Morgunblaðið - 30.03.2008, Qupperneq 6

6 SUNNUDAGUR 30. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
F
yrir nær tveim áratugum
lýsti ég þeirri skoðun
minni á Alþingi, að rétt
væri að breyta rík-
isútvarpinu í hlutafélag,
sem loks náðist fram fyrir rúmu ári.
Þetta var umdeild ákvörðun en óhjá-
kvæmileg, þar sem útvarpsrekstur
hafði verið gefinn frjáls og nýir ljós-
vakamiðlar komið til sögunnar. Eigi
að síður dafnar ríkisútvarpið vel í
vernduðu umhverfi, þar sem veruleg-
um hluta tekna þess er eins og áður
aflað með sérstökum nefskatti. Auðvit-
að skekkir þetta samkeppnina við aðra
fjölmiðla. Til þess að eyða tortryggni
þótti rétt við meðferð málsins á Al-
þingi, að upplýsingalög giltu um starf-
semi Ríkisútvarpsins ohf.
Nú bregður svo við, að ritstjóri Vís-
is leitar eftir upplýsingum um launa-
kjör tveggja dagskrárstjóra rík-
isútvarpsins, karls og konu, þar sem
orðasveimur sé um, að jafnréttislög
séu brotin. Undir slíkum grun getur
ríkisútvarpið illa legið og alls ekki, ef
haft er í huga, hversu hart það hefur
gengið fram til að upplýsa mál af
þessum toga, þegar aðrar stofnanir
eiga í hlut. Úrskurðarnefnd um upp-
lýsingamál hefur kveðið upp sinn úr-
skurð: Upplýsingarnar skulu látnar í
té! En þá bregður svo við, að annar
dagskrárstjóranna, Þórhallur Gunn-
arsson, felur lögmanni sínum að
leggja fram lögbannskröfu á Rík-
isútvarpið við því að upplýsingarnar
séu veittar. – „Ég ætla sjálfur að fá að
stýra því hvenær persónulegar upp-
lýsingar um mig eru birtar,“ segir
hann kotroskinn. Vel má vera, að
hann hafi ekki áttað sig á þeim lögum,
sem um Ríkisútvarpið ohf. giltu, þegar
hann réð sig til starfa, og vilji ekki
una þeim. Það, hversu hart hann
bregst við, bendir til þess.
Nú þekkjum við það auðvitað gaml-
ir blaðamenn, að iðulega eru birtar
persónulegar upplýsingar í blöðum
eða ljósvakamiðlum í trássi við við-
komandi, – eðli sínu samkvæmt. Þá
þýðir lítið fyrir litlu Gunnu eða litla
Jón að veifa lögbannskröfunni. Fréttin
birtist. Og þeim mun meir verður úr
henni gert sem lengur er streist á
mót.
Í lögum um Ríkisútvarpið ohf. segir,
að það skuli gæta „fyllstu óhlutdrægni
í frásögn, túlkun og dagskrárgerð“.
Þetta eru háleit markmið, sem verða
undir eins að glamri, ef menn fá það á
tilfinninguna að ekki sé við þau staðið.
Ég minnist þess síðustu ár mín á Al-
þingi, að sérstaklega einn þingmaður,
Össur Skarphéðinsson, tortryggði rík-
isútvarpið mjög og fréttaflutning þess.
Hann sagði, að útvarpið væri undir
pólitísku oki og að eigendavald Sjálf-
stæðisflokksins yfir því væri meira en
eigendavald Baugs yfir þeim fjöl-
miðlum, sem undir lægju. En var það
svo? Hugleiddu starfsmenn rík-
isútvarpsins orð leiðtoga Samfylking-
arinnar eða voru þau látin líða um dal
og hól eins og blogg á vetrarnóttu?
Ríkisútvarpið hlýtur að gæta sóma
síns. Það er óþolandi að uppi skuli
dylgjur um, að í því húsi séu jafnrétt-
PISTILL » Þá þýðir það lítið fyrir
litlu Gunnu og litla Jón
að veifa lögbannskröfunni.
Fréttin birtist. Og þeim
mun meir verður úr henni
gert sem lengur er streist
á móti.
Halldór
Blöndal
Ríkisútvarpið inn í kastljósið
islög ekki virt. Sömuleiðis verður að
eyða efasemdum um, að dagskrár-
stjórar og fréttamenn ríkisútvarpsins
gæti fyllstu óhlutdrægni í störfum sín-
um. Ég vænti þess, að á aðalfundi
Ríkisútvarpsins ohf. verði þessum
málum gerð skil og skýrt, hvernig
stjórnin fylgist með því, að mark-
miðum laganna sé fylgt.
Hljóðpistlar Morgunblaðsins,
Pétur Gunnarsson les pistilinn
HLJÓÐVARP mbl.is
„VIÐ hófum grásleppuveiðarnar 15. mars sl. og
örugglega væri hægt að fiska ef veður gæfi,“ segir
Svafar Gylfason, skipstjóri á Konráði EA 90 í Gríms-
ey, um grásleppuveiðarnar að undanförnu. „Við höf-
um ekki komist nógu grunnt eins og tíðin er núna.
Annars er of snemmt að spá um útkomuna, við fáum
þetta 50 til 60 grásleppur, jafnvel 5-6 nátta,“ segir
hann. Með Svafari um borð í Konráði EA á grásleppu-
vertíðinni eru þeir Sæmundur Ólason og Rúnar Helgi
Kristinsson.
Of snemmt að spá um útkomuna
Morgunblaðið/Helga Mattína
Eftir Önund Pál Ragnarsson
onundur@mbl.is
VÉLHJÓLAEIGANDINN Guð-
mundur Á. Guðlaugsson var hætt
kominn á föstudaginn langa, þegar
hann var á ferð við fjórða mann á
vélhjólum um fjörur Sólheima-
sands. Þar lenti hann í ógöngum í
flæðarmálinu og mátti litlu muna að
hann léti í minni pokann fyrir nátt-
úruöflunum þennan dag. Víða eru,
að sögn Guðmundar, lítt sjáanlegar
hættur sem rétt er að vara fólk við.
Ferðafélagarnir voru á tveimur
ferðahjólum og tveimur fjórhjólum
og keyrðu sem næst flæðarmálinu
þar sem gróður er enginn, þar til
komið var að ánni Klifandi, að sögn
Guðmundar. Þar afréð hann, eftir
tvær brokkgengar tilraunir félaga
sinna til að komast yfir ána nokkru
ofan óssins, að fara yfir hana 50-100
metrum ofan flæðarmálsins. Þar
breiðir áin úr sér og virðist hálf-
partinn hverfa út í sandinn.
Sandurinn á fleygiferð
„Við höfðum keyrt yfir sprænur
sem hurfu svona út í sandinn fyrr
þennan dag. Það virtist ekkert
mál,“ segir Guðmundur, sem er
vanur ferðamennsku og er m.a. bíl-
stjóri hjá björgunarsveitinni Kili á
Kjalarnesi. Hann hafi fundið að
sandurinn var blautur en ekki áttað
sig á þeirri miklu hreyfingu sem
var í honum. Þegar út á sandbleyt-
una var komið sökk hjólið lítið, en
færðist á mikilli ferð í átt til sjávar.
„Þetta var kannski 30-50 metra
breitt yfir á bakkann hinum megin,
en ég átti rúmlega þrjá metra
ófarna þegar ég komst ekki
lengra,“ segir Guðmundur. Þá var
hann kominn svo nálægt sjónum að
stór alda lenti á honum og sló hann
af hjólinu. Hann hafði þá borist tugi
metra til hliðar. Guðmundur fékk
þá á sig hverja ölduna á fætur ann-
arri, sem kaffærðu hann og drógu
úr honum mátt. Að lokum missti
hann hjólið frá sér eftir mikla bar-
áttu við öldurnar og þurfti hjálp
frænda síns og ferðafélaga til að
komast upp á bakkann. „Ég var al-
veg búinn, og hefði farið út með
næstu öldu ef hann hefði ekki stutt
mig upp á bakkann,“ segir Guð-
mundur.
Hann segist hafa misst áttirnar
algjörlega í öldurótinu og varla hafa
vitað hvaðan á sig stóð veðrið. Hon-
um hafi þó orðið hugsað til slyss
sem varð í Reynisfjöru sl. vor, þar
sem þýskan ferðamann tók út í
ölduróti. Guðmundur segir mikil-
vægt að hann og aðrir læri af þess-
um mistökum. Allir ættu að vara
sig á aðstæðum sem þessum.
Föstudaginn langa var veður gott
og ekkert sem benti til að illa gæti
farið. Guðmundur segir duldar
hættur af þessu tagi víða að finna.
„Menn eiga að passa sig á öllum
svona sprænum og sandpyttum í
fjörum sem hægt er að festast í. Ef
öldurót er fyrir utan geta aðstæður
breyst á örskömmum tíma, jafnvel
þótt veður sé gott,“ segir hann.
Hefði farið út með næstu öldu
ef ekki fyrir stuðning félagans
ÁKVEÐIÐ hefur verið að hefja við-
ræður við Grund um rekstur öldr-
unardeildar fyrir heilabilaða á
Landakoti. Reksturinn var á dögun-
um boðinn út og bárust tvö tilboð. Að
sögn Björns Zoëga, lækningafor-
stjóra Landspítalans, er tilboð
Grundar nálægt áætlun sem gerð
hefur verið um rekstrarkostnað
deildarinnar.
Deildin hefur verið lokuð vegna
manneklu á Landakoti undanfarið
og liggja sjúklingarnir því á öðrum
deildum sjúkrahússins og bíða eftir
viðeigandi úrræðum.
Miðað við að Grund taki við
rekstinum 1. maí
Á deildinni sem um ræðir eru 18
rúm og í tilboði Grundar felst allur
rekstur deildarinnar, þ.m.t. hjúkrun-
arvörur, lyf, læknis- og hjúkrunar-
þjónusta, iðjuþjálfun, sjúkraþjálfun,
matur og fleira. Landspítalinn út-
vegar hins vegar húsnæðið, rúm og
önnur tæki.
Miðar tilboðið við að Grund taki
við rekstrinum 1. maí nk. og út þetta
ár með möguleika á framlengingu til
6-12 mánaða.
Hugsanlegt er að verkefnið tefjist
um mánuð og að deildin verði ekki
opnuð fyrr en 1. júní.
Auk deildarinnar sem útboðið nær
til eru starfræktar sex aðrar öldr-
unardeildir við Landspítalann.
Ákveðið
að ræða
við Grund
MIKIÐ þarf að
hafa fyrir að ná
kísilskán af
rúðum hóp-
ferðabifreiða,
að sögn Ágústs
Haraldssonar
hjá Hópbílum
hf. Í lok sumars
hefur svo mikið
sest á suma bíla
að illa sést bæði
inn og út. Þó hefur ekki þurft að
skipta um rúðu vegna kísilskemmda,
enda bílafloti Hópbíla reglulega end-
urnýjaður.
Auðvelt að verja bílana
Páll Thor Leifsson hjá versluninni
Bílasmiðnum segist hafa frétt af
miklum kísilskemmdum á bílum sem
notaðir eru við gerð gufuaflsvirkj-
ana. Páll bendir þó á að einföld lausn
sé til að verja bíla fyrir skemmdum
af þessu tagi, en hægt er að kaupa
bílabón og rúðuvörn sem notar svo-
kallaða nanó-tækni til að verja bíl-
inn.
Byggist tæknin á að nota örlitlar
efniseindir, sem eru svo smáar að
þær koma í veg fyrir að óhreinindi og
aðskotaefni geti loðað við yfirborð.
Páll segir að margir fínustu bíla-
framleiðendur lakki í dag bíla sína
með nanó-blandaðri málningu, en
einnig má kaupa nanóefni til að bera
á bíla og veitir það góða vörn.
Þurfa að standa í úðanum
Þorsteinn Jóhannsson, sérfræð-
ingur hjá Umhverfisstofnun, segist
telja líklegt að til að skemmdir verði
vegna kísils þurfi bíllinn að standa í
gufuúðanum, og situr þá kísillinn eft-
ir þegar vatnið gufar upp af bílnum.
Þekkir hann sjálfur að hafa baðað sig
í heitum potti á Hveravöllum og slett
vatni á gleraugu sín sem hann þurrk-
aði ekki af fyrr en næsta dag. Hafði
þá vatnið skilið eftir sig blett sem
ekki var hægt að fjarlægja og hefði
hann þurft að skipta um gler.
Þorsteinn segir þó mjög ólíklegt
að kísill frá borholum í nágrenni höf-
uðborgarsvæðisins geti skemmt bíla
í þéttbýli, bæði þurfi kísillinn að vera
í raka gufustróksins til að setjast
fastur, og einnig er gufa frá virkj-
unum yfirleitt leidd í gufuskiljur, þar
sem kísillinn skilst frá. Þó að brenni-
steinsgufur, með tilheyrandi lykt,
geti borist til borgarinnar í réttri
vindátt þá þurfi ekki að óttast að kís-
ill berist með.
Kísilskán
til vand-
ræða
Sest á bílrúður í úða
frá goshverum