Morgunblaðið - 01.06.2008, Qupperneq 14

14 SUNNUDAGUR 1. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
VAKNING Í HJÓLREIÐUM
verða í meiri forgrunni eftirleiðis.
„Oft koma tvö eða fleiri sveitarfélög
við sögu og þá er það á okkar könnu
að ræða við viðkomandi sveitarfélög,
hvort þau vilji hafa hjólastíga inni á
skipulagi hjá sér.“
Hann segir ekki mörg erindi ber-
ast varðandi hjólastíga, en umræða
fari vaxandi um meiri aðkomu Vega-
gerðarinnar. Sjálfur fær hann stund-
um lánað hjól sonar síns, sem er í Há-
skólanum á Akureyri, 21 gírs
rauðbrúnt DBS-fjallahjól, „helvíti
flott“, og hjólar þá í Elliðaárdalnum.
„Ég tók reyndar ekki þátt í átakinu
Hjólað í vinnuna, en Vegagerðin lenti
þar í fjórða sæti.“
Hetjurnar á vegunum
Umferðin á þjóðvegunum getur
verið varhugaverð fyrir hjólreiðafólk,
enda eru hjólum eru ekki helgaðar
sérakreinar. Sesselja segir mikilvægt
að miðla því til bílstjóra hvernig það
sé fyrir hjólreiðamenn að mæta þeim
á þjóðvegum landsins. „Nú er sum-
arið að byrja og þá verður hjólreiða-
fólk á hringveginum. Það halda alltaf
einhverjir að það sé gaman og ætla
sér að standa við það, þó að flestir fari
aðrar leiðir.“
Hún nefnir sem dæmi að ef hjólað
sé á vegi með 90 km hámarkshraða,
eins og til dæmis þurfi að gera á milli
Reykjavíkur og Selfoss, þá sé tillits-
semi að bílstjórar á dragi aðeins úr
ökuhraðanum og bíði færis að taka
smásveig, ekkert síður en ef þeir
tækju fram úr dráttarvél. „Er það til
of mikils mælst þegar haft er í huga
að bílstjórar keyra varla framúr fleiri
en tveim hjólreiðamönnum á mán-
uði?“
Og hún bætir við:
„Það væri líka vel til fundið af þeim
sem mæta hjólreiðamönnunum að
hægja á sér svo þeir feyki hjólunum
ekki út af veginum. Svo er óþægilegt
ef flautað er leiðinlega á okkur. Sjálf
verð ég alltaf hálfklökk þegar ég sé
hjólafólk á hringveginum, því mér
finnst það svo miklar hetjur. Helst
vildi ég eiga hristu til að hvetja það
áfram!“
Bílar hafa forgang
Bílar hafa gjarnan haft forgang
hér á landi og stóð raunar til að Naut-
hólsvíkin yrði vegstæði fyrir bíla, „en
sem betur fer var hætt við það,“ segir
Pálmi Freyr. „Það átti að leiða um-
ferðina þeim megin við Öskjuhlíðina,
enda góð tenging við Vesturbæinn,
en nú eru þar aðeins stígar fyrir
gangandi vegfarendur og hjólreiða-
menn.“ Sumum þykir reyndar nóg
um hversu mannvirki Háskólans í
Reykjavík teygja sig nálægt útivist-
arsvæðinu.
Annað er lýsandi fyrir þann for-
gang sem bílar hafa í umferðinni.
Hjólreiðafólk kvartar undan því að
þegar til dæmis Orkuveita Reykja-
víkur grafi skurði eða verktakar
grunna, þá séu engin tímamörk á því
hversu lengi megi stöðva umferð
gangandi fólks eða reiðhjóla. Ef bíla-
umferð sé trufluð séu hinsvegar
strax gerðar ráðstafanir. Það eigi að
setja þeim tímamörk sem hindri um-
ferð hjólandi og gangandi og auglýsa
þau.
Þess er þó farið að gæta að stjórn-
völd sýni meiri áhuga á að koma til
móts við hjólreiðafólk og aðra þá sem
velja aðrar samgönguleiðir en bens-
ínfáka. Til marks um það eru orð
Geirs H. Haarde forsætisráðherra,
sem sagði í nýlegu viðtali í Morg-
unblaðinu að Íslendingar yrðu að
breyta neyslumynstri sínu hvað
varðar olíuvöru og reyna að færa sig
„yfir í aðra orkugjafa og eyðsluminni
tæki“.
Hægri rétt á stígum
Að einu leyti eru hjólreiðamenn
betur settir hér á landi en víða er-
lendis. Hér hafa þeir val um hvort
þeir eru á gangstéttum eða á götum.
„Við erum gestir á gangstéttum og
eigum að ganga vel um og láta vita af
okkur kurteislega,“ segir Sesselja.
En hún kvartar undan því að stund-
um séu sérmerkingar á göngustígum
fyrir reiðhjól, en fáir viti hvernig eigi
að umgangast slíkar merkingar og af
því geti skapast slysahætta. „Í raun
verðum við að fá almennilegan hægri
rétt á stígum, eins og tíðkast í al-
mennri umferð.“
Og það er nauðsynlegt fyrir hjól-
reiðamenn að fá líka vera á götunum
„Það er mikils virði að litið sé á reið-
hjól sem ökutæki,“ segir Sesselja.
„Við megum alltaf vera á götunni,
líka þó að stígur sé nálægur. Enda er
hættan síst meiri á götunum. Við
sem höfum lært hjólafærni höfum
lært að vera sýnileg á götunni og
tökum stundum ríkjandi stöðu á ak-
rein þegar við komum að gatnamót-
um til að við dettum ekki úr sjónlínu.
Oft þarf að hægja aðeins á bílnum
sem kemur á eftir, en á flestum göt-
um er það eðlilegt og víðast hvar er
of mikill hraði í kringum íbúðahverfi.
Það er því ávinningur að fá reiðhjól
inn í umferðina.“ Sesselja byrjaði á
sínum tíma að hjóla reglulega í átak-
inu Hjólað í vinnuna. „Þá kemst
maður að því hvað borgin er lítil.
Með því að fara ýmsa króka og hlið-
arleiðir ná hjólreiðamenn ótrúlega
stuttum leiðum á milli áfangastaða í
borginni. Ef það er einstefna, þá för-
um við bara upp á gangstétt. Það má
alveg!“ segir hún og hlær.
Á fimmtán mínútum
Í grænu skrefunum, stefnumörk-
un borgarinnar í umhverfismálum,
er lagt upp með að fjölga verulega
hjólreiðamönnum í borginni. Þar
varðar mestu að bæta aðstöðu reið-
hjólafólks með því að leggja betri
hjólreiðastíga og tryggja öryggi hjól-
reiðamanna, að sögn Gísla Marteins.
„Það þarf líka að kynna þennan
ferðamáta fyrir fólki,“ segir hann.
Morgunblaðið/Kristinn
Rigning Þótt veðrið sé ekki alltaf árennilegt láta sumir það ekkert á sig fá.
Mestu varðar að bæta aðstöðu hjólreiðafólks
með því að leggja betri hjólastíga og tryggja ör-
yggi hjólreiðamanna, að sögn Gísla Marteins
Baldurssonar borgarfulltrúa. Hann fer fyrir
starfshópi sem vinnur að hjólreiðaáætlun fyrir
borgina. Og er áhugamaður sjálfur, flutti inn
gamaldags hjól frá Kaupmannahöfn í fyrra,
flöskugrænt Raleigh Tourist Deluxe. „Það er til
fólk sem safnar þessum hjólum,“ segir hann.
„Þau eru þung, enda búin til úr vatnsrörum.“
Morgunblaðið/Valdís Thor
Gísli Marteinn Baldursson
Bætt aðstaða og ör-
yggi hjólreiðafólks
„Stefnan er sú að ýta undir að fólk gangi eða ferð-
ist með hjóli eða strætó. Til þess er óhjákvæmilegt
að draga úr notkun einkabílsins,“ segir Pálmi
Freyr Randversson á umhverfis- og samgöngu-
sviði, sem vinnur að útfærslu samgöngustefnu
borgarinnar. Hann geymir nýja reiðhjólið við
hliðina á skrifborðinu, ekki Nimbus 2000 heldur
Trek 7500, 27 gíra hjól sem Pálmi hjólar á úr
Garðabænum í Borgartún. „Svo set ég kannski
nagladekk undir í vetur,“ segir hann.
Morgunblaðið/Valdís Thor
Pálmi Freyr Randversson
Hjólað, gengið eða
strætó í vinnuna
„Það er mikils virði fyrir hjólreiðamenn að mega
vera bæði á gangstéttum og götunni,“ segir
Sesselja Traustadóttur, varaformaður Lands-
samtaka hjólreiðamanna, regnhlífarsamtaka
hjólafólks á Íslandi. Að samtökunum standa
nokkur félög, misjafnlega virk, og er þetta póli-
tíski armurinn. „Við gerum athugasemdir við
vegaframkvæmdir og bendum á það sem betur
má fara.“ Sesselja segir reiðhjól oft hægja á um-
ferð í íbúðahverfum, sem sé gott fyrir íbúana.
Morgunblaðið/Valdís Thor
Sesselja Traustadóttir
Hjólin leyfð á göt-
um og gangstéttum