Morgunblaðið - 30.03.2008, Síða 30

Morgunblaðið - 30.03.2008, Síða 30
menning 30 SUNNUDAGUR 30. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ Skrifstofur okkar í Reykjavík og Hafnarfirði eru opnar alla virka daga frá kl. 9-17 Runólfur Gunnlaugsson viðskiptafr., lögg. fast.- og skipasali Kristín Pétursdóttir, lögg. fasteignasali, Ásmundur Skeggjason, lögg. fasteignasali Sími: 533 6050 www.hofdi.is Til sýnis í dag skemmtilegt ein- býlishús á einni hæð ásamt bíl- skúr. Húsið er 127,8 fm og bíl- skúrinn 32 fm, alls 159,8 fm. Rúmgóður bílskúr með hita, rafmagni og snyrtingu, hefur verið notaður sem vinnustofa listamanns og mætti auðveld- lega útbúa litla íbúð. Stór, skjól- sæl og sólrík lóð og mjög gott bílastæði. Þetta er eign sem bíður upp á ýmsa möguleika. Verð 39,9 millj. Húsið er til sýnis í dag frá kl. 14 til 15. Upplýsingar veitir Runólfur frá Höfða í síma 892 7798. Kársnesbraut 123 - Einbýli Opið hús í dag frá kl. 14 til 15 ÁRIÐ 1999 vann Biljana Srbljanovic Ernst Toller-verðlaunin, sem kennd eru við samnefnt leikskáld. Það var í fyrsta skipti sem höfundur utan Þýskalands hlaut þau og má segja að það hafi verið að mörgu leyti viðeig- andi að Srbljanovic hafi fallið sá heið- ur í skaut. Líkt og Toller er hún há- pólitísk og leikritastíll hennar flokkast greinilega undir expressjón- isma, form sem Toller og fleiri þróuðu í Þýskalandi rétt eftir heimsstyröld- ina fyrri. Þó að nútíma leikhús geti rakið rætur sínar til expressjónisma hefur hreinn expressjónismi ekki ver- ið vinsæll meðal leikhúsgesta. Í stað þess að leggja áherslu á raunveru- leikann, atburðarás eða söguþráð er það algengara í expressjónískum leikritum að ýta undir það sem er huglægt. Frásagnarstíllinn getur oft verið ljóðrænn og stundum er hann jafnvel mikilvægari en það sem er sagt. Það er freistandi að líkja þess- um verkum við gátu sem áhorfandinn getur leyst að hluta, en heild- armyndin er alltaf skemmtilega óljós. Það gerir það að verkum að þeir sem búast við því að fylgjast með skýrri sögu eða framvindu í Engi- sprettum munu verða fyrir von- brigðum. Það eru samtals ellefu per- sónur í leikritinu og þó að meira en helmingur þeirra sé í sömu fjölskyldu er Engisprettur ekki beinlínis fjöl- skyldusaga. Í leikskránni segir leik- stjórinn Þórhildur Þorleifsdóttir að stykkið sé bæði „marglagað“ og „táknrænt“ en viðurkennir þó að í Austur-Evrópu kunni fólk að vera „vanara en við að lesa í tákn og greina dulda merkingu, eins og þegar er tal- að undir rós eða þegar einn þanki er settur inn fyrir annan“. Amman sem aðalpersónan Nadežda talar sífellt um er til dæmis ekki manneskja held- ur stendur hún „greinilega fyrir Júgóslavíu eða júgóslavnesku þjóð- ina“ að sögn Þórhildar. Ástæðuna fyrir því að myndin af ömmunni verð- ur „ruglingsleg, tætingsleg, eiginlega óskiljanleg“ segir Þórhildur vera þá að „enginn skilur hvað gerðist þarna“. Það kann að vera, en hvað þarf áhorfandinn að vita mikið til að skynja hvað er að gerast í Engi- sprettum? Sýningin hófst með smáræðu í til- efni Alþjóðlega leiklistardagsins eftir Benedikt Erlingsson sem hæddist að þeirri hugmynd að leiklist gæti skap- að frið í heiminum. Kannski hefðum við frekar átt að fá fyrirlestur um ríki fyrrverandi Júgóslavíu, eða að minnsta kosti um leikskáldið Biljönu Srbljanovic? Ég verð að viðurkenna að þó mér skildist að margt væri táknrænt, þá var ég í miklum vand- ræðum að giska á hvað var táknað. Ég er ekki einu sinni viss af hverju stykkið heitir Engisprettur. Þegar ég fletti serbneska orðinu upp á netinu fann ég að „skakavci“ er einnig nafn á litlu þorpi í Bosníu Herzegovínu og að „kobilice“ er króatíska orðið fyrir engisprettur og að sýningin hjá European Theatre Convention bar titilinn Kobilice ali moj oce igra loto (Engisprettur eða pabbi minn vann í lottó). Mér er einnig sagt að það sém- jög algengt að heyra í þessum pödd- um við strendur Serbíu. Það má hins vegar segja að í mörg- um tilfellum skiptir það engu máli. Það var allavega nóg að skoða í ynd- islegri leikmynd hannaðri af Vytau- tus Narbutas sem snýst frá senu til senu en býður alltaf uppá eitthvað nýtt og eftirtektarvert og eins fékk eyrað nægju sína í tónlistinni eftir Giedrius Puskunigis. Leikurinn var einnig mjög góður. Sólveig Arnars- dóttir sem leikur Nadeždu og Þórunn Lárusdóttir sem leikur Dödu voru þó öflugastar í annars mjög sterkum hópi. Sólveig geislaði af einlægni og Þórunn af tilgerð og sköpuðu þær skemmtilegt jafnvægi á milli sín. Þór- unn Karitas skilaði hinni tólf ára Alegru ágætlega og var sérstaklega áhrifamikil í ballettatriðinu. Guðrún Gísladóttir og Anna Kristín Arn- grímsdóttir léku vel en hlutverk þeirra voru ef til vill ekki eins vel út- færð af leikskáldinu. Hjá karlleik- urunum var Pálmi Gestsson með skemmtilegasta hlutverkið en Friðrik Friðriksson, Hjalti Rögnvaldsson, Arnar Jónsson og Eggert Þorleifsson áttu allir góða spretti. Svo má ekki gleyma Gunnari Eyjólfssyni sem tókst að segja margt þrátt fyrir að vera þögull nánast allan tímann. Má kalla allt ömmu sína? Martin Stephen Regal Leiklist Þjóðleikhúsið Höfundur: Biljana Srbljanovic. Tónskáld: Giedrius Puskunigis. Leikstjóri: Þórhildur Þorleifsdóttir. Þýðing: Davíð Þór Jóns- son. Leikmynd: Vytautas Narbutas. Bún- ingar: Filippía I. Elísdóttir. Lýsing: Lárus Björnsson. Leikarar: Anna Kristín Arn- grímsdóttir, Arnar Jónsson, Eggert Þor- leifsson, Friðrik Friðriksson, Guðrún Snæfríður Gísladóttir, Gunnar Eyjólfsson, Hjalti Rögnvaldsson, Pálmi Gestsson, Sólveig Arnarsdóttir, Þóra Karítas Árna- dóttir og Þórunn Lárusdóttir. Engisprettur Á sviði Þjóðleikhússins „Þeir sem búast við því að fylgjast með skýrri sögu eða framvindu í Engisprettum munu verða fyrir vonbrigðum. “ TÓNSKÁLDIN Antonín Dvorák (1841–1904) og Pjotr Ilíts Tchaikovsky (1840–1893), nánast jafnaldrar, nutu báðir mikilla vinsælda meðan þeir lifðu, fulltrúar rómantískrar tónlist- arstefnu nítjándu aldarinnar. Enda hljómuðu bæði verkin sem flutt voru á tónleikum Sinfón- íuhljómsveitar Norðurlands eflaust kunn- uglega í eyrum margra tónleikagesta. Fiðlukonsertinn í a-moll samdi Dvorák 1883 fyrir einn frægasta fiðluleikara 19. aldarinnar, Joseph Joachim, sem lék hann þó aldrei. Kons- ertinn hefst á örstuttum inngangi hljómsveit- arinnar sem fiðluleikarinn tekur fljótlega und- ir og þar kemur strax í ljós að konsertinn er ætlaður fiðluleikara með mikla tækni og færni. Með glæsilegri innkomu sýndi Elfa Rún að hún var fullfær í glímuna við þetta verkefni. Hin mörgu stef sem hljóma í konsertinum mótaði hún einkar fallega og nýtur þar ef til vill reynslu sinnar og kunnáttu í flutningi bar- okktónlistar en árið 2006 hlaut hún fyrstu verðlaun í Bach-tónlistarkeppninni í Leipzig. Það gæti verið freistandi að hella sér í tilfinn- ingasama túlkun á slíku rómantísku verki en flutningur Sinfóníuhljómsveitar Norðurlands og Elfu Rúnar var hófsamur og hlýr og fór aldrei yfir strikið en innihaldið komst samt vel og fallega til skila.Konsertinn er viðkvæmur í samspili, á köflum næstum eins og kamm- ertónlist eða samtöl milli hljómsveitar og ein- leikara. Undirrituð hefði stundum óskað að heyra hljómsveitina taka betur undir ang- urvær stef fiðluraddarinnar eða svara glettn- islegu og fjörmiklu stefi hennar af meiri krafti, sérstaklega í þriðja kaflanum. Í heildina var flutningur SN undir stjórn Guðmundar Óla þó heildstæður og sannfærandi og angurvær stemning, gleði og hlýja sem einkennir tónlist Dvoráks kom vel fram. Einleikarinn Elfa Rún naut sín vel, lék af miklu öryggi og þroska og var hver hending mótuð af natni og smekkvísi. Hún hefur afar hlýjan tón og hárnákvæma in- tónasjón og túlkun hennar á þessum gull- fallega fiðlukonsert var bæði einlægur og sannfærandi. Það var nokkur spenna í lofti þegar flutn- ingur fjórðu sinfóníu Tchaikovskys hófst enda ekki ráðist á garðinn þar sem hann er lægstur með vali hennar á efnisskrána. Sinfóníuna samdi Tchaikovsky á árunum 1877–1878 sem voru umbrotaár í lífi hans. Hann giftist en varð afar vansæll og hjónabandið stóð í stuttan tíma. Í kjölfar þess tók auðug rússnesk ekkja, Nadeshda von Meck, hann undir verndarvæng sinn og studdi hann fjárhagslega næstu árin sem gerði honum kleift að stunda tónsmíðar af kappi. Fjórðu sinfóníuna tileinkar hann ein- mitt frú N. v. Meck. Guðmundur Óli stýrði hljómsveitinni af ör- yggi og smekkvísi, hraðaval var sannfærandi og spennan hélst í loftinu allan tímann. Í sin- fóníunni má skynja mikinn tilfinningahita, miklar sveiflur milli trega og gleði. Málmblás- ararnir blésu inngangsstefið hraustlega og síð- an tóku strengirnir við með hið tregafulla stef fyrsta kaflans. Hinum margvíslegu blæbrigð- um bæði dapurleika og fjörs sem heyra má í fjórðu sinfóníunni kom hljómsveitin vel til skila þrátt fyrir að hún hafi ekki mörgum liðs- mönnum á að skipa og kirkjan ef til vill ekki sá tónleikasalur sem best hæfir slíkri tónlist. Eins og fyrr sagði voru tónskáldin Dvorák og Tchaikovsky samtímamenn en engu að síð- ur eru verk þeirra mjög ólík,verk Tchaikov- skys eru full af krafti, dulúð og litríku tónmáli en verk Dvoráks eru öll einfaldari, opnari og auðskiljanlegri. Hljómsveitinni tókst mjög vel að koma þessum mismun til skila, í sinfóníu Tchaikovskys sýndi hljómsveitin virkilega hvað í henni býr og það geislaði af henni kraft- ur og spilagleði. Frá blásurunum hljómaði hvert sólóstefið á fætur öðru með bravúr og strengjaleikarar tókust á við tónstiga upp og niður á fleygiferð en ekki síður margs konar blæbrigði í tón og túlkun. Útkoman var glæsi- leg veisla fyrir eyru tónleikagesta. Mikill meirihluti þeirra hljóðfæraleikara sem skipaði Sinfóníuhljómsveit Norðurlands á þessum tónleikum er búsettur á Norður- og Austurlandi, tónlistarmennirnir komu alla leið austan úr Reyðarfirði og vestan úr Skagafirði. Glerárkirkja var þéttsetin og mörgum tón- leikagesta hefur örugglega dottið í hug að efn- isskráin og flytjendur hefðu notið sín betur í stærra húsi. Það verður því tilhlökkunarefni að hlýða á Sinfóníuhljómsveit Norðurlands í hinu veglega menningarhúsi sem nú er verið að reisa á Akureyri. Hljómsveitin hefur dafnað og eflst ár frá ári og það var stórkostlegt að heyra hana flytja þessa glæsilegu og krefjandi efnisskrá á fimmtánda starfsári sínu. Íslend- ingar geta verið stoltir af Sinfóníuhljómsveit Norðurlands sem hefur sannað að norðan heiða, utan höfuðborgarsvæðisins, er bæði efniviður og áheyrendur til að halda úti sinfón- íuhljómsveit. Veisla á skírdag TÓNLIST Glerárkirkja, Akureyri Skírdagstónleikar. Fiðlukonsert í a-moll, op. 53 eftir Antonín Dvorák og sinfónía nr. 4 í f-moll, op. 36, eftir Pjotr Ilíts Tchaikovsky. Flytjendur: Sinfóníu- hljómsveit Norðurlands ásamt einleikara á fiðlu, Elfu Rún Kristinsdóttur. Hljómsveitarstjóri: Guðmundur Óli Gunnarsson. Fimmtudagur 20. mars 2008, kl. 16. Sinfóníutónleikar Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson Af æfingu „Einleikarinn Elfa Rún naut sín vel, lék af miklu öryggi og þroska og var hver hending mótuð af natni og smekkvísi.“ Sigríður Helga Þorsteinsdóttir

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.