Morgunblaðið - 24.02.2008, Blaðsíða 66

66 SUNNUDAGUR 24. FEBRÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MEÐ SINNI fimmtu mynd skrifar leikstjórinn Paul
Thomas Anderson sig á meðvitaðan hátt inn í bandaríska
kvikmyndasögu. Forverar og áhrifavaldar Blóð mun renna
(There Will Be Blood) eru skýrir en líkt og í fyrri mynd-
um sínum á Anderson hér í samræðum við hefðina. Metn-
aðurinn er hins vegar af öðrum toga en áður því efniviður-
inn er djúpstæðari og árangurinn allt annar.
Eftir langa viðdvöl í póstmódernískum hliðarveruleika í
myndum á borð við Boogie Nights, Magnolia og Punch
Drunk Love er sem Anderson hafi skipt algjörlega um
fagurfræðilega þungamiðju og þematískt áhugasvið. Hann
er orðinn rammklassískur, harmrænn og á löngum köflum
ofur-realískur. Breytingarnar fara Anderson vel.
Það er e.t.v. vafasamt að líkja listferli við lífsgönguna,
og nýjum verkum við þroskaskref, en það er freistandi í
þessu tilfelli. Anderson skilar af sér sínu langsterkasta
verki til þessa, kvikmynd sem er djörf og knýjandi, út-
hugsuð og gædd táknrænum skírskotunum og tekur fyrri
verkum leikstjórans svo langt fram að hér á kannski
þroskahugtakið síður við en hugmyndin um stökkbreyt-
ingu. Þungamiðja myndarinnar er síðan ægileg og ógleym-
anleg frammistaða Daniels Day-Lewis í hlutverki Daniels
Plainview.
Myndin er saga hans um leið og hún er í vissum skiln-
ingi saga þeirra afla sem mótuðu Bandaríkin á öndverðri
tuttugustu öldinni. Plainview er fátækur námumaður sem
svífst einskis og er gæddur járnvilja sem jaðrar við hið
ómannlega. Með tímanum verður hann voldugur olíujöfur
eftir að hafa lagt umhverfið, náttúruna og aðra menn und-
ir sig. Söguþráðurinn, sem spannar þriggja áratuga skeið
(frá því laust fyrir aldamótin og fram á ofanverðan þriðja
áratuginn), er bæði fjölskyldusaga og dæmisaga. Að-
ferðafræði leikstjórans er raunsæisleg um leið og fram-
vindan er slitin í sundur með reglulegu millibili en Day-
Lewis skapar myndinni þann öxul sem hún hverfist um.
Hann er í nærri því hverju einasta atriði og túlkun hans á
Plainview líkist helst einhvers konar efnislegri fyllingu á
ímynduðu rými þar sem skálduð persóna verður hold og
blóð, en tækifæri til að sjá leikara í þessum ham á hvíta
tjaldinu eru sjaldgæf. Day-Lewis bókstaflega rífur með-
leikara sína með sér í stigvaxandi brjálæðið, og þá ekki
síst Paul Dano í hlutverki hins heittrúaða Eli Sunday.
Kvikmyndin fer hægt af stað og framvindan er róleg en
það er titillinn sem skapar óttablandna eftirvæntingu hjá
áhorfendum. Og það eru endalokin, efning loforðsins, sem
vekur spurningar og efasemdir og reyndust að mínu mati
ekki sá magnaði endahnútur sem þeim er ætlað að vera.
Dýr merkurinnar
KVIKMYND
Háskólabíó og Sambíóin Álfabakka
Leikstjórn og handrit: Paul Thomas Anderson. Aðalhlutverk: Daniel
Day-Lewis, Paul Dano, Dillon Freasier, Ciaran Hinds. Bandaríki, 158
mín.
Blóð mun renna (There Will Be Blood)
bbbbn
Ógleymanlegur „Þungamiðja myndarinnar er síðan ægileg
og ógleymanleg frammistaða Daniels Day-Lewis í hlutverki
Daniels Plainview.“
Heiða Jóhannsdóttir
BANDARÍSKI leik-
arinn Jack Nicholson
telur að hann eigi skil-
ið Óskarsverðlaun fyr-
ir töluvert öðruvísi af-
rek en almennt tíðkast
að verðlauna í Holly-
wood. Nicholson sem
hefur þegar unnið til
þrennra Ósk-
arsverðlauna á ferl-
inum segir að hann
myndi glaður taka við
öðrum verðlaunum þó
það væri ekki fyrir
annað en þrákelkni
hans við að vera til
leiðinda.
Nicholson mun af-
henda verðlaun á
sunnudaginn þegar Ósk-
arsverðlaunaafhendingin fer
fram í Kodak-höllinni í Los
Angeles en þar hyggst hann
nýta tímann vel. „Hvað get ég
sagt, ég er Óskars-maður. Og
hvað á maður að gera annað
en að njóta þess að horfa á all-
ar þessar fallegu konur sem
þar verða saman komnar?“ Í
sama viðtali viðurkennir þessi
mikla stjarna að hann hafi
næstum blindast af öllum ljós-
myndaflössunum þegar hann
mætti í fyrsta skipti til Ósk-
arsverðlaunanna árið 1970
þegar hann var tilnefndur til
verðlauna sem besti aukaleik-
ari í kvikmyndinni Easy Rider.
„Þarna voru þeir í hundr-
aðatali. Ég blindaðist næstum
því við að telja þá alla og hugs-
aði með mér: Guð minn al-
máttugur, er ég virkilega
staddur hérna? Mér tókst
það.“
Á skilið verðlaun
fyrir leiðindi
Í stuði Jack Nicholson er ekki beinlín-
is þekktur af leiðindum.
Reuters