Morgunblaðið - 01.06.2008, Qupperneq 15

„Það átta sig til dæmis ekki allir á
því hversu langt er hægt að komast í
Reykjavík á 15 mínútum. Við ætlum
að fjölga verulega hjólastígum í
borginni og breyta viðhorfum þannig
að litið verði á hjólreiðar sem sam-
göngumáta, ekki bara frístundagam-
an.“
15 mínútna kortið, sem Gísli Mar-
teinn vísar til, er ein af þeim nýstár-
legu hugmyndum sem hrint hefur
verið í framkvæmd til að auka veg
hjólreiða. „Við ákváðum að vinna
gegn þeim mýtum sem standa í veg-
inum fyrir hjólreiðum, svo sem að
ekki sé hægt að komast í sturtu, það
sé svo mikið af brekkum, það sé allt-
af rok og byggðin sé alltof dreifð,“
segir Pálmi Freyr.
„Fyrsta verkefnið var að sýna
hversu fjarlægðirnar eru í raun litlar
í Reykjavík. Ráðlagður dags-
skammtur af hreyfingu er hálftími
og við athuguðum því hversu langt
fólk kæmist á kortéri, miðað við að
það færi til og frá vinnu. Ég fór í
þungamiðju Reykjavíkur og hjólaði
þaðan, bara á aðalstígum, og stillti
símann þannig að hann hringdi eftir
kortér. Ég hélt að síminn ætlaði
aldrei að hringja og trúði því varla
hvað ég komst langt. Maður nær eig-
inlega yfir alla borgina á korteri.
40% af störfum á höfuðborgarsvæð-
inu eru á smáfrímerki og það búa
ansi margir í kortérsfjarlægð frá því
svæði.“
– Og þarna varstu ekki kominn á
nýja hjólið!
„Nei, akkúrat,“ segir hann og
hlær. „En þetta var fínn dagur í
vinnunni.“
Hjólaborgin Reykjavík
Gísli Marteinn segist vilja koma
því inn í allt stjórnkerfi Reykjavík-
urborgar að þegar hannaðar séu nýj-
ar götur, ný hverfi eða opinberar
byggingar, þá sé alltaf hugsað fyrir
hjólreiðafólki. Ekkert sé því til fyr-
irstöðu að Reykjavík verði réttnefnd
„hjólaborg“.
„Margar borgir, þar sem hjólreið-
ar eru algengari, eru mun hæðóttari
og veðrið þar er svipað og hér. Og við
erum öll vön því að hjóla, hjólum
mikið sem krakkar, þannig að ég er
sannfærður um að við getum smám
saman aukið hlut hjólreiða í sam-
göngum og að það verði valkostur að
hjóla til og frá vinnu einu sinni í viku
eða oftar.“
En mörg fyrirtæki mættu vera
duglegri við að hvetja starfsfólk sitt
til að ferðast til og frá vinnu á hjól-
um, að mati Gísla Marteins. „Það er
ótrúlegt að horfa upp á annars fram-
sækin fyrirtæki eyða hundruðum
milljóna í bílastæði, en hreyfa ekki
litla fingur til þess að hvetja fólkið
sitt til þess að koma til vinnu á reið-
hjóli og umbuna því í staðinn. Enda
þarf þá ekki að leggja undir það bíla-
stæði.“
Hann bendir á að erlend stórfyr-
irtæki séu iðulega með samgöngu-
stefnu, sem gangi út á að greiða fyrir
samgöngum starfsmanna á sem
ódýrastan, einfaldastan og umhverf-
isvænstan hátt. Inn í það spili heilsu-
far starfsmanna, en starfsfólk sem
hjólar til vinnu notar að jafnaði færri
veikindadaga.
Þó megi sjá þess merki að þetta sé
að breytast hér á landi. „Heilbrigð-
isráðherra hefur til dæmis fengið
okkur hjá umhverfissviði Reykjavík-
ur til að gera drög að samgöngu-
stefnu fyrir Landspítala-háskóla-
sjúkrahús,“ segir Gísli Marteinn.
„Markmiðið er að búa til kerfi í sam-
starfi við starfsmenn spítalans, sem
er þá þannig að ef starfsmaður kem-
ur í strætó eða á reiðhjóli til vinnu,
þá er komið til móts við hann í stað-
inn. Honum stendur til boða reiðhjól
ef hann vill skjótast eitthvað í hádeg-
inu og það verður til staðar lítill um-
hverfisvænn bíll ef hann þarf til
dæmis að flýta sér til að sinna veiku
barni.“
Slík samgöngustefna leysir mörg
vandamál að mati Gísla Marteins,
minnkar umferð á götunum, dregur
úr mengun og minnkar bílastæða-
þörf. Um leið minnkar umferð-
arvandinn sem stærsti vinnustaður
landsins skapar í sínu nánasta um-
hverfi.
„Í þessu eiga ekki að vera nein boð
og bönn,“ segir hann. „Starfsmenn
geta komið á bíl ef þeir raunverulega
þurfa, en með því að bjóða upp á aðra
valkosti, þá sýnir reynsla annarra
þjóða að starfsmenn velja fjárhags-
lega hagkvæman kost fyrir sjálfa sig
og fyrirtækið verður vænna og
grænna með því að umbuna þeim
fyrir það.“
Slík stefna hefur verið rekin að
nokkru leyti á umhverfissviði
Reykjavíkur, að sögn Gísla Mar-
teins. „Hún hefur gefist ákaflega vel,
sparað peninga og áreiðanlega bætt
heilsu starfsfólksins. Nú er í und-
irbúningi að gera slíka stefnu fyrir
alla borgarstarfsmenn sem vonandi
lítur dagsins ljós á næstu mánuðum.“
        

  


  

         
 





     !"#


 

 

  


 


 


 


 $%&'()*($+
',$-
%%',*$-
   
  


   
   
./.($+
*.)*0($+
0/'0'+$-
".0$-
0122*
.,.0($+


 
 
 
   




 


! $-%*(
3*%$-0'
"
  
#
$


#%

4/ ' % + + 2*,*5% 4,
& % % 
' 
'
(

  

  


 

   
  
   !

 
" 
# 
$$ %" 6 + + 36) +&* % . 0
+"7.8
!5%4,
% &

 
" '
(      
0(*0($+
)$ '
   
 
 
! )*% * 
  
(
'
 
+

%  
$"
%',+($+
, !
 
  ..!
* !

!
 
 

 
 !  % %    


'
!$ 
*  #

 + '
 
) !
 !
* $("
 *%59+*8
!!5:,
 
    !" # $
 %  !& # $
$'#'%&;! #53$0/'+8!6)!+*#)<().+3',!$-"7*34".0=60)*0




)'++4,*
    
  
   
 

    

 
  

  Í HNOTSKURN
»Á hverju ári er gefið út upp-fært hjóla- og göngustíga-
kort fyrir höfuðborgarsvæðið í
tilefni af samgönguviku.
»Kortið kemur út í nýjum lit áhverju ári, þó ekki vegna
tíðra meirihlutaskipta í borginni.
»Kortið er unnið í samráði viðLandssamtök hjólreiða-
manna, sem „þekkja stígakerfið
langbest, vita um galla þess og
kosti.“
»Metþátttaka er á hverju ári ílandsátakinu „Hjólað í vinn-
una“ og voru þátttakendur 7065 í
vor.
»Flestir fóru á hjóli og fer þaðhlutfall hækkandi, en margir
ferðast á tveim jafnfljótum.
»Alls voru farnir 410.398 kmeða yfir 300 hringir í kring-
um landið.
»Um 45 þúsund lítrar af elds-neyti spöruðust með átakinu
sé miðað við meðalbifreið sem
eyðir um 11 lítrum á hundraðið í
innanbæjarakstri.
»Átakið hefur því dregið úrinnflutningi á jarðefnaelds-
neyti um 375 tunnur.
»Það þýðir líka að átakið dróúr útblæstri koltvísýrings um
80 tonn.
»Þó að æ fleiri velji sér hjólsem ferðamáta eru þeir þó í
miklum minnihluta, en bílaeign á
höfuðborgarsvæðinu hefur farið
úr 400 bílum á hverja þúsund
íbúa árið 1995 í yfir 700 bíla.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 1. JÚNÍ 2008 15