öðrum eins og þeir
gaukar, sem gefa tóninn í spilverki ríkjandi
tíðaranda.
En við lærum að ganga og tala með því að
gera það. Eða reyna að herma það eftir, sem
við sjáum og heyrum til þeirra, sem kunna og
geta meira en við.
Önnur aðferð til þess að læra þessi frum-
atriði í skóla lífsins er ekki til.
Öll þau frumatriði, sem varða mestu um
það, hvernig okkur farnast á lífsgöngunni,
þurfum við líka að læra. Og þá er mikilvægast,
að við fáum að sjá það í fari annarra, sem
hvetur og styrkir til góðs.
Við lærum að biðja með því að gera það.
Önnur aðferð er ekki til þar.
Hver sem er svo lánsamur að hafa í bernsku
numið undirstöðuatriði þeirrar listar naut
þess að geta numið mál bænarinnar af öðrum.
HUGVEKJA
Sigurbjörn
Einarsson
Leit og svör
Öll þau frumatriði, sem varða
mestu um það, hvernig okkur
farnast á lífsgöngunni, þurfum við líka
að læra. Og þá er mikilvægast, að við
fáum að sjá það í fari annarra, sem
hvetur og styrkir til góðs.
»
EIGNARHALDSFÉLAGIÐ Port-
us hf. hefur efnt til hugmyndasam-
keppni um nafn á tónlistar- og ráð-
stefnuhúsið í Reykjavík. Nafnið á
húsinu þarf að uppfylla ákveðin skil-
yrði, samkvæmt upplýsingum Port-
us. Það þarf að falla vel að íslenskri
tungu, vera þjált á erlendum tungu-
málum, vera lýsandi fyrir starfsemi
hússins þ.e. tónlist og ráðstefnuhald
og undirstrika þá stefnu Portus að
húsið verði hús fólksins í landinu.
Vegleg verðlaun eru í boði fyrir
áhugaverðustu tillögurnar.
Hægt er að senda tillögur á net-
fangið nafn@portusgroup.is eða í
pósti á Eignarhaldsfélagið Portus
hf., PO 709, 150 Reykjavík. Skila-
frestur er til laugardagsins 1. mars.
Hvað á tón-
listarhúsið
að heita?
TÓLF sækja um stöðu leikhússtjóra
Leikfélags Akureyrar, en ráðið verð-
ur í starfið frá 1. mars. Tveir um-
sækjenda óskuðu nafnleyndar.
Þeir umsækjendur sem Morgun-
blaðið veit um eru þessir: Gísli Þór
Gunnarsson, breski leikstjórinn
Graeme Maley, Guðmundur Brynj-
ólfsson leikhúsfræðingur, Gunnar I.
Gunnsteinsson leikstjóri og fram-
kvæmdastjóri Sjálfstæðu leikhús-
anna, Hjálmar Hjálmarsson leikari
og útvarpsmaður, Kristín Elfa
Gunnarsdóttir mannfræðingur,
María Sigurðardóttir, leikstjóri og
leikkona, Sigurður Kaiser, fram-
kvæmdastjóri Grímunnar, Stefán
Sturla Sigurjónsson, leikari og leik-
stjóri, og Valdimar Örn Flygerning
leikari..
Nýr leikhússtjóri hefur störf fljót-
lega við undirbúning næsta leikárs
og starfar fram á vor við hlið fráfar-
andi leikhússtjóra, Magnúsar Geirs
Þórðarsonar, sem lætur brátt af
störfum enda hann hefur verið ráð-
inn leikhússtjóri Borgarleikhússins.
Tólf sækja um
starfið hjá LA
FULLTRÚAR þristavinafélaga á
Norðurlöndum þinguðu í Reykjavík
í gær, laugardag, og ræddu ýmis
sameiginleg hagsmunamál. Þrista-
vinafélög á Norðurlöndum eiga eða
reka DC-3 flugvélar sem þykja eiga
merkilega sögu í fluginu. Rætt var á
þinginu um þjálfunarmál flugmanna
og tæknimanna, samskipti við flug-
málastjórnir og viðhalds- og vara-
hlutamál, svo nokkuð sé nefnt. Í ís-
lenska Þristavinafélaginu eru um
600 manns og á hinum Norðurlönd-
unum eru nokkur þúsund manns í
hliðstæðum félögum. Fundir þrista-
vinafélaga eru haldnir til skiptis á
Norðurlöndunum og var hann nú í
fyrsta sinn haldinn á Íslandi.
Á myndinni eru nokkrir for-
ráðamenn þristavinafélaga og eig-
endur DC-3 véla. Frá vinstri: Åke
Janson og Lars Cedwall frá Svíþjóð,
Tómas Dagur Helgason, formaður
Þristavinafélagsins á Íslandi, Sus-
anne Brögger og Per S. Nielsen frá
Danmörku, Helge Hem frá Noregi,
Arngrímur Jóhannsson, sem á DC-3
vél, og síðan Finninn Kari Pohjola.
Þristavinir
þinguðu í
Reykjavík
FRÉTTASKÝRING
Eftir Sunnu Ósk Logadóttur
sunna@mbl.is
KOSTNAÐARÞÁTTTAKA sjúk-
linga sem sækja þjónustu Landspít-
ala hefur aukist undanfarin ár sam-
hliða ríkari áherslu spítalans á göngu-
og dagdeildaþjónustu. Jukust sér-
tekjur spítalans um 15% á síðasta ári
og er aukin starfsemi á göngudeildum
og rannsóknardeildum helsta ástæða
þess. Þannig voru þjónustutekjur
spítalans, þ.e. tekjur af heilbrigðis-
þjónustu til einstaklinga og annarra
heilbrigðisstofnana, á síðasta ári 1,9
milljarðar króna samkvæmt bráða-
birgðauppgjöri en voru tæplega 1,7
milljarðar árið 2006 og 1,6 milljaðar
árið 2005. Eru þá meðtaldar tekjur
vegna ósjúkratryggðra sjúklinga og
þjónustu, t.d. rannsókna, fyrir önnur
sjúkrahús og heilsugæslustöðvar.
Tekjur af komugjöldum sjúklinga
jukust um tæp 10% milli áranna 2004
og 2006. En frá árinu 2000 hefur um-
fang dag- og göngudeilda aukist um
rúmlega 25%. Á sama tíma hefur
komum á bráða- og slysadeildir spít-
alans einnig fjölgað umtalsvert.
Gjaldtakan samræmd
Unnið hefur verið að því að auka
samræmi í gjaldtöku sjúklinga og er
upptaka gjaldtöku á göngudeild gigt-
ardeildar hluti af því. Í Morgun-
blaðinu á föstudag kom fram að gigt-
arsjúklingar sem koma á göngudeild
til viðtals, rannsókna og lyfjagjafar,
hafi hingað til ekki þurft að borga fyr-
ir þjónustuna, en frá 1. mars nk. verð-
ur breyting þar á. Í bréfi sem gigt-
arsjúklingum hefur verið sent vegna
málsins kemur m.a. fram að þetta sé
gert til samræmis við hliðstæða þjón-
ustu á öðrum deildum LSH og reglu-
gerð sem sett var í heilbrigðisráðu-
neytinu í desember sl.
Þak sett á greiðslur fyrir
heilbrigðisþjónustuna í heild
Heilbrigðisráðherra skipaði í lok
nóvember sl. nefnd sem hefur það
hlutverk að gera tillögur að réttlátari,
einfaldari og gagnsærri þátttöku ein-
staklinga í kostnaði vegna lyfja og
annarrar heilbrigðisþjónustu. Pétur
H. Blöndal alþingsimaður er formað-
ur nefndarinnar og Ásta R. Jóhann-
esdóttir er varaformaður. Að sögn
Rúnu Hauksdóttur, sem á sæti í
starfshópi á vegum nefndarinnar,
gengur vinnan vel. Ákveðið var að
skoða fyrst kostnað fólks vegna lyfja
og hefur sá kostnaður þegar verið
greindur og verður kynntur á fundi
nefndarinnar í næstu viku. Í kjölfarið
verða unnar tillögur að breytingum.
„Við erum líka byrjuð að skoða allt
sjúkratryggingakerfið og hvað sjúk-
lingar eru að borga fyrir heilbrigðis-
þjónustu á Íslandi,“ segir Rúna.
„Hugmyndin er sú að verja þá sem
greiða mjög mikið vegna heilbrigðis-
þjónustu og að setja ákveðið þak á
þann kostnað, hvort sem hann hlýst af
lyfjakaupum eða öðrum kostnaði
vegna heilbrigðisþjónustunnar.“
Tillögur nefndarinnar munu miða
að því að jafna kostnað sjúklinga
vegna heilbrigðisþjónustu, þær eiga
hvorki að vera kostnaðaraukandi fyr-
ir sjúklinga né ríkið. „Við erum að
fara í mjög viðamikla gagnasöfnun til
að gera okkur grein fyrir því hvað fólk
er að borga í dag. Slíkar upplýsingar
hafa hingað til ekki legið fyrir,“ segir
Rúna.
Aukinn kostnaður fellur
á sjúklinga Landspítalans
Sértekjur jukust um 15% á síðasta ári m.a. vegna aukinnar göngudeildarþjónustu
Í HNOTSKURN
»Fyrir komu á göngudeildirog slysa- og bráðamóttökur
ber Landspítalanum að inn-
heimta kostnaðarhlut sjúkra-
tryggðs sjúklings skv. reglugerð.
»Upphæðirnar sem sjúklingargreiða eru mismunandi eftir
því hvað gert er. Þó er fast gjald
fyrir komu á slysadeild og fyrir
rannsóknir. Fyrir innlögn á
sjúkrahúsið er ekkert innheimt.
»Hins vegar geta sjúklingarkomið á göngudeild í rann-
sóknir og skoðun vegna und-
irbúnings fyrir innlögn og greiða
þá í samræmi við ofannefnda
reglugerð. Þeir koma svo daginn
eftir eða nokkrum dögum síðar
og eru þá lagðir inn.
HARÐUR árekstur varð á Eyr-
arbakkavegi um klukkan eitt eftir
miðnætti í fyrrinótt þegar tvær
fólksbifreiðir rákust saman af tölu-
verðu afli. Að sögn lögreglunnar á
Selfossi voru fjórir fluttir á Land-
spítalann í Reykjavík með minni
háttar meiðsl. Þar var um að ræða
ungt fólk að sögn lögreglunnar.
Tildrög slyssins lágu ekki fylli-
lega fyrir í gær. Að sögn lögregl-
unnar var um aftanákeyrslu að
ræða en ekki fengust upplýsingar
um hvort önnur bifreiðin hefði verið
kyrrstæð.
Fjórir á
slysadeild